Hekim-şair Nidâî Ankaravî’nin tıp konulu manzum eseri. Eser, şairin Menâfiü’n-Nâs (1566) isimli mensur eserinden mülhem, nazmen ve muhtasar olarak ondan bir yıl sonra 1567 yılında kaleme alınmıştır. 721 beyit olan eser mesnevi nazım şekliyle ve aruzun fe‘ilâtün / mefâ‘ilün / fe‘ilün kalıbıyla yazılmıştır. Yazma nüshalarda eserin fi’t-tıb, Tıbb-ı Manzûm, Risâle-i Kaysûnî-zâde, Manzûme-i Nidâî, Menâfiu’n-Nâs gibi isimlendirmelerine tesadüf edilmiştir. Şair, eserin adını 22. beyitte şöyle belirtir: Dürr-i Manzûm tamâm nazm iledür / Kimse dizmedi böyle nazm ile dürr (Ay 2016: 53).

Eser, Sultan II. Selim’e sunulmuştur. Klasik mesnevi tertibine uygun şekilde yazılan eser tevhit ve münacat hüviyetinde 13 beyitlik bir girişle başlar, ardından devrin padişahı Sultan II. Selim’i methettiği ve ona dua ettiği 25 beyitlik bir kısım gelir. Dîbâce-i Kitâb başlığı altında kitabın telif sebebini açıklar. Bu dünyada insanların faydasına olan, onlar için gerekli bir eser bırakmak istediğini, Hz. Peygamberin de din ilminden önce beden ve tıp ilmini öğrenmenin gereğine hadisleriyle işaret ettiğini, insanın sağlık ve selamet içinde olmadan hiçbir ilmi tahsil edemeyeceğini belirtir. Bu sebeple, bildiği kadarıyla denizden inci çıkaran bir gavvas misali hikmet ve ilim denizinden tababete dair bilgi incilerini çıkaracağını söyler. Tıbba dair yazdığı bu risale hekim bulunmadığı yerde ihtiyaca cevap verecek, şiir şeklinde olduğu için de kolayca ezberlenip akıllarda kalacak, insanlar hekim aramaya ya da başka bir tıp kitabına bakmaya mahal kalmadan hastalıkları tanıyıp, ilaçlarını hazırlayabileceklerdir (Ay 2016: 57).

Eserde esas konunun anlatıldığı kısım dört bap üzere bina edilmiştir. Bap başlıkları ve kısaca içerikleri şöyledir: -El-Bâbü’l-evvel fî-Ma‘rifeti’l-Cism: Bu bapta insan bedeninin neden ve nasıl yaratıldığı, anâsır-ı erbaa ve ahlat-ı erbaanın ne olduğu ve bunların özelliklerini anlatır (62-156. beyitler). -El-Bâbü’s-sânî Teşhîs-i Emrâz-ı İnsân ve Mu‘âlece-i Ebdân: Şair, bu bapta insan bedenine müptelâ olan hastalıkları ve onların tedavi şekillerini baştan ayağa doğru bir sıralama gözeterek ortalama 3-12 beyit ile anlatır (157-516. beyitler). -El-Bâbü’s-Sâlis fî’l-Menâfî: Vücuda faydalı şerbetler, yağlar, helva ve macunları tanıtır, tarifleri ve uygulanışları hakkında bilgi verir (517-646. beyitler). -El-Bâbü’r-Râbi‘ fî-Ma‘rifeti’t-Tiryâk: Tiryakin faydası ve hazırlanışından bahseder (647-711. beyitler).  Hâtimetü’l-kitâb başlığını koyduğu son bölümde sultana dua eder, bu eseri okuyup faydalananların da Sultan II. Selim’e ve kendisine dua etmelerini temenni ederek eserini bitirir (711-721. beyitler).

Eser üzerinde Ümran Ay yüksek lisans çalışması yapmış (2000) daha sonra bu çalışmayı gözden geçirilmiş ve genişletilmiş olarak yayınlamıştır (2016). Bunun dışında aynı eser farklı isimlerle de dil ve edebiyat çalışmalarına konu olmuştur (Bekmezci 2013, Ölker-Direkçi 2009).

Şairin biyografisi için bk. "Nidâî, Şa'bân Nidâî Ankaravî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nidai-mehmed-celebi-ankaravi