- Yazar Biyografisi (TEİS)
Avnî, Yenişehirli - Madde Yazarı: Prof. Dr. Mehmet Atalay
- Eser Yazılış Tarihi:On dokuzuncu yüzyıl
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Divan-Tekke Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Farsça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:16/12/2021
FARSÇA DÎVÂN (YENİŞEHİRLİ AVNÎ)
şiirlerAvnî, Yenişehirli (d. 1242/1826 - ö. 1301/1883)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Yenişehirli Avnî Bey’in (1826-1827) Farsça şiirlerini ihtiva eden eseri. Avnî Bey’in Farsça Dîvân'ı; 12 kaside, 5 musammat, 12 mesnevi, 65 gazel, 14 kıt‘a, 17 nazım, 26 rubai, 18 matla‘, 21 müfred ve 1 mısra‘, toplam olarak 1598 beyitten oluşmaktadır.
Avni Bey’in kasidelerinden 4 tanesi naattır. Bu naatlardan biri Nevres Efendi’ye (ö. 1761) nazire olup, yüzyıllarca sevilerek yer verilen ünlü şîniyye kasideleri arasında yerini almıştır. Bu kasidelerden ikisi Hz. Ali ve Hz. Hüseyin’in övgüsü hakkındadır. Şems-i Tebrîzî hakkında bir methiye, Sultan Abdülaziz’in övgüsüne dair eksik bir kaside, Neşîde başlıklı 2 kaside, Latife başlıklı bir kaside ve Bağdad müftüsünün hicvi hakkında bir kasidenin de yer aldığı eserde, eksik olanlar hariç tutulursa, şairin kasideleri 19 ila 97 beyit arasında değişse de mahlasına iki kez yer vermiştir. Onun gazellerinden biri de Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’nin (ö. 1826) bir gazeline naziredir. Avni Bey’in 5 musammatından biri muhammes, ikisi tahmis, iki tanesi de terkîb-benddir. Tahmislerden birinde İranlı şair Şems-i Mağribî (ö. 1406), diğerinde ise Nevres Efendi’nin (ö. 1761) gazeli tahmis edilmiştir. Terkîb-bendlerden birincisi, Muhteşem-i Kâşânî’nin (ö. 1587) ünlü mersiyesine nazire olup Kerbelâ olayından bahseden 12 bendlik bir manzumedir. İkinci terkîb-bend ise babası Ebubekir Paşa’nın ölümü üzerinedir. Avnî Bey’in 8 ile 56 beyit arasında çeşitli uzunluklarda değişen mesnevileri hikâye, ibadet, tabiatçıların ilzâmı, Mevlânâ’dan istimdad, nasihat, vasiyet, mutaassıpları kötüleme, inkârcılara hitap gibi konuları içermektedir. Şairin 2 ila 5 beyit hacminde 14 adet Farsça kıt’ası vardır. Avnî Bey bu kıt’alardan birinde mahlasına da yer vermiştir. Bu kıt’alar doğum tarihi, tercüme ve hiciv gibi konulardadır. Kıt’aların bir kısmında başlık da vardır. Şairin bir kıt‘ası ise Türkçe-Farsça mülemmadır. 17 adet nazım felsefi, tasavvufi ve hikemî konuları içermektedir. Bu nazımlardan biri de Niyâzî-i Mısrî’nin (ö. 1604) Türkçe bir gazeline naziredir. Avnî Bey 26 Farsça rubai söylemiştir. Bunlardan 2’si müstezad, biri de şeyhi Nazîf Dede’nin doğum tarihi hakkındadır. Avnî Bey’in Farsça divanında 18 matla‘, 21 müfred ve 1 mısra‘ da yer almaktadır.
Yenişehirli Avni Bey'in Farsça Divan'ı Mehmet Atalay tarafından yararlanmıştır (Atalay 2005).
Şairin biyografisi için bk. "Avnî, Yenişehirli". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/avni-yenisehirli
Eserden Örnekler
Kaynakça
Atalay, Mehmet (hzl.) (2005).Yenişehirli Avni Bey, Farsça Divan. Ankara: Aktif Yayınevi.
Besîm, Üstâd-ı Suhan Hazret-i Avnî Bey Efendi, Süleymaniye Kütüphanesi, Yazma Bağışlar, no. 4356/2, s. 1-55.
Özgül, M. Kayahan (1990). Yenişehirli Avnî. Ankara.
Turan, Lokman (1998). Yenişehirli Avnî Bey Divanı’nın Tahlili (Tenkitli Metin) Ercümen-i Şu’arâ ve Batı Tesirinde Gelişen Türk Edebiyatına Geçiş. Doktora tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TÜRKÇE DÎVÂN (AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Prof. Dr. Lokman Turan |
Görüntüle | ||
2 | ÂTEŞ-GEDE (AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Prof. Dr. Lokman Turan |
Görüntüle | ||
3 | MİR’ÂT-I CÜNÛN (AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Doç. Dr. abdulkadir erkal |
Görüntüle | ||
4 | ÂB-NÂME (YENİŞEHİRLİ AVNİ BEY) | Yenişehirli Avni Bey, Hüseyin | Prof. Dr. Orhan Kemal Tavukçu |
Görüntüle | ||
5 | NİHÂN-I KAZÂ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Yenişehirli Avnî Bey | Akın ZENGİN |
Görüntüle | ||
6 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
7 | MESNEVÎ TERCÜMESİ (AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli ( | Dr. LATİFE ÖZCAN |
Görüntüle | ||
8 | SİRÂC-I GAYB (ÂBİD) | Âbid, Zeynelâbidîn | Dr. Öğr. Üyesi Musa Tozlu |
Görüntüle | ||
9 | TERCÜME VE ŞERH-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ÂBİDİN PAŞA) | Âbidin Paşa | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği Doç. Dr. Hamza KOÇ |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (ÂCİZ) | Âciz, Mehemmed Helife | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN (CEVDET) | Cevdet, Recâîzâde Ahmed | Prof. Dr. Mehmet Sarı |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (FERÎDE HANIM) | Ferîde Hanım, Bahâr-zâde | Prof. Dr. Eyüp Akman |
Görüntüle | ||
13 | DÜRRETÜ’L-BEYZÂ FÎ-ŞEREFİ MEVLİDİ’L-MUSTAFÂ (GAZZÎZÂDE ABDÜLLATÎF) | Gazzîzâde Şeyh Abdüllatîf Efendi | Dr. Bilal Güzel |
Görüntüle | ||
14 | KIRIM ZAFERNÂMESİ / HAYRÂBÂD (HAYRÎ) | Hayrî, Mehmed Hayrî Efendi, Türk Hayrî | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂN (HULÛSÎ) | Hulûsî, Ömer | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN (HULÛSÎ/MENFÎ/YESÂRÎ) | Hulûsî/Menfî/Yesârî, Hüseyin Hulûsî Efendi | Doç. Dr. Özgür KIYÇAK |
Görüntüle | ||
17 | İNTİBÂHU'T-TÂLİBÎN (MEHMED RÜŞDÎ) | Mehmed Rüşdî, Ketenci-Zâde | Araş. Gör. Aslıhan SÜMBÜLLÜ |
Görüntüle |