16. yüzyıl şairlerinden Safâyî’nin İnebahtı ve Moton’un fethini anlattığı mesnevi. 15. yüzyılın sonları ile 16. yüzyılın ilk yıllarında gerçekleşen İnebahtı, Moton ve Koron’un fethinin anlatıldığı eser, mesnevî nazım şekliyle ve aruzun “feʻilâtün mefâʻilün feʻilün” kalıbıyla kaleme alınmış olup toplam 3435 beyittir. Yer yer muaşşer, kaside, gazel, muhammes ve murabba gibi nazım şekilleriyle zenginleştirilen eser; ideal bir fetihname bulunan “tevhid, münacat, naʻt, Ashab-ı Kiramın methi, İslâm kahramanlarına dua, sebeb-i te’lif, zamanın padişahına dua, savaşa hazırlık, teçhizat, sefer, düşmanla karşılaşma, düşmanın durumu, savaşın cereyanı, İslâm askerlerinin başarısı, ordunun dönüşü, padişahın veya komutanın karşılanışı, dua” ve “hatime” bölümlerinin hepsini bünyesinde barındırmaktadır.

Fetihnâme-i İnebahtı ve Moton'da çeşitli başlıklar altında anlatılanların özeti şöyledir: İkinci Bâyezid (ö. 1512)’in Kaptan Davud’a bir mektup gönderip savaş için gemileri hazırlamasını istemesiyle Davud Bey hemen hazırlıklara başlar. Silah ve mühimmat tedarikinde bulunduktan sonra bir emirle reisleri huzura toplayarak padişahın emrini ilan eder. Safâyî’nin de içinde olduğu ordu, Gelibolu’ya gitmek için Beşiktaş’ta toplanır. Bir günde Gelibolu’ya gelen ordu, tekrar yola çıkar ve Meyrus denen yerde mola verir. Ordu, savaşarak çeşitli adalardan Koron’a ulaşır. Yeni bir savaş hazırlığından sonra düşmanla şiddetli çatışmalar yapılır. Akabinde İnebahtı önlerine gelen ordu, İnebahtı Boğazı yakınında düşmanla büyük bir savaşa girer. Ancak Osmanlı donanması, ağır zayiatlar verir. Safâyî ve beraberindekilerin de canlarını zor kurtardıkları bu savaşta, üç reis şehit düşmüştür. Şair yaralı olarak kurtulan Reis Ali Çelebi’nin ağzından olan bitenleri anlatır. Yaşanan büyük sıkıntılar ve gösterilen büyük kahramanlıklardan sonra İnebahtı Kalesi fethedilir. Ardından Moton’un da fethedilmesiyle görevini tamamlayan donanma, İstanbul’a döner. Elde edilen fetih vesilesiyle tertip edilen büyük bir şenlik anlatıldıktan sonra İkinci Bayezid’in övüldüğü 33 beyitlik bir kasideyle eser sona erer.

Fetihnâme-i İnebahtı ve Moton, edebî bir eser olmasının ötesinde şairin hayatına ışık tutacak bilgileri ihtiva etmesi, İnebahtı ve Moton’un fetihlerini ayrıntılarıyla anlatması, özellikle savaş ve mekân tasvirlerinin yanı sıra yazıldığı dönemin denizcilik terimlerine yer vermesi gibi özellikleriyle önem arz etmektedir. Şairin bu sefere bizzat iştirak etmiş olması, eserin üslubu ve diline de sirayet etmiş; canlı tasvirler, renkli anlatımlar ve ilk ağızdan verilen bilgiler okur üzerindeki ilgiyi artırmıştır.

Fetihnâme-i İnebahtı ve Moton’un  bilinen tek nüshası üzerine Özlem Dereli tarafından bir yüksek lisans tez çalışması yapılmıştır (Dereli 2017).

Şairin biyografisi için bk. “Safâyî, Şeyh Safâyî Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/safayi-seyh-safayi-efendi.