EL-KASRU'L-METÎN Fİ TERCEMETİ BUSTÂNİ'L-ÂRİFÎN
Bostânü’l-Ârifîn tercümesi
İshâk, Ebûishâk-zâde İshâk Efendi (d. 1090/1678-79 - ö. 1147/1734)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Ebu'l-Leys es-Semerkandî'nin (ö. 373/983) Bustânü’l-Ârifîn adlı eserinin Ebûishâk-zâde İshâk Efendi (d. 1090/1678-79 - ö. 1147/1734) tarafından yapılmış mensur çevirisi. Eserin bilinen tek nüshası,  Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Nuruosmaniye 3728 numarada kayıtlıdır. Talik yazı ile  yazılan nüsha 59 varaktan oluşmaktadır. 

Eserin adı dibace kısmında, el-Kasru’l-Metîn fî Tercemeti Bustâni’l-Ârifîn olarak zikredilir (Ebûishâk-zâde İshâk Efendi [yz.]: 2b). Müellifin adı ise belirtilmemiştir.  Ancak iç kapaktaki “el-Kasru’l-Metîn fî Tercemet-i Bustâni’l-Ârifîn fi’t-Tasavvuf li-İshak Efendi...” ibaresinde müellifin adı zikredilir. Mukaddime kısmında Bustâni’l-Ârifîn’deki bâbların sayısının 156 adet olduğu ve bunların açıklamasında delil olarak ayet ve hadislere, sahabe ve âlimlerin görüşlerine yer verildiği belirtilmektedir. İshak Efendi, tercümesini yaptığı eserinde bu bâbların açıklamasına, önce konusuna uygun bir dörtlük şiir ile başlamakta, bitişini ise kıta başlığı altına eklediği kafiyeli dörtlük ile tamamlamaktadır. İshak Efendi’nin şiir ve edebiyata olan düşkünlüğü, telif etmiş olduğu divan ve manzum eserlerinde tezahür ettiği gibi, onun tercümesinde de bu özelliklerin yansıdığı görülmekte; Farsça kelime ve şiirleri edebî bir zevk ile ele alarak konuları açıkladığı görülmektedir. Eser bu yönüyle, Bustânü'l-Ârifîn'in bir tercümesi olarak hak ettiği konumu elde etmiş olmasına rağmen, dönemin sadrazamı Damat İbrahim Paşa’ya sunulmuş olmasını da göz önünde bulundurarak edebî yönden henüz ele alınıp incelenmemiş ve üzerinde bir akademik çalışma yapılmamıştır.

Müellifin biyografisi için bk. "İshâk, Ebûishâk-zâde İshâk Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ishak-efendi-ebuishakzade

Eserden Örnekler


Bâb-ı talebi’l-ilm

Farzdur zîb-âver-i destâr-ı matlab eylemek

Gülşen-i ilmin gül-i bûy-âver-i itkânını

Kavlimiz tasdik eder kasd-ı tasavvur eyleyen

“Unzurû” fermânının mazmûnunun iz‘ânını

Her müslim ve müslimenin bezmgâh ve misilleri nûr-ı âlem-furûg-ı ilm ile münevver ve ruhsâr-ı şâhid-i emr-i dîn ü dünyâda mikdâr-ı mâ yehtâcu ileyhi rûşenger olmagiçün ref'-i zalâm-ı cehl u hafâ bâbında ilkâd-ı şem‘-i taleb farz ve iktibâs-ı zıyâda ziyâde havz afdaliyye-i havz idügi berâhîn-i adîde ile rehîn-i râ'iyye-i sübûtdur. (Ebûishâk-zâde İshâk Efendi [yz.]: 2b).

Kaynakça


Ebûishâk-zâde İshâk Efendi (yz). el-Kasru’l-Metîn fî Tercemeti Bustâni’l-Ârifîn. Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Nuruosmaniye, nr. 3728, vr. 1a-59b.


Atıf Bilgileri


Azak, Necmettin. "EL-KASRU'L-METÎN Fİ TERCEMETİ BUSTÂNİ'L-ÂRİFÎN". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/el-kasru-l-metin-fi-tercemeti-bustani-l-arifin. [Erişim Tarihi: 03 Aralık 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (İSHÂK) İSHÂK, Ebûishâk-zâde İshâk Efendi Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
2 Bİ'SETNÂME İshâk, Ebûishâk-zâde İshâk Efendi Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
3 ŞEMÂ'İL-İ ŞERÎF TERCÜMESİ Ayn-ı Ekber, Şeyh Mehmed Doç. Dr. Erdem Can Öztürk
Görüntüle
4 MAKTEL-İ HÜSEYN / KİTÂB-I KERBELÂ (BEKÂYÎ) Bekâyî, Darendeli Bekâyî Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
5 KISSA-İ ERVE Bilâl Efendi, Oflu Dr. Öğr. Üyesi Tuba Onat Çakıroğlu
Görüntüle
6 DÎVÂN (CEMÂLÎ-İ UŞŞÂKÎ) CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendi Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya
Görüntüle
7 DÎVÂN (HÂMİD) Hâmid, Enderûnlu Mehmed Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle
8 DÎVÂN (HİLMÎ) Hilmî, Yusûf-zâde Abdullâh Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
9 DÎVÂN (İZZÎ) İZZÎ, Eşref-zâde İzzeddîn Ahmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
10 DÎVÂN (MÜSELLEM) Müsellem, Ebulvefâ Şeyh Ahmed Müsellem Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
11 İNSÂN-NÂME Nazîr/Nazîrâ, İbrahim Nazîr Çelebi Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
12 DÎVÂN (NEHRÎ) Nehrî, Suyolcu-zâde Ahmed Nehrî Efendi Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle