- Yazar Biyografisi (TEİS)
Sâmî, Arpaemîni-zâde Mustafâ - Madde Yazarı: Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Şerh
- Yayın Tarihi:15/12/2021
EZ-MUKATTA'ÂT-I ÖRFÎ-İ ŞÎRÂZÎ (SÂMÎ)
Örfî-i Şîrâzî’nin bir kıt'asının şerhiSâmî, Arpaemîni-zâde Mustafâ (d. ? – ö. 1146/1734)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Arpaemîni-zâde Mustafâ Sâmî (d. ? – ö. 1146/1734) tarafından Örfî-i Şîrâzî’nin (d. 963/1556 - ö. 999/1591) kıt’alarından birine yapılan şerh. Şerhin tek nüshası Sâmî Dîvânı’nın Süleymaniye Kütüphanesi Yahya Tevfik Efendi Koleksiyonunda 300 numara ile kayıtlı nüshasında vr. 112b-113a’da yer almaktadır. Ez-Mukatta’ât-ı Örfî-i Şîrâzî başlığı altındaki metinde önce Örfî’nin “menest” redifli kıt’ası verilmiş, ardından “Şerh” alt başlığından sonra manzumenin mısralarında şairin ne kast ettiği açıklanmıştır. Şerhin dili Sâmî’nin diğer mensur eserlerine nazaran külfetsiz ve açıktır. Metin üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamıştır.
Şârihin biyografisi için bk. “Sâmî, Arpaemîni-zâde Mustafâ”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sami-arpaeminizade-mustafa
Eserden Örnekler
Ez-Mukatta’ât-ı Örfî-i Şîrâzî
Ender în bezm ez-du kes şermendeem der-kesb-i dâm
Ân ki bîrûnem keşed ba’d ez-kadem kefş-i menest
Evvel ez-bâlâ-nişîn-i hod ki ba’d ez-vey menem
Ba’d ez-în ez-zîr-dest-i hod ki hem-nakş-i menest
Şerh: Bu bezmde ki murâd âlemdir. İki kimseden şermendeyim dâm-ı kesb-i ma’âşda, o ki beni taşra çeker pâyımdan sonra kefşimdir. Ya’nî gayret-i akrândan nâşî dâm mesâbesinde olan kesb ü ma’âşdan taşra sâha-i fakr u fenâ tarafına cân atıp öyle karâr ederim ki “pâyım” mukaddem “kefşim” mu’ahhar hod-be-hod beni taşra çeker. İbtidâ kendi “bâlâ-nişînim”den âr ederim ki andan sonra benim ya’nî anın meziyyet ü fazlı vardır ki bana tasaddur eyledi. Kusûr-ı himmetimi yâd eyleyip hicâb ederim. Bu kimesneden sonra kendi zîr-dest ü mahkûmumdan münfa’ilim ki hem-kefşimdir, yaʻnî hem-pâye vü rütbemdir. Ana dahı tasaddur edemeyip berâber olmuşuzdur. Hâsılı terk ü tecrîd ihtiyâr edip kesb ü ta’ayyüş dâmından taşra gürîzân olduğuma bu iki kimesneden haclet ü şermsârî bâ’is olmuşdur. (Sâmî. vr. 112b-113a)
Kaynakça
Kutlar Oğuz, Fatma Sabiha (2017). Arpaemîni-zâde Mustafa Sâmî, Dîvân. Ankara: KTB Yay. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-196126/arpaemini-zade-mustafa-sami-divani.html [Erişim tarihi: 10.10.2021]
Sâmî. Dîvân-ı Sâmî. Süleymaniye Kütüphanesi. Yahya Tevfik Efendi 300. vr. 112b-113a.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (SÂMÎ) | Sâmî, Arpaemîni-zâde Mustafâ | Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz |
Görüntüle | ||
2 | TÂRÎH-İ SÂMÎ | Sâmî, Arpaemîni-zâde Mustafâ | Prof. Dr. Abdülkadir ÖZCAN |
Görüntüle | ||
3 | TAKRÎZ (SÂMÎ) | Sâmî, Arpaemîni-zâde Mustafâ | Doç. Dr. Nagihan Gür |
Görüntüle | ||
4 | [ARZ-I HÂL / ARÎZA / ZARÂ'AT-NÂME] (SÂMÎ) | Sâmî, Arpaemîni-zâde Mustafâ | Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz |
Görüntüle | ||
5 | [MEKTÛBLAR] (SÂMÎ) | Sâmî, Arpaemîni-zâde Mustafâ | Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz |
Görüntüle | ||
6 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
7 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
9 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
10 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
11 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
13 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
14 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |