- Yazar Biyografisi (TEİS)
İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî - Madde Yazarı: Ismail Aksoyak
- Eser Yazılış Tarihi:852/1448
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Arapça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:02/04/2022
FÂKİHETÜ’L-HULEFÂ VE MÜFÂKEHETÜ’Z-ZUREFÂ (İBN ARABŞÂH)
Marzubân-nâme tercümesiİbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî (d. 25 Zilkâde 791/15 Kasım 1389 - ö. 15 Receb 854/24 Ağustos 1450)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Kelîle ve Dimne tarzında bir eser olan Marzubân-nâme’nin Sa‘deddîn el-Verâvînî versiyonu. Eser, 14. yüzyılda Şeyhoğlu Sadreddîn Mustafâ tarafından Türkçeye çevrilmiştir. İbn Arabşâh, bu çeviriyi genişleterek Fâkihetü’l-Hulefâ adıyla 852/1448'de Arapça olarak yeniden kaleme almış ve Sultan Çakmak’a ithaf etmiştir. On bölümden oluşan kitapta İbn Arabşâh secili üslûbuyla Arap, Acem ve Türk hükümdarlarından bahsetmekte, İslâm büyüklerinden nakillerde bulunmakta, “kâfir” diye nitelediği Cengiz Han’la ilgili geniş bilgi vermekte, Moğol istilâsından, teşkilâtından, örf ve âdetlerinden söz etmektedir. Metnin İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, nu. 3040 ve Nuruosmaniye Kütüphanesi, nu. 3730'da kayıtlı iki nüshası bulunmaktadır.
Fâkihetü’l-Hulefâ, 16. yüzyıl müderris ve kadılarından Dukakinzâde Osman Bey tarafından kısmen Türkçeye çevrilmiştir. George Wilhelm Freytag eseri Latince tercümesi ve şerhiyle birlikte iki cilt olarak yayımlamış (1832, 1851-1852), kitabın daha sonra çeşitli baskı ve neşirleri de yapılmıştır. Metnin Cengiz Han’a dair onuncu bölümünü Şerefeddin Yaltkaya da Türkçeye tercüme etmiştir (1925)
Mütercimin biyografisi için bk. "İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ibn-arabsah-ahmed-bin-muhammed
Eserden Örnekler
Kaynakça
Çetin, Abdülbaki (2007). “Ebu’l-Leys Semerkandî Tefsirinin Türkçe Tercümesi Üzerine”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (22): 53-101.
Freytag, George Wilhelm Friedrich (1832, 1851-1852). Libri Arabici Fâkihatu’l-Hulafâ ve Mufâkahatu’z-Zurafâ seu Fructus Imperatorum et Iocatio Ingeniosorum Auctore Ahmede filio Mohammedis Cognominato Ebn-Arabschah I-II. Bonnae: Officina Lechneri.
Hüsnü (1935). “İbni Arabşah”. Türkiyat Mecmuası, III: 157-182.
İbni Arabşah (2012). Acâibu’l Makdûr (Bozkırdan Gelen Bela). (çev. D. A. Batur). İstanbul: Selenge Yay.
Kafesoğlu, İbrahim (1987). “İbn Arabşah”. İslâm Ansiklopedisi. C. 5/1. İstanbul: MEB Yay. 698-701.
Kehhâle, Ömer Rıza (1993). Mu’cemü'l-Müellifîn. C. II. Beyrut.
Kurnaz, Cemâl ve M. Tatçı (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî - Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Mcchesney, Robert Duncan (2006). “A Note on the Life and Works of Ibn Arabshâh”. History and Historiography of Post-Mongol Central Asia and the Middle East - Studies in Honor of John E. Woods. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag. 205-249.
Mehmed Süreyyâ (1308). Sicill-i Osmânî. C. I. İstanbul.
Özcan, Abdülkadir (1989). Mecdî, Şakâyık-ı Numâniye ve Zeyilleri. C. I. İstanbul: Çağrı Yay.
Yaltkaya, Şerefeddin (1925). “İbn Arabşah: Cengiz Han”. Dârülfünûn Edebiyat Fakültesi Mecmuası, IV (1): 12-44.
