İbrahim Şinasi tarafından yazılan eser. İlk baskısı 1280/1863, ikinci baskısı 1287/1870 yılında Tasvir-i Efkar Matbaası'nda yapılmıştır. Atasözlerini içermesi ve ele aldığı konu bakımından alanında ilkler arasında yer alan eser, ilk baskıda yaklaşık 1500, ikinci baskıda ise 2500 civarında atasözü, deyim ve benzeri sözden oluşmuştur. Eserin orijinali bu gün Toronto Üniversitesindedir. Esere Ebuzziya Tevfik tarafından 1302/1885 yılında 838 beyit ilave edilmiş ve eser zenginleştirilmiştir. Yeni Türk harfleri ile Süreyya Beyzadeoğlu’nun yayına hazırladığı 2003 yılında Millî Eğitim Bakanlığı tarafından basılmış olan kitapta Türk atasözlerinin dışında 64 adet Arap, 226 adet Fars atasözü ve deyimi, 22 adet Fransız ile 2 adet Latin atasözü ve deyimine de yer verilmiştir. Bu yönüyle Durûb-ı Emsâl-i Osmâniyye beş dilli bir eser niteliğindedir.

Eserde verilen atasözü ve deyimlerle ilgili örnekler, divan edebiyatına ait manzum ve mensur metinlerden seçilmiştir. Örnek beyitler 128 şairden alınmış ve eserde 16 farklı yazara ait olan 83 nesirden alınmış atasözleri ile deyimlere de yer verilmiştir (Beyzadeoğlu 2003: 12).  

Şairin biyografisi için bk. “Şinâsi ”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sinasi