ENÎSÜ’L-ÂŞIKÎN / SAD MAKÂM DER ISTILÂH-I SÛFİYYE / RİSÂLE-İ ADED-İ MAKÂMÂT (KÂSIM-I ENVÂR)
tasavvufi mesnevi
Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî (d. 756/1355 - ö. 837/1433)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Türk asıllı İranlı mutasavvıf şair Kâsım-ı Envâr’ın tasavvufi içerikli Farsça mesnevisi. Sâliklerin aşmaları gereken 100 makamı anlatan elli dört beyitlik bir manzumedir (Karaismailoğlu 2001: 542). Adnan Karaismailoğlu İslam Ansiklopedisi'ndeki "Kâsım-ı Envâr" maddesinde eserin isminden Enîsü'l-Âşıkîn (Sad Makam der Istılâh-ı Sûfiyye, Risâle-i Aded-i Makâmât) şeklinde söz eder (2001: 542). Nefîsî'nin hazırladığı Külliyât-ı Kâsım-ı Envâr'da ise Enîsü'l-Âşıkîn ismine rastlanmaz. Burada mesnevinin başlığı Sad Makâm Der Istılâh-ı Sûfiyye / Risâle-i Aded-i Makâmât şeklindedir. Bu noktada Karaismailoğlu'nun Enîsü'l-Âşıkîn ismini nereden aldığını belirtmediğine de değinmek gerekir. Külliyât-ı Kâsım-ı Envâr'daki başlıklar “Hitâb”, “Aded-i Makâmât Bi-Tarîk-i İcmâl”, “Kısm-ı Bidâyât”, “Kısm-ı Ebvâb”, “Kısm-ı Mu’amelât”, “Kısm-ı Ahlâk”, “Kısm-ı Vusûl”, “Kısm-ı Evdiye (?)”, “Kısm-ı Ahvâl”, “Kısm-ı Vilâyât”, “Kısm-ı Hakâyık”, “Kısm-ı Nihâyât” şeklindedir (Nefîsî 1337: 356-358).

Amasya İl Halk Kütüphanesi, 05 Ba 871/2 numarada Kâsım-ı Envâr adına Enîsü’l-Âşıkîn adlı bir yazma mevcuttur. Fakat bu yazmada Kâsım-ı Envâr'a ait bazı eserlerin yanı sıra Kitâb-ı Enîsü’l-Âşıkîn başlıklı bir metin yer almaktadır. Ancak yapılan inceleme sonucunda bu eserin Enîsü'l-Âşıkîn adlı mesnevi olmadığı ve Kitâb-ı Enîsü’l-Âşıkîn başlığıyla yazılı metnin ise yine Kâsım-ı Envâr'a ait Risâle der Beyân-ı İlm olduğu tespit edilmiştir. Diğer yandan, Amasya İl Halk Kütüphanesindeki nüshada Risâle fî Adedi’l-Makâmât Alâ-Tarîki’l-İcmâl başlığı altında Külliyât’ta da yer alan Sad Makâm Der Istılâh-ı Sûfiyye / Risâle-i Aded-i Makâmât başlıklı mesnevi yer almaktadır (vr. 245b-247b).

Eser, Sa’îd Nefîsî tarafından Külliyât-ı Kâsım-ı Envâr’ın içinde yayımlanmıştır (1337).

Şairin biyografisi için bkz. “Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/kasimi-envar-muineddin-ali-nasir 

Kaynakça


Karaismailoğlu, Adnan (2001). “Kâsım-ı Envâr”. İslâm Ansiklopedisi. C. 24. İstanbul: TDV Yay. 542-543.

Kâsım-ı Envâr. Enîsü’l-Âşıkîn. Amasya Beyazıt İl Halk Kütüphanesi. Nu. 05 Ba 871/2. vr. 245b-247b.

Nefîsî, Sa’îd (1337). Külliyât-ı Kâsım-ı Envâr. Tahrân: Çâphâne-i Haydarî.

Atıf Bilgileri


Demir, Hiclal. "ENÎSÜ’L-ÂŞIKÎN / SAD MAKÂM DER ISTILÂH-I SÛFİYYE / RİSÂLE-İ ADED-İ MAKÂMÂT (KÂSIM-I ENVÂR)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/enisu-l-asikin-sad-makam-der-istilah-i-sufiyye-risale-i-aded-i-makamat-kasim-i-envar. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (KÂSIM-I ENVÂR) Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
2 ENÎSÜ’L-ÂRİFÎN (KÂSIM-I ENVÂR) Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî Doç. Dr. Hiclal Demir
Görüntüle
3 BEYÂN-I VÂKI’Â-İ EMÎR TİMUR / BEYÂN-I VÂKI’A DÎDEN-İ EMÎR TİMUR / BEYÂN-I VÂKI’A-İ ÂMEDEN-İ EMÎR TİMUR (KÂSIM-I ENVÂR) Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî Doç. Dr. Hiclal Demir
Görüntüle
4 KÜLLİYÂT-I KÂSIM-I ENVÂR Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
5 KÜLLİYÂT (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
6 KİTÂBU'L-HİDÂYE (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
7 KÜNÛZU’L-UŞŞÂK (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
8 KİTÂBU’Ş-ŞARKİYYÂT (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
9 KİTÂBU’L-BEDÎ’İYYÂT (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
10 KİTÂBU'L-MUKADDİME (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
11 KİTÂBU’L-GARBİYYÂT (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
12 KİTÂBU LEVÂMİ’İ’L-ENVÂR (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
13 YÛSUF U ZELÎHÂ / YÛSUF U ZÜLEYHÂ (AHMEDÎ) Ahmedî, Ahmedî-i Tebrîzî, Tebrîzli Ahmedî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
14 DÎVÂN (HAKÎKÎ) Hakîkî, Cihânşâh Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle