Eserden Örnekler

Farkrnâme:

Amma bil ki kutupların kutbu şeyhlerin başı, velilerin sultanı, takva sahiplerinin delili, nebilerin sultanı (Peygamber) Hazretlerinin, Allah'ın salât ve selâmı üzerine olsun, sofrasının çocuğu Sultan Hâce Ahmed-i Yesevî Hazretleri bu risalede şöyle buyurmuşlardır: Bizden sonra âhır zaman yakın olduğunda öyle şeyhler ortaya çıkacak ki İblîs, lânet onun üzerine olsun, onlardan ders alacak ve bütün halk onlara dost olacak ve (fakat) müridlerini idare edemeyecekler. O şeyhler ki müritlerinden açgözlülükle bir şeyler dilerler ve canlarını küfür ve dalâletten ayırmazlar ve bid'at ehlini iyi görürler ve sünnet ehlini (Ehl-i Sümnnet'i) kötü görürler ve şeriat ilmi ile amel etmezler ve nâmahremlere göz salarlar (bakarlar) ve kötülüğü âdet edip Allahu Taâlâ'nın rahmetinden ümitli olurlar ve şeyhlik işlerini değersiz görürler, (onların) müridleri de dinden çıkmış olur, kendileri de dinden çıkmış olur. Ve yine değersiz bir şekilde ve inleyerek müritlerinin eşiğinde dolaşırlar, o halde müritlerinden yardım alırlar. Eğer müritleri bağış ve yardımda bulunmasa, döğüşürler ve derler ki “Ben usanmışım, Tanrı da usanmıştır.” derler...

Sultan Ahmed-i Yesevî Hazretleri buyurmuşlardır ki, bir kimse pirlik ve şeyhlik iddiasında bulunsa kırk yıl tâ pîrin hizmetinde bulunmayınca, şeyhlik mevkii ona lâyık görülmez...

Tarikatte bulunan on makam şunlardır: 1. Tevbe etmek, 2. Pîre el uzatmak, mürid olmak, 3. Korku, 4. Recâ (Allah'ın rahmetinden ümitli olmak, 5. Belirli vakitlerde Kur’ân’dan sûreler veya dualar okuyarak yapılan ibadeti yerine getirmek, 6. Pîrin hizmetinde olmak, 7. Pîrin izni ile konuşmak, 8. Nasihat dinlemek, 9. Tecrit olmak (dünya sevgisinden uzaklaşmak),  10. Tefrìd olmak (yalnız olmak)...

Her derviş bu kırk makâmı bilmese ve amel etmese, onun şeyhliği şeytancadır... (Eraslan ve Tosun 2016: 50-59).