DÎVÂNÇE (FEHÎM)
şiirler
Fehîm, Hoca Süleymân (d. 1203/1789 - ö. 1262/1846)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Fehîm’in şiirlerini içeren eseri. Dîvânçe'de 1 kaside (Sefinetü’ş-şu‘arâ dibâcesi), 2 mesnevi (takrîz), 3’ü Farsça ve 12’si Türkçe 15 tarih manzumesi (9’u kıt'a-i kebîre, 6’sı beyit), 1 terkîb-bend, 3 tahmîs, 3 şarkı, 2’si Farsça ve 60’ı Türkçe 62 gazel, 18 matla, 2’si Farsça 4’ü Türkçe 6 kıt’a, 5’i Farsça ve 12’si Türkçe 17 müfred bulunmaktadır. Sebk-i Hindî şairleri Fehîm-i Kadîm ve Şeyh Gâlib’in etkisinin görüldüğü şiirlerde hakimane, sufiyane ve âşıkane tarzda yazılmış gazeller dikkat çekmektedir. Sebk-i Hindî etkisiyle dörtlü beşli terkiplerin, mübalağaların, özgün bağdaştırmaların yanında atasözü ve deyimlerin kullanımında da rastlanmaktadır.

Dîvânçe'nin İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi TY 1686 numarada kayıtlı bir yazma nüshası ile 1262/1846’da İstanbul’da öğrencilerinden Nüzhet Efendi tarafından bastırılmış matbu nüshası bulunmaktadır. İçerik açısından yazma nüsha ile matbu nüsha arasında önemli bir fark bulunmamaktadır. Matbu nüshanın başında, şiirleri bir araya getirip basımına vesile olan Nüzhet Efendi’nin Süleymân Fehîm’in şairlik kudretini ve şahsiyetini sanatlı ifadelerle övdüğü; hocasının dağınık hâlde bulunan şiirlerini de eklemek suretiyle hepsini bir araya getirip bastırmayı görev ve vefa borcu bildiğini belirttiği dibâce bölümü bulunmaktadır. Eser üzerine Çelik (2012) ve Torun (2018) tarafından yüksek lisans tezi hazırlanmıştır.

Şairin biyografisi için bk. "Fehîm, Hoca Süleymân". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fehim-hoca-suleyman


Eserden Örnekler


Gazel

Gönül kandîl-i sûzân oldu aşk-ı şûh-ı tersâda

Müselmânlar yakar mescidde şem‘i ben kilîsâda


Müselmân ol sana kurbân olayım dedim ol kâfir

Şarâb iç gel dedi ‘âdet budur âyîn-i ‘Îsâ’da


Hezârân sübbalar çekdim çevirdim etmedi te’sîr

O kâfir-zâdenin meyli hep âgûş-ı çelîpâda


Gönül deyr-i mahabbetde nice bâde-perest olmaz

Bulur zevk-i leb-i la‘l-i bütânı câm-ı sahbâda


Hevâ-yı çeşm-i mestinle harâbâta düşüp zâhid

Rehîn-i bâde oldu ‘âkıbet tesbîh ü seccâde


Egerçi çeşm-pûş-ı ârzûyum mâl-ı dünyâdan

Gözüm kaldı fakat dîdâr-ı mahbûb-ı dil-ârâda


Kadeh gerdişde sâkî işvede mey şîşede gül-reng

Fehîmâ var mı bu tertîb-i ‘işret bezm-i me’vâda  (Çelik 2012: 154) 

Kaynakça


Çelik, Recep (2012). Fehîm-i Sânî (Süleymân Fehim) ve Dîvânı. Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir: Nevşehir Üniversitesi.

Süleymân Fehîm Efendi (1262/1846). Dîvânçe-i Fehîm. İstanbul.

Torun Elvan (2018). 19. Yüzyıl Şairi Süleyman Fehim Efendi Divanı: İnceleme, Metin ve Dizin. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


Selçuk, Bahir. "DÎVÂNÇE (FEHÎM)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divance-fehim. [Erişim Tarihi: 18 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 SEFÎNETÜ'Ş-ŞU'ARÂ (FEHÎM) Fehîm, Hoca Süleymân Bahir Selçuk
Görüntüle
2 GAZELLİYÂT-I SÂ'İB ŞERHİ (FEHÎM) Fehîm, Hoca Süleymân Bahir Selçuk
Görüntüle
3 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
4 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
5 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
6 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
7 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
8 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
9 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
10 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
11 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
12 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle