İbrâhim Hanîf Efendi’nin (d. ?/? - ö. Şevval 1189/Aralık 1775) sayıların Türk-İslam kültüründeki yeri ile ilgili eseri. el-A‘dâd fî İ‘dâdi’z-Zâd li’l-Me'âd ismi eserin mukaddimesinde yer almaktadır. İnsanlar arasında yaygın olarak bilinen ayet, hadis, fıkıh ve sair ilimlerde zikri geçen sayıları Arapça kaynaklardan derleyen İbrahim Hanîf, eserini 1172 yılının Safer ayı başlarında (Ekim 1758) Türkçe olarak kaleme almıştır. Müellif sayılarda çeşitli hikmetler ve sırlar bulunduğunu ve bazı alim ve ediplerin bu sebeple sayılarla ilgili eserler tertip ettiklerini ve kendisinin de bu sebepten böyle bir eser yazdığını belirtmiştir. Eserde her bir sayı ile ilgili ifadeler derlenip, bunlar sistematik bir şekilde sınıflandırılmıştır. Bu başlıkların bir kısmı şu şekildedir: cîrân-ı selâse, riyâh-ı erba‘a, cinân-ı erba‘a, mürekkebât-ı hamse, tekbîrât-ı sitte, kütüb-i sitte, sitte şevvâl, eflâk-i seb‘a, tevârîh-i seb‘a, seb‘a-i seyyâre, mu‘allakât-ı seb‘a, enbiyâ-yı seb‘a, eyyâm-ı usbû’, eczâ-yı semâniye, ecvâd-ı semâniye, cibâl-i semâniye, hutbetü’s-semâniye, vücûb-ı hacc-ı tis‘a, vâcibât-ı salât-ı tis‘a, aşera-i mübeşşere, ihdâ aşera kevkeb, ihve-i yûsûf aleyhi’s-selâm, e’imme-i isnâ aşera, burûc-ı isnâ aşera...

“el-hamdü li’llâhi’l-vahidi’l-mâcidi’l-ehad” ifadesi ile başlayan eser (Hanîf İbrâhim Efendi [yz.a]: 1b) bizzat müellifi tarafından Muhtasarü’l-A‘dâd ismiyle özetlenmiştir. Eserin müellif hattı nüshası İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar Koleksiyonu 1704 numarada yer almaktadır. Diğer bazı nüshaları şunlardır: Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi Koleksiyonu 2650/2 ve Hacı Mahmud Efendi Koleksiyonu 6313.

Müellifin biyografisi için bk. “Hanîf, İbrahim Hanîf Bey”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hanif-ibrahim-hanif-bey