18. yüzyıl âlim şairlerinden Abdüllatîf Râzî (d. ?/? - ö. 1146/1733-34) tarafından kaleme alınan eser. el-Fülkü’l-Meşhûn bi’l-Lü’lü’i’l-Meknûn, Damad İbrâhim Paşa’nın (ö. 1143/1730) emri üzerine ve III. Ahmed adına yazılmıştır. Münşiyâne bir üslubun hâkim olduğu bir mukaddime ile başlayan eserde; hamdele, salvele ve devrin padişahı III. Ahmed’in övgüsünden sonra veziriazam Damad İbrâhim Paşa’nın övgüsüne yer verilir. Eserin sebeb-i telif bölümünde yer alan bilgilere göre; devlet yönetimi noktasında üzerine vazife olan işleri yerine getirdikten sonra geri kalan vaktini de boşa harcamak istemeyen İbrâhim Paşa, geçmiş milletlerin tarihine dair bilgiler almak isteyince, Abdüllatîf Râzî’ye “nesâ’ihe dâ’ir hikâye”leri derleyip bir kitap haline getirmesini, bunu yaparken derleyip tercüme ettiği metinleri parça parça kendisine ulaştırmayı emreden fermanlarını gönderir. Bu emre uyarak eserini yazan Râzî, kitabına el-Fülkü’l-Meşhûn bi’l-Lü’lü’i’l-Meknûn adını verdiğini belirtir.  Eserin yazılış tarihi net bir şekilde verilmiş olmasa da İbrâhim Paşa'nın sadrazamlık yıllarına tekabül eden 1130/1718-1143 /1730 yılları arasında yazılmış olmalıdır.

Eserde oldukça geniş bir literatürden ve genellikle de kaynakların isimleri verilerek seçilen hikâyeler derlendikten sonra bunların tercüme edildiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla eser; cem, tasnif ve tercüme gibi telif türlerinin bir arada gerçekleştiği bir eserdir. Sadrazamın isteği üzerine eserinde inşa üslubundan uzak sade bir dil ve üslup kullanan Râzî’nin nesâihe dair derlediği hikâyeleri tercüme ettiği bölüm ile giriş bölümü dil ve anlatım bakımından birbirinden oldukça farklıdır.

Eserde derlenen dinî hikâyeler arasında Hz. Peygamber ve diğer peygamberlere dair kıssalar, din büyükleri ve bazı mutasavvıfların menkıbevi hikâyeleri ile diğer dinlere dair kıssalar yer almaktadır (Turan 1994: 36). Eserde önemli bir yer işgal eden tarihî hikâyeler çeşitlilik arz etmekte olup bunlar arasında sahabe ve halifeler devirlerini ihtiva eden umumi İslam tarihine dair kıssalar yanında Cengizoğulları, Gazneliler, Selçuklular ve Osmanlılara dair tarihî hikâyeler bulunmaktadır (Turan 1994: 40). Bu hikâyeler dışında ahlakî yönü ağır basan hikâyeler de eserde derlenmiştir (bk. Turan 1994: 46-54).

Eser üzerinde bir yüksek lisans çalışması yapan Lokman Turan’ın tespitine göre eserdeki hikâyeler yaklaşık 60 kaynaktan derlenmiştir. Râzî bu kaynakların isimlerini umumiyetle belirtse de bazen “kütüb-i tefâsirde” gibi ifadelerle bu isimleri belirsiz bırakmıştır. Tirmizî’nin Şemâ’il’i, İmâm Yâfi’î’nin Menâkıb-ı Ebrâr’ı, Ebû Na’îm İsfahânî’nin Hilyetü’l-Evliyâ’sı, Kadı İyâz’ın Şifâ’sı, Şeyh Sa’dî’nin Bostân’ı bu eserlerden birkaçıdır (bk. Turan 1994: 77-85).

Turan, eserin Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi 5024, Nurosmaniye Kütüphanesi 4134 ve Topkapı Sarayı Müzesi Ktp. 790 numarada kayıtlı olmak üzere üç nüshasını tespit etmiştir (1994: 30-31). Bunun dışında eserin Beyazıt Devlet Kütüphanesi Beyazıd 5068 ve Atatürk Kitaplığı K. 122 numarada kayıtlı iki nüshası daha bulunmaktadır.

Yazarın biyografisi için bk. "Râzî, Yazıcı Abdullah Efendi-zâde Abdüllatif Râzî Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/razi-yazici-abdullah-efendizade.