XVI. asrın mutasavvıf şairlerinden Halveti mürşidi Halîlî-i Mar’aşî’ye ait eser. Şairin künyesi Halîl bin Yûsuf bin Hayreddîn bin Hatib’dir. Divançe-i Halîlî Mar’aşî, dinî-tasavvufi şiirlerden müteşekkil bir eserdir. Bu sebeple Divançe, sanat endişesinden uzak, sade bir dille telif edilmiştir. Kaynaklarda, “Dîvân, Eş’âr, Duâ’-nâme, Sisile-nâme ve Risâle-i Halîlî” gibi adlarla anılan eser, şiir sayısının azlığı sebebiyle divançe olarak adlandırılmıştır. Divançe-i Halîlî-i Mar’aşî, mürettep değildir. Divançedeki bütün şiirler aruz vezniyle yazılmıştır. Divançe-i Halîlî-i Mar’aşî, 5 kaside, 1 mesnevi, 14 gazel, 8 murabba ve 1 muaşşer nazım şeklinden müteşekkildir. Mutasavvıf şairin divançesindeki şiirlerinin hemen hepsi dinî-tasavvufi muhtevalıdır. Divançede birer başlık altında yazılan şiirlerin her biri dinî-tasavvufi nazım türü mahiyetindedir. Divançe-i Halîlî’de şiirler, “münacat, methiye, tahiyyât, silsile-nâme, du’â-nâme, pend-nâme, derviş-nâme, tergîb-nâme, tehdîd-nâme, recâ-nâme, firkat-nâme, mecnûn-nâme, istimdâd-nâme, efgân-nâme, hac-nâme, hicrân-nâme, vedâ’-nâme, girye-nâme, tazarru’-nâme, geşt-nâme, hayret-nâme, feryâd-nâme, nasihat-nâme, fikr ü zikr-nâme ve hikmet-nâme” başlıkları altında yazılmıştır. Divançe-i Halîlî-i Mar’aşî az sayıda nazım şekli ihtiva etmesine rağmen dinî-tasavvufi nazım türleri bakımından örnek gösterilebilecek zenginliktedir. Dilinde yer yer Eski Anadolu Türkçesi özellikleri görülen Halîlî-i Mar’şî’nin divançesindeki dinî-tasavvufî vadide yazdığı âşıkane ve hikemi şiirleri oldukça orijinal ve dikkat çekicidir.

Mahlastaş olmaları sebebiyle kütüphane kayıtlarında Halîlî Mar’aşî ile 15. yüzyıl divan şairi Diyarbakırlı Halîlî’nin eserleri birbirine karıştırılmıştır. Bu bilgi ışığında Divançe-i Halîlî Mar’aşî’nin 2 yurt dışı 12 de yurt içi nüshası tespit edilmiştir. Tarafımızdan tenkitli metin ve tıpkıbasım hâlinde hazırlanıp neşredilen eserin metin teşkilinde; Samsun İl Halk Kütüphanesi TY. 109, Trabzon İl Halk Kütüphanesi TY. 496, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Emanet Hazinesi, TY. 1486, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Revan, TY. 613, Nuruosmaniye Kütüphanesi TY. 3943/1, Milli Kütüphane TY. 1808/1 ve Kahramanmaraş Hafız Ali Efendi İlmî Eserler Kütüphanesi TY. 291 olmak üzere yedi nüshası kullanılmıştır (Alıcı: 2010).

Şairin biyografisi için bk. “Halîlî, Halîl-i Mar’aşî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/halili-halili-marasi