- Yazar Biyografisi (TEİS)
Aynî, Antepli - Madde Yazarı: Ismail Aksoyak
- Eser Yazılış Tarihi:1258/1842
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Farsça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:06/02/2022
FARSÇA DÎVÂNÇE (AYNÎ)
şiirlerAynî, Antepli (d. 1180/1766 - ö. 1253/1837)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Aynî'nin Farsça şiirlerinde oluşan eser. Aynî'nin Farsça Divançe'si,, toplam 444 beyitten oluşmaktadır. Eserde; 4 kaside, 32 gazel, 2 tahmis, 2 kıt'a ve 1 matla yer almaktadır.
Birinci kaside Şevket-i Buhariye nazire olarak ve Sultan Mahmud övgüsündedir. İkinci kaside Sait Paşa’nın 1252 yılında Sultan Mahmud’a damat olması münasebetiyledir. Üçüncüsü Sabık Bağdat valisi Davud Paşa’nın oğlunun 1249 yılında yapılan sünnet düğünü için yazılmış sûriyyedir. Sonuncusu Sultan Mahmud övgüsünde bir mehdiyedir ve sefir-i İran Hudadat Han’ın bir kasidesine naziredir. Divançe'de bulunan 32 gazelden 15’i naziredir. Bunlar Şevket-i Buharî’ye (6), Bîdil’e (4), Saib-i Tebrizî’ye (3), İsmet-i Buharî’ye (1), Hoca Neşet’e (1)'dir. Gazellerden ikincisi Selâm, Bîdil ve Pertev’e, 23'üncüsü Bîdil ve Şevket-i Buharî’ye naziredir. Nazire gazellerin başlıklarında Osmanlı şairlerinden Hoca Neşet ve Pertev’in adları geçmektedir. Tahmislerden birincisi Şeyh Halit’in bir gazelinedir ki mutarraf tahmis şeklindedir. İkincisi Yavuz Sultan Selim’in bir gazelinin matlaını tahmis şeklindedir.
Aynî’nin Farsça şiirlerinin çoğu Şevket’e naziredir. Bu Farsça şiirlerde nazire anlayışının değiştiği göze çarpar. Nazire olması için gerekli şartları vezin, kafiye, redif ve konu birliği gibi nedenler sayılabilirken Aynî’nin Farsça şiirlerinde nazire yazıldığı belirtilen şiirle nazire şiir arasındaki tek bağlantı vezin ve redif birliğidir. Hatta Aynî ikinci gazelinin son beytinde Selâm, Bîdil ve Pertev ile aynı gazele nazire yazdıkları ve “çiğ tanesi için” ahbâb olduklarını belirtir. Burada “çiğ tanesi” ifadesiyle nazire yazmış olabilecekleri şiirden başka değeri çok az olan ve küçük bir etkiyle de kayboluveren değersiz maddeyi ima etmektedir.
Kendisini Nakşî ve Celvetî ilân eden Antepli Aynî, Mevlana ve Mevleviliğe duyduğu sevgi ile Mevlevilikte karar kılmış olmalıdır. Mevlevi çevrelerden özellikle Şeyh Gâlib ve Pertev’e yakın olması nedeniyle Farsça şiir söyleyen son dönem şairleri arasından önemli bir yere sahiptir.
Divançe, 1258/1842 yılında basılan Ayni Külliyatı'nın 38-65. sayfaları arasında yer almaktadır. Aynî'nin Farsça Divançesi yayınlanmıştır (Aksoyak 2016).
Şairin biyografisi için bk. "Aynî, Antepli". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ayni-antepli
Eserden Örnekler
Kaynakça
Aksoyak, İ. Hakkı(1990). Aynî Dîvânı. AÜ. DTCF. Lisans Tezi. BT. 976 Ede. Ankara.
Aksoyak, İ. Hakkı (2016). "Antepli Aynî’nin Farsça Dîvânı". Hikmet- Akademik Edebiyat Dergisi [ Journal of Academic Literature ] Prof. Dr. Mine Mengi Özel Sayısı - Yıl 2. Sayı 5. 2016.343-443.
Arslan, Mehmet (1996). “Yeniçeriliğin Kaldırılmasına Dair Edebî Bir Metin: Aynî’nin Manzum Nusretnamesi”. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13-56.
Arslan, Mehmet (2004). Antepli Aynî Divanı. İstanbul. Kitapevi Yayınları.
Divan-ı Aynî. Millet Kütüphanesi. Manzum. 309.
Dîvân-ı Belâgat-unvân-ı Aynî (1258). İstanbul.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TÜRKÇE DÎVÂN (AYNÎ) | Aynî, Antepli | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
2 | NUSRET-NÂME (AYNÎ) | Aynî, Antepli | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
3 | SÂKİ-NÂME (AYNÎ) | Aynî, Antepli | Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz |
Görüntüle | ||
4 | NAZMÜ’L-CEVÂHİR (AYNÎ) | Aynî, Antepli | Araş. Gör. Kübra KACAR ALTIN |
Görüntüle | ||
5 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
6 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
7 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
8 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
9 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
10 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
11 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
13 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |