ESRÂRÜ'L-'ÂRİFÎN (SEYYİD SEYFÎ)
tasavvufî mesnevi
Seyyid Seyfî/Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi (d. ?-ö.1010/1601)

ISBN: 978-9944-237-87-1

Seyyid Seyfullah’ın vahdet-i vücut anlayışına uygun biçimde aşk ve âşığın hâllerine dair yorumlarını içeren eseri. Nizamoğlu eserine Süleyman Çelebi’nin Vesiletü’n-Necât adlı mevlidini hatırlatan bir söyleyişle başlar. Ardından aruzun fâ‘lâtün fâ‘ilâtün fâ‘ilün kalıbıyla ve mesnevi nazım şekliyle yazdığı yedi şiirin arasına konunun akışına uygun biçimde dört gazel ekleyerek eserini tamamlar. Toplam on bir şiirden oluşan hacimce küçük bu eserinde Nizamoğlu, kendisini de dâhil ettiği arif kişilerin Allah’ın tecellisine ve yaradılışın sırrına mazhar olduklarını anlatır. 

Eserin, kütüphanelerde hem müstakil hem de Nizamoğlu külliyatı içinde yazma nüshaları vardır. Eser, eski harflerle İstanbul’da iki kez basılan Seyyid Nizamoğlu Külliyatı’nda (1288/1871: 74-83) ve Arzu Meral’in hazırladığı Seyyid Seyfullah Külliyatı’nın ilk cildinde günümüz harfleriyle yayımlanmıştır (2014: 329-350).

Şairin biyografisi için bk. “Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/seyyid-seyfi-seyyid-nizamoglu-seyh  

Eserden Örnekler

Âşıkân ki câm-ı Hak nûş ettiler

Genc-i Hakkı buldular boş ettiler


Her ki duydu sırr-ı Haktan bir eser

Vermedi nâmahreme hergiz haber


Leblerinden gerçi hiç gelmez sadâ

Dopdoludur dilleri zikr-i Hudâ


Ol kişi bilmek gerek gayb âlemin

Kimseye fâş etmeye vuslat demin  (Meral 2014/I: 347).

Kaynakça

Mehmet Tahir Efendi (hzl.) (1288/1871). Seyyid Seyfullah Külliyatı. İstanbul: Yahya Efendi Matbaası.

Mehmet Tahir Efendi (hzl.) (1326/1908). Seyyid Seyfullah Külliyatı. İstanbul: Ahmed Kâmil Matbaası.

Meral, Arzu (2014). Seyyid Seyfullah Külliyatı I-II. İstanbul: Revak Kitabevi.

Atıf Bilgileri

Macit, Muhsin. "ESRÂRÜ'L-'ÂRİFÎN (SEYYİD SEYFÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/esraru-l-arifin-seyyid-seyfi. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].

Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 RİSÂLE-İ TÂC (SEYYİD SEYFÎ) Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Prof. Dr. Muhsin Macit
 Görüntüle
2 CÂMİ‘Ü’L-MA‘ÂRİF (SEYYİD SEYFÎ) Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Prof. Dr. Muhsin Macit
 Görüntüle
3 ŞEREF-İ SİYÂDET (SEYYİD SEYFÎ) Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Prof. Dr. Muhsin Macit
 Görüntüle
4 MA'DENÜ'L-MA'ÂRİF (SEYYİD SEYFÎ) Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Prof. Dr. Muhsin Macit
 Görüntüle
5 MİFTÂH-I VAHDET-İ VÜCÛD (SEYYİD SEYFULLAH/SEYYİD NİZAMOĞLU) Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Prof. Dr. Muhsin Macit
 Görüntüle
6 SEYR Ü SÜLÛK (SEYYİD SEYFÎ) Seyyid Seyfî/Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Doç. Dr. FİDAN ÇERİKAN
 Görüntüle
7 DÎVÂN (SEYYİD SEYFÎ) Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Prof. Dr. Muhsin Macit
 Görüntüle
8 NEVÂ-YI HORÛS (ABDÎ/VEHHÂBÎ) Abdî, Abdülvehhâb es-Sâbûnî, Abdülvehhâb Hemedânî Dr. Öğr. Üyesi Fatih Odunkıran
 Görüntüle
9 TUHFETÜ'L-UŞŞÂK (ATÂ) Atâ, Üsküplü Atâ ismail Aksoyak
 Görüntüle
10 DÎVÂN (İLMÎ) İlmî, İlmî Dede Prof. Dr. Yunus KAPLAN
 Görüntüle
11 GÜL-İ SAD-BERG (HALVETÎ MUHYÎ) Halvetî Muhyî Prof. Dr. Adem Ceyhan
 Görüntüle
12 DÎVÂN (NEBÂTÎ) Nebâtî, Nebâtî Çelebi Prof. Dr. Yunus KAPLAN
 Görüntüle
13 SERGÜZEŞT-NÂME (NEBÂTÎ) Nebâtî, Nebâtî Çelebi Dr. Ahmet UĞUR
 Görüntüle
14 GENC-İ ESRÂR-I MA'NÎ (NİDÂÎ) Nidâî, Şa'bân Nidâî Ankaravî Prof. Dr. Nuran ÖZTÜRK
 Görüntüle
15 ÇİHL HADİS TERCÜMESİ (RIHLETÎ) Rıhletî (d ?/?- ö. ?/?) Prof. Dr. Adem Ceyhan
 Görüntüle
16 KIRK HADİS (RIHLETÎ) Rıhletî Prof. Dr. Adem Ceyhan
 Görüntüle
17 MİR'ÂTÜ'L-AHLÂK (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Prof. Dr. Ahat Üstüner
 Görüntüle