Yaltkaya, Şerefeddin, Kilisli R. Bilge (1971). Kâtib Çelebi, Keşf-el-Zunûn An Esâmi’l-Kütübi ve’l-Fünûn. C. I, II. İstanbul: MEB Yay.
Yeni Rehber Ansiklopedisi (1993). C. 9. “İbn-i Arabşah”. İstanbul: Türkiye Gazetesi Yay. http://rehber.ihya.org/yenirehber/ibn-i-arabsah.html [Erişim tarihi: 20.02.2015]
Yuvalı, Abdülkadir (1999). “İbn Arabşah, Şehâbeddin”. İslâm Ansiklopedisi. C. 19. İstanbul: TDV Yay. 314-315.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | UKÛDÜ’N-NASÎHA (İBN ARABŞÂH) | İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî | Dr. Büşra Sıdıka Kaya |
Görüntüle | ||
| 2 | MİR’ÂTÜ’L-EDEB (İBN ARABŞÂH) | İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
| 3 | HİTÂBÜ’L-İHÂBİ’N-NÂKIB VE CEVÂBÜ’Ş-ŞİHÂBİ’S-SÂKIB (İBN ARABŞÂH) | İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî | Dr. Büşra Sıdıka Kaya |
Görüntüle | ||
| 4 | TERCÜME-İ CÂMİ’U’L-HİKÂYÂT (İBN ARABŞÂH) | İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
| 5 | TERCÜME-İ TEFSÎR-İ EBU’L-LEYS (İBN ARABŞÂH) | İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
| 6 | TERCÜMÂNÜ’L-MÜTERCEM Bİ-MÜNTEHİ’L-EREB FÎ LUGÂTİ’T-TÜRK VE’L-ACEM VE’L-ARAB (İBN ARABŞÂH) | İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî | Dr. Büşra Sıdıka Kaya |
Görüntüle | ||
| 7 | TA’BÎRÜ’L-KÂDİRÎ TERCÜMESİ (İBN ARABŞÂH) | İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî | Dr. Büşra Sıdıka Kaya |
Görüntüle | ||
| 8 | ACÂ’İBÜ’L-MAKDÛR FÎ NEVÂ'İBİ AHBÂRİ'T-TEMÛR (İBN ARABŞÂH) | İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî | Araş. Gör. Dr. Nagehan KÜÇÜKYILDIZ |
Görüntüle | ||
| 9 | IKDÜ’L-FERÎD FÎ İLMİ’T-TEVHÎD (İBN ARABŞÂH) | İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî | Dr. Büşra Sıdıka Kaya |
Görüntüle | ||
| 10 | GURRETÜ’S-SİYER FÎ DÜVELİ’T-TÜRKİ VE’T-TATAR (İBN ARABŞÂH) | İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî | Dr. Büşra Sıdıka Kaya |
Görüntüle | ||
| 11 | CİLVETÜ’L-EMDÂHİ’L-CEMÂLİYYE FÎ HULLETEYİ’L-ARÛZİ’L-ARABİYYE (İBN ARABŞÂH) | İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî | Dr. Büşra Sıdıka Kaya |
Görüntüle | ||
| 12 | MUKADDİME Fİ’N-NAHV (İBN ARABŞÂH) | İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî | Dr. Büşra Sıdıka Kaya |
Görüntüle | ||
| 13 | HİKÂYÂT FÎ ETRÂK (İBN ARABŞÂH) | İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî | Dr. Büşra Sıdıka Kaya |
Görüntüle | ||
| 14 | CÂMASB-NÂME (ABDÎ) | Abdî, Mûsâ | Prof. Dr. Müjgân Çakır |
Görüntüle | ||
| 15 | TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği |
Görüntüle | ||
| 16 | RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Öğretmen Ece Ceylan |
Görüntüle | ||
| 17 | NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) | Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz | Doç. Dr. Recep Uslu |
Görüntüle | ||
| 18 | DÎVÂN (ADLÎ) | Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed | Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM |
Görüntüle | ||
| 19 | DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
| 20 | DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
| 21 | DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) | Âfitâbî | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
| 22 | DÎVÂN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
| 23 | HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle |