- Yazar Biyografisi (TEİS)
Hasan Fehmî - Madde Yazarı: Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
- Eser Yazılış Tarihi:1285/1868
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Arapça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Belâgat Kitabı
- Yayın Tarihi:08/04/2022
ER-RİYÂZU’L-HÂKÂNİYYE Fİ’L-MEÂNİ VE’L-BEDÎ (HASAN FEHMÎ)
belâgat kitabıHasan Fehmî (d. 1210/1795-96 - ö. 1298/1880-81)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Hasan Fehmî tarafından yazılan, belâgatın meânî, beyân ve bedî konularını ele alan Arapça eser. Hatîb el-Kazvînî (ö. 739/1338)’nin Telhîsü’l-Miftâh adlı eserinin muhtasar şekli olan er-Riyâzu’l-Hâkâniyye Sultan Abdülaziz (salt. 1861-1876)’e takdim edilmiştir.
Eser bir mukaddime ve üç ravzadan oluşmaktadır. Eserin bu üç ana bölümü bahçe anlamına gelen “ravza” diye isimlendirilirken her “ravza” da kendi içinde çiçek anlamına gelen “zehra” alt başlıklarına ayrılmıştır. Besmele, hamdele ve salveleden sonra mukaddime yer alır ve ilk önce fesahatin tanımı yapılır. Birinci bölüm olan er-ravzu’l-evvel’de meânî ele alınır ve bu ravza kendi içinde sekize ayrılır. Er-ravzu’s-sânî diye isimlendirilen ikinci bölümde beyân ele alınır. Bedî ilminin ele alındığı üçüncü bölüm olan er-ravzu’s-sâlis’te anlamla ilgili otuz bir sanat ve nazımla ilgili on bir sanat işlenir. Eserin dili genel olarak sade olsa da konular izah edilirken edebî bir dil kullanılmış ve ayetlerden örnekler verilmiştir.
İstanbul’da Bahriye
Matbaası’nda 1285/1868 yılında basılan eser 16 sayfadır. Eserin metni
üzerinde müstakil bir çalışma yapılmamıştır. Matbu nüshalarının bulunduğu
kütüphaneler şunlardır: Süleymaniye Kütüphanesi’nde İbrahim Efendi no:865; Kasidecizade
no: 559; Tahir Ağa Tekke no:134’te; Millet Kütüphanesi no: 3553, 3555; Ankara
İlahiyat Fakültesi Kütüphanesi ILA4276; Necmettin Erbekan Üniversitesi, Ahmet
Keleşoğlu Kataloğu no: 0712484.
Yazarın biyografisi
için bk. “Hasan Fehmî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hasan-fehmi
Eserden Örnekler
Kaynakça
Akyüz, Zafer ve Ahmet
Şen (2021). “Osmanlı Ulemasından Şeyhülislam Hasan Fehmi Efendi ve Arap Diline
Dair Eserleri”. Osmanlı’da Ulûm-ı Arabiyye. İstanbul: İsar Yayınları.
Altunsu, Abdülkadir
(1972). Osmanlı Şeyhülislamları. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
Hasan Fehmi
el-Akşehrî (1285/1868). er-Riyâzu’l-Hâkâniyye. İstanbul: Bahriye Matbaası.
İpşirli, Mehmet ve
İlyas Çelebi (1997). “Hasan Fehmi Efendi”. İslâm Ansiklopedisi.
İstanbul: TDV Yayınları.
Saraç, Yekta (2004).
“Osmanlı Döneminde Belâgat Çalışmaları”. Türklük Bilgisi Araştırmaları [Kaf
Dağının Ötesine Varmak Günay Kut Armağanı III], 28: 311-344.
Şaban, İbrahim
(2008). “19. Yüzyıl Osmanlı Âlimlerinin Belagate Dair Eserleri”. İstanbul
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Şarkiyat Mecmuası, (13): 119-134.
Şaban, İbrahim (2011). “Osmanlı Âlimlerinin Arap Belagatine Dair Eserleri”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Şarkiyat Mecmuası, (17): 107-132.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | LEVÂMİ-İ EFKÂR (HASAN FEHMÎ) | Hasan Fehmî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
2 | MEVLÂNÂ’NIN BİR MATLA’ININ TAHMİSİ ? (HASAN FEHMÎ) | Hasan Fehmî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
3 | AZÎZİYYE VE ŞERH-İ YÛSUFİYYE (HASAN FEHMÎ) | Hasan Fehmî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
4 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
5 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
6 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
7 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
8 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
9 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
10 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
11 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
12 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
13 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |