- Yazar Biyografisi (TEİS)
Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî - Madde Yazarı: Prof. Dr. Beyhan KESİK
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:31/03/2022
EL-HİKMETÜ’L-GARRÂ Fİ AHKÂMİ’L-GAZÂ (MÜNÎB)
dinî-ahlaki eserMünîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî (d. 1150?/1731? - ö. 1238/1823)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Antepli Mehmed Münîb Efendi’nin cihadın faziletlerinden bahseden tercüme eseri. Münîb Efendi, Muhammed Akîl el-Mekkî’nin cihadın faziletlerine dair kaleme almış olduğu eserini, Şeyhülislam Hamidizâde Mustafa Efendi’nin (ö.1208/1793) tavsiyesi üzerine Arapçadan Türkçeye tercüme etmiştir.
Münîb Efendi, eserine geleneğe bağlı olarak hamdele ve salvele ile başlamıştır. Ardından eserinin adını “El-¬Hikmetü’l-Garrâ Fi Ahkâmi’l-Gazâ” olarak anmıştır. Eserde ayet ve hadislerden iktibaslar, “hikâye” başlığı altında peygamber kıssalarından aktarmalar yapılmıştır. Bununla birlikte “… cihâd-ı ekber olduğunun hikmeti nedir” gibi sorulara “cevâb oldur ki” ifadesiyle konuya dair açıklamalar yapılmıştır. Bazen de Münîb, ifadelerini kendine ait Arapça, Farsça ve Türkçe manzum parçalarla süsleme yoluna gitmiştir.
Bursalı Mehmed Tahir (Saraç 2016: 445) tarafından Ayıntâbî’nin Türkçe orijinal eseri gibi gösterilmiş olsa da İstanbul Üniversitesi Kütüphanesindeki yazmaya göre bu bilgi hatalıdır. Bu nüshada mütercimin bazı şiirleri de “nazmun li mütercimihi” kaydıyla yer almaktadır (İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Nu. T.Y. 2203, vr. 2b).
Eserin nüshaları İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Nu. T.Y. 2203 ve Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi Bölümü Nu. 319’da kayıtlıdır.
Yazarın biyografisi için bk. “Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/munib-mehmed-munib-ayintabi
Eserden Örnekler
Hikâye
Hazret-i Mûsâ Aleyhi’s-selâm Hızr Aleyhi’s-selâma ilm-i gayba ve kuvvet-i nefse ne sebeb ile mâlik oldun deyü su’âl etdikde hevâ-yı nefsime galebe edip Rızâ’u’llâh terk-i isyân ile mâlik oldum deyü cevâb verdi […] Ey gürûh-ı mü’minîn bây u gedâ emvâl ü nüfûsunuz ie fî sebîli’llâh cihâd edin. Yohsa gazâb-ı elîme mazhar olursuz […] Pes imdi hıdmet-i beytü’l-mâl esnâsında hediyye dahi gelse kendiye harâmdır. Taraf-ı emîrîye teslîm vâcib olur ve husûs-ı merkûmda hıyânet etdiği nesneyi rûz-ı cezâda âteş gibi işti’âl ederek arkasında götürüp ba’îr ve bakar ve ganem gibi hayvân zî-rûh ise suret-i mahsûsu ile feryâd ederek götürür değil ise sureti tasvîr ve dûşuna tahmîl olunup nâra berâber ilkâ olunur ve götür yerine vaz’ et deyü teklîf olunup mümkin olmamakla azâb olunur. Meğer şefâ’at-i şâfi’inde mazhar ola […] (İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Nu. T.Y. 2203, vr. 10a, 82a, 93b).
Kaynakça
Kutlay, Zahide (2018). Mehmed Münîb Ayıntâbî ve El-Makâmetü’l-Vilâdiyye ve’l-Makâletü’l-Mîlâdiyye Adlı Eserinin Tahkik ve Tahlili. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Mehmed Münîb. El-¬Hikmetü’l-Garrâ Fi Ahkâmi’l-Gazâ. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Nu. T.Y. 2203.
Özel, Ahmet (1991). “Ayıntâbî, Mehmed Münîb”. İslâm Ansiklopedisi. C. 4. İstanbul: TDV. Yay. 245-246.
Saraç, M. A. Yekta (hzl.) (2016). Bursalı Mehmed Tâhir Osmanlı Müellifleri. http://www.tuba.gov.tr/files/yayinlar/T%C4%B0BKM/Osmanl%C4%B1%20M%C3%BCellifleri.pdf [Erişim tarihi: 17.07.2021].
Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | TERCÜME-İ ŞERHÜ’S-SİYER-İ KEBİR (MÜNÎB) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
| 2 | ZEYL-İ DEVHATÜ’L-MEŞÂYİH (MEHMED MÜNÎB AYINTÂBÎ ) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Araş. Gör. Kübra KACAR ALTIN Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
| 3 | HULÂSÂTÜ’N-NUKÛL Fİ’L-EDEB (MÜNÎB) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
| 4 | MÜNŞEÂT, TEVÂRİH, KASÂİD VE EŞ’ÂR MECMUASI (MÜNÎB) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Prof. Dr. Halil İbrahim yakar |
Görüntüle | ||
| 5 | TEMHİDÜ’L-MEVLÜD Fİ MEHDİ’L-VÜCÛD (MÜNÎB) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
| 6 | TEYSİRÜ’L-MESÎR Fİ ŞERHİ’S-SİYERİ’L-KEBÎR (MÜNÎB) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
| 7 | RİSÂLETÜ’L-ARÛZ / MÎZÂN-I SELÎM (MÜNÎB) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Prof. Dr. Halil İbrahim yakar |
Görüntüle | ||
| 8 | MANZÛME-İ VİLÂDET-İ HATİCE SULTAN (MÜNÎB) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Prof. Dr. Halil İbrahim yakar |
Görüntüle | ||
| 9 | İCAZETNÂME ( MÜNÎB) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Prof. Dr. Halil İbrahim yakar |
Görüntüle | ||
| 10 | İMTİHAN RİSÂLESİ (MÜNÎB) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Prof. Dr. Halil İbrahim yakar |
Görüntüle | ||
| 11 | ÂSÂRU’L-HİKEM Fİ NAKŞİ’L-KADEM (MÜNÎB) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Dr. Öğr. Üyesi Nusret GEDİK |
Görüntüle | ||
| 12 | RİSÂLE Fİ HAKKİ’L-KEFF (MÜNÎB) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
| 13 | RİSALE Fİ HAKKİ’R-REDDİ ALÂ'L-VAHHABİYET (MÜNÎB) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
| 14 | NOHUD YAKISI RİSÂLESİ (MÜNÎB) | Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî | Prof. Dr. Halil İbrahim yakar |
Görüntüle | ||
| 15 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
| 16 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
| 17 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
| 18 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
| 19 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
| 20 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
| 21 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
| 22 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
| 23 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
| 24 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |