Nâ’ilî Sâlih Efendi’nin bir yangın esnasında yanan dîvânından geriye kalan şiirlerini içeren eseri. 19. yüzyılda İstanbul’da teşekkül eden Encümen-i Şu‘arâ isimli bir edebiyat mahfeline mensup olan Sâlih Nâ’ilî Efendi, Nâ’ilî-i Cedîd olarak da tanınır. Bir geçiş dönemi şairi olarak manzumelerinde hem nazım şekilleri hem de şiir estetiği itibariyle klâsik üslûbu muhafaza eder. Eski Trabzon valisi Kadrî Bey’e verdiği divanı Kadrî Bey’in Haydarpaşa’daki evinde çıkan yangında yanar (Özgül 2012: 60-61). Yaratılış itibari ile kuvvetli bir şair olan Nâ’ilî şiirlerinde de vurguladığı üzere Mevlevîdir. Hezle yatkın olan tabiatı sebebiyle “hezl-gûne” tarihler ve kıtalar söyleyen şairin müstehcen ifadeler kullanmaktan çekinmediği görülür. Gazellerinde ise genellikle rindâne bir söyleyiş hâkimdir. Şiirlerinde sebk-i hindînin ağdalı ve tamlamalı cümle yapısı dikkat çeker.

Elimizde Nâ’ilî’nin Dîvânçe'si olarak değerlendirilebilecek iki yazma mevcuttur: Millet Kütüphanesi AEMNZ 417’de 35 gazel, 1 müstezâd, 4 müfred, 2 kıt‘a, 2 tarih bulunmaktadır. İÜ Nadir Eserler Kütüphanesi TY 9851’de ise 40 gazel, 1 müstezad, 4 tarih, 10 kıt‘a, 5 müfred ve 1 adet mesnevi bulunmaktadır. Bu iki Dîvânçe nüshasının dışında İÜ Nadir Eserler Ktp. İbn. TY 2801’de kayıtlı bulunan mecmuada Sâlih Nâ’ilî’ye ait 75 adet manzume bulunmaktadır. Bu mecmuada, Dîvânçe nüshalarında yer alan manzumelerden fazla olarak 1 kaside, 1 terkîb-bend, 1 tarih, 13 gazel ve 2 kıt‘a mevcuttur. Esere dair bir yüksek lisans çalışması yapılmıştır (Yerli 2021).

Şairin biyografisi için bk. "Nâ’ilî, Hâfız Sâlih Nâ’ilî Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/naili-hafiz-salih-naili-efendi