Amasyalı Mustafa Vâzıh Efendi’nin şiirlerinin yer aldığı eseri. Eserde Vâzıh’a ait toplam 114 manzume yer almaktadır. Divançe’de en fazla yer alan nazım şekli 61 adet ile gazeldir. Gazellerden ikisi rubai kalıbıyla (ahreb) yazılmıştır. "Mukatta’ât" başlığı altında 18 manzume yer almaktadır. Söz konusu şiirlerden 9’u nâ-tamâm gazel; 6’sı nazm ve 3’ü kıt’a formundadır. Eserde “Ebyât” başlığı altında 4 beyit bulunmaktadır. Bu beyitlerden 3’ü Türkçe, 1’i Arapça olup 2’si müfred, 2’si de matla şeklindedir. Vâzıh Dîvânçesi’nde musammat olarak kaleme alınmış 5 manzumeden 2’si tahmis; 2’si müseddes ve 1’i de terkîb-bend formundadır. Dîvânçe’nin “Tevârîh” bölümünde uzunluğu 1 beyitten 21 beyte kadar irili ufaklı 30 şiir yer almaktadır. Bu şiirlerden 4 tanesi Vâzıh’ın değil başka şairlerin şiirleridir. Geriye kalan 26 şiirin 24’ü Türkçe, 1’i Farsça ve 1’i de Arapça olarak kaleme alınmıştır. 

Mustafa Vâzıh, bir dönem İstanbul’da da bulunmuş olmasına rağmen tezkirelerde kendisine yer bulamamış bir şairdir. Bu durumun, onun şairlik yönünden ziyade ilmî yönüyle bilinen bir şahsiyet olmasından kaynaklandığı düşünülebilir. Kaleme aldığı eserlerden hareketle Vâzıh’ın çok iyi bir şair olduğu söylenemezse de iyi eğitim alarak eser verebilecek derecede Arapça ve Farsça öğrenmiş; divan şiirinin mazmun ve mefhumlarına vakıf bir şair olduğu zikredilebilir. İlaveten toplumsal hayatı, siyasi gelişmeleri, halk inanışlarını şiirlerine taşıması açısından da etrafında olup bitenlere kayıtsız kal(a)mayan bir şair olarak karşımıza çıkmaktadır. Hayal dünyası ve ifade imkânları ile klasik edebiyatımızda kendi adıyla anılan bir üslup meydana getiren Nedîm’in takipçisi olduğu şiirlerinden anlaşılmaktadır. Nedîmâne/şûhâne eda ile kaleme aldığı gazellerinde mahallîleşme üslubunun etkisiyle yaşadığı dönemin sosyal hayatını aksettiren şair, asrın diğer pek çok şairi gibi yer yer müstehcenliğe varan bayağılığa düşmekten de kendini kurtaramamıştır. Rubai kalıbıyla gazel yazması, 18 ve 19. yüzyıl şairlerinin kendini sürekli tekrar etmeye başlayan gelenek karşısında bir çıkış yolu arayışı veya yenilik icat etme arzusunun Vâzıh’ın şiirindeki yansıması olarak yorumlanabilir. Yine söz konusu yüzyıllarda revaç bulan müşterek şiir yazma vadisine Vâzıh’ın da “Gazel-i Müşterek Bâ-Hafîd Âkif el-Amâsî Müfettişü’l-harameyn” başlıklı bir gazel ile dâhil olduğu görülmektedir. Atasözleri ve deyimler ile gündelik konuşma diline şiirlerinde yer veren Vâzıh, işlediği temalar ve anlaşılır, sade bir dil kullanması yönüyle mahallîleşme cereyanının temsilcilerinden biri olarak zikredilebilir.

Eserin müellif hattı tek nüshası Ankara Üniversitesi Yazma Eserler Bölümü Mustafa Con A 495/III numarada kayıtlıdır. Divançe bir makale ile neşredilmiştir (Babaarslan 2021).

Şairin biyografisi için bk. “Mustafa Vâzıh”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mustafa-vazih