FETHİYYE-İ BELGRAD (KOCA RÂGIB PAŞA)
manzum-mensur fetihname
Koca Râgıb Paşa (d. 1110/1698-99 - ö. 24 Ramazan 1176/8 Nisan 1763)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Koca Râgıb Paşa’nın (d. 1110/1698-99 - ö. 1176/1763) Avusturya ile 1151/1739’da yapılan savaş sonucunda imzalanan Belgrad Antlaşmasına dair eseri. Fethiyye-i Belgrad, Avusturya ile yapılan savaş neticesinde Belgrad Kalesi ile diğer bazı kalelerin yeniden Osmanlı egemenliğine girişini ve varılan anlaşmaya dair bilgileri içerir. Râgıb Paşa, eserine besmele ve Fetih suresiyle başlar. Ardından eserini Sultan I. Mahmud adına yazdığını söyleyip Belgrad fethinin gerekçelerini anlatır. Belgrad kuşatmasından önceki çarpışmalar hakkında bilgiler verip Osmanlı ordusunun düşmana karşı stratejileri, özellikle Niş, Semendire, Ada-i Kebîr gibi kalelerin kuşatılması ve alınmasına değinir. Osmanlı ordusu ve komutanlarından övgüyle bahseder. Özellikle de Ali Paşa’nın Avusturya komutanı General Vallis’e karşı orduyu sevk ve idare edişindeki başarısını ayrıntılı bir şekilde anlatır. Sadrazam Mehmed Paşa’nın karakter özelliklerini, idareci olarak üstün meziyetlerini, adaleti ve iyiliğini över. 

Eserin sonlarında Avusturya’nın barış için Fransız elçisini aracı gönderdiği ve sonrasında da barış görüşmelerine başlandığı bilgisine yer verilir. Barış delegeleri arasında kendi adını da veren Râgıb Paşa, dua ve I. Mahmud methiyesiyle eserini sonlandırır. Eser, Koca Râgıb Paşa’nın diğer nesir yazılarında olduğu üzere Arapça ve Farsça kelime ve terkiplerle dolu külfetli bir üslupla kaleme alınmıştır.

Belgrad Anlaşmalarından sonra zafername şeklinde pek çok ülke ve vilâyete gönderildiğinden esere başta Süleymaniye ve İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi olmak üzere birçok kütüphanede rastlanmaktadır. Bazı nüshalar Fethiyye-i Râgıb, Gâzâvât-ı Sulh-nâme-i Belgrad adıyla da geçmektedir. Eser üzerinde bir yüksek lisans tezi yapılmıştır (Uzun 2000).

Yazarın biyografisi için bk. “Koca Râgıb Paşa”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/koca-ragib-pasa

Eserden Örnekler


Hazret-i pâdişâh-ı heft-iklîm

Zînet-i tâc u revnak-ı dîhîm 


Âb-rûy-ı şehân-ı rûy-ı zemîn

Ya’nî Mahmûd Hân-ı adl-âyîn 


Eylemiş zât-ı pâkize Mevlâ

Bâ’is-i emn ü râhat-ı dünyâ 


Oldı ahdinde âlem âsûde

Hükm-i adli revân her sûda 

...

Bâ-husûs ol adüvv-i bed-girdâr

Ya’nî Nemçe didikleri gaddâr

Nice feth-i cedîde mazhar ola

Şark-tâ-garb ana musahhar ola  (Uzun 2000: 43-44).

Kaynakça


Aydıner, Mesut (2016). “Dönemin Kaynakları ve Arşiv Belgilerine Göre Koca Râgıb Mehmed Paşa’ya Dâir Bir Portre Denemesi”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 25 ( 4): 1-36.

Uzun, Fatma Çiğdem (2000). Belgrad Hakkında Ragıp Paşa’ya Ait Bir Risale: Fethiyye-i Belgrad (1739). Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


KESİK, Beyhan. "FETHİYYE-İ BELGRAD (KOCA RÂGIB PAŞA)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/fethiyye-i-belgrad-koca-ragib-pasa. [Erişim Tarihi: 26 Nisan 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (KOCA RÂGIB PAŞA) Koca Râgıb Paşa Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
2 TELHÎSÂT VE MÜNŞEÂT-I RÂGIB Koca Râgıb Paşa Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
3 MECMÛ'A-İ RÂGIB PAŞA (Murâd Mollâ 1464) Koca Râgıb Paşa Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
4 ARÛZ RİSÂLESİ (KOCA RÂGIB PAŞA) Koca Râgıb Paşa Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
5 TAHKÎK Ü TEVFÎK Koca Râgıb Paşa Prof. Dr. Cafer MUM
Görüntüle
6 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
7 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
8 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
9 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
10 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
11 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
12 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
13 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
14 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
15 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle