ESRAR-I SERENDİP (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL)
seyahatname
Halit Ziya Uşaklıgil (d. 1865-ö. 27 Mart 1945)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Fransız yazar Louis Jacolliot’nun 1874 yılında yazdığı Voyage au Pays des Perles (İnci Memleketine Seyahat) adlı eserin Halit Ziya Uşaklıgil tarafından yapılan telif tercümesi. Bir mukaddime, üç bölüm ve bir de hatimeden oluşan yetmiş bir sayfa hacmindeki eser; bugünkü adı Sri Lanka olan Serendip adasını ve adada cereyan eden yaşamın kültürel dokusunu konu edinmektedir. Anlatıcının adaya çıkmasıyla başlayan izlenim aktarımları; kumpanya ziyaretleri, sihirbazlık gösterileri, yortu günleri, mabetler ve ayinler, bölge halkının evlilik anlayışı ve Hint kast sisteminin yanı sıra dinî inanç etrafında gelişen sömürü düzenindeki ahlak dışı uygulamaların ifade alanına taşınmasıyla şekillenir. Ayrıca eserde İngilizlerin Hindistan’da kurdukları idari hiyerarşi ve yönetim şekilleri dile getirilir, ifsat ve hileyle yapılan yolsuzluklar bağlamında İngiliz Hindistan’ı da anlatılır.

Halit Ziya’nın, muhtevasını akla hayret verecek kadar garip âdet ve hâller olarak nitelediği, bunların irdelenmesini faydalı ve eğlenceli bularak Farsça tamlamalar dışında sade bir dille yayına hazırladığı Esrar-ı Serendip, yeni harflere aktarılmamıştır. Eser, İBB Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar içerisinde SEL_Osm_00435/01 demirbaş ve 843 JAC 1305 H/1888 k.1/1 yer bilgisiyle kayıtlı olup uzaktan erişime de açıktır.

Yazarın biyografisi için bk. "Halit Ziya Uşaklıgil". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/usakligil-halit-ziya 

Eserden Örnekler


Brehmenin beni oturttuğu yere geldim. Çok geçmedi bir küme yarasa kuşu kanatları ile duvarlara hafifçe çarpıyor gibi kulağıma bir gürültü geldi. Ve onu müteakip bir hafif ziya görünüp ba‘de bir fişenk atıldı… Karşımdaki delikten aşağıya doğru baktım, ziyanın kesretinden gözlerim kamaştığından, dört tarafa muhtelif renkte ve büyüklükte kandil atan dahme fişenklerinden başka bir şey görmedim. Ben tıpkı bir kilisenin kubbesinin aşağı penceresinden içine bakan kimse gibi idim. Biraz sonra gözümün önünde açılan manzarayı görünce mütehayyir kaldım… İşbu âyin mahalli mabedin altında palandız taşına oyulmuş ve eski Mısır ve Yunan sanâyi'nin me’hazı olan eski Hindistan acâyibi ile dolmuş bir mahzen idi. (Halit Ziya 1305/1887: 39-40).

Kaynakça


Halit Ziya (1305/1887). Esrar-ı Serendib. İstanbul: Matbaa-i Amire.

Atıf Bilgileri


ERBAY, ALİ. "ESRAR-I SERENDİP (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/esrar-i-serendip-halit-ziya-usakligil. [Erişim Tarihi: 12 Eylül 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 GARPTAN ŞARKA SEYYALE-İ EDEBİYE. FRANSIZ EDEBİYATININ NÜMUNE VE TARİHİ. MEDHAL. EZMİNE-I MUTAVASSITA VE 16. ASIR C. I (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL) Halit Ziya Uşaklıgil Diğer Gülden Vicir
Görüntüle
2 BİR MUHTIRANIN SON YAPRAKLARI (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL) Halit Ziya Uşaklıgil Öğr. Gör. SEVDA ALTUNBAŞ
Görüntüle
3 BIR İZDİVÂCIN TÂRİH-İ MUÂŞAKASI (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL) Halit Ziya Uşaklıgil Öğr. Gör. SEVDA ALTUNBAŞ
Görüntüle
4 HAML ve VAZ-I HAML (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL) Halit Ziya Uşaklıgil Araş. Gör. Dr. nesrin aydın satar
Görüntüle
5 HİKÂYE (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL) Halit Ziya Uşaklıgil Diğer Gülden Vicir
Görüntüle
6 MEZARDAN SESLER (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL) Halit Ziya Uşaklıgil Prof. Dr. Yasemin Mumcu
Görüntüle
7 MENSUR ŞİİRLER (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL) Halit Ziya Uşaklıgil Prof. Dr. Yasemin Mumcu
Görüntüle
8 NEMÎDE (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL) Halit Ziya Uşaklıgil Öğr. Gör. Merve Özdemir Çetinkaya
Görüntüle
9 BİR ÖLÜNÜN DEFTERİ (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL) Halit Ziya Uşaklıgil Öğretmen Pürlen Kaleli
Görüntüle
10 MEBHASÜ'L-KIHIF (HALİT ZİYA) Halit Ziya Uşaklıgil Diğer Seçil Okumuş
Görüntüle
11 HESAP OYUNLARI (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL) Halit Ziya Uşaklıgil Doç. Dr. Dilek Herkmen
Görüntüle
12 TUHFE-İ LETÂİF (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL) Halit Ziya Uşaklıgil Araş. Gör. Ali Karahan
Görüntüle
13 NÂKİL CÜZ I (HALİT ZİYA UŞAKLIGİL) Halit Ziya Uşaklıgil Doç. Dr. Sabahattin Çağın
Görüntüle
14 HÜSAMEDDİN MOLLA (MUSA AKYİĞİTZÂDE) Musa Akyiğitzâde Dr. Öğr. Üyesi Ayşen Uslu
Görüntüle
15 MAVERAÜNNEHİRDE SEYAHAT (ZAHİR BİGİYEV) Zahir Bigiyev Dr. Öğr. Üyesi Ayşen Uslu
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle