DÎVÂNÇE (ELVÂN)
şiirler
Elvân Çelebi (d. ? - ö. 760/1358-59’tan sonra)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Elvân Çelebi’nin şiirlerinin toplandığı eser. Lâmi'î, Fütûhu’l-Mücâhidîn li-Tervîhi Kulûbi’l-Müşâhidîn isimli eserinde Elvân Çelebi’nin bir Dîvân’ı olduğundan bahsetmektedir: “Âşık Paşa gibi oglı Elvân Çelebi dahı ehl-i irfân idi. Ve âşık-meşreb idi. Ve anun dahı ma’ârifi ve Dîvânı vardur, meşhûr u makbuldür.” (Karaca 2019: 1417). Bunun yanı sıra Mehmed Mecdî Efendi de Hadâyıkuş’ş-Şakâyık isimli eserinde şair için “sâhib-i Dîvân’dır” ifadesini kullanmıştır (Özcan 1989:22). M. Fatih Köksal, M. Fuat Köprülü'nün Künhü’l-Ahbâr’da yer alan bir cümleden hareketle Elvân Çelebi’ye ait olduğu düşünülen Etvâr-ı Sülûk isimli manzumenin aslında Elvân-ı Şirâzî’nin Gülşen-i Râz tercümesi olduğu ispatladığını belirterek Mecdî'nin Elvân Çelebi ile Elvân-ı Şirâzî’yi karıştırdığını ve bu sebeple onu yanlışlıkla divan sahibi bir şair olarak takdim ettiğini söylemektedir (Köksal 2005: 475). Ancak aynı yüzyılda yaşamış iki farklı müellifin onun Dîvân sahibi olduğu bilgisini aktarması, Elvân Çelebi'nin Dîvân'ı olduğuna dair bilginin doğru olma ihtimalini güçlendirmektedir. Yine şiir mecmualarında Elvân Çelebi’ye ait şiirlerin yer alması da onun bir Dîvân’ının olabileceğini düşündürmektedir. Fakat eserin herhangi bir nüshası günümüze ulaşmamıştır. Sadece mecmualarda Elvân Çelebi’ye ait olduğu düşünülen dokuz şiir tespit edilmiştir. İkisi kaside, yedisi gazel olmak üzere toplam dokuz manzumenin yedisi Eğridirli Hâcı Kemâl’in Câmi’u'n-Nezâ’ir’inde, diğeri bir başka şiir mecmuasında yer almaktadır. Bunların dördü Sadettin Nüzhet Ergun, beşi M. Fatih Köksal tarafından yayımlanmıştır (Köksal 2005: 476). Köksal'ın yayımladığı şiirlerden biri Menâkıbu’l-Kudsiyye’de de mevcuttur (Karaca 2021:176). Kasidelerin ikisi tevhiddir. Gazellerin tamamı tasavvufî muhtevalıdır.

Şairin biyografisi için bk. "Elvân Çelebi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/elvan-celebi 

Eserden Örnekler


Beyt

İy evliyâ-yı Hak hakkı Hakdan cüdâ diyen

Hakdan utanmadın bu sözi mutlakâ diyen


Beyt

Ol Hak diyü turur beni bunlardan istenüz

Ol ben ben ol-venin didi ol ben Hudâ diyen


Beyt

Elvân sen evliyâyı hakîkat-i Hak oldı bil

Söz Hak diyendedür hîç anlamaz hatâ diyen


Beyt

Evliyânun kulları çok en kemi Elvândur

Kemteridür kemteridür kemterinün kemteri (Karaca 2019: 1501-1502)

Kaynakça


Erünsal, İsmail ve A. Y. Ocak (2014). Menâkıbu’l-Kudsiyye fî Menâsıbi’l-Ünsiyye. Ankara: TTK Yay.

Karaca, Songül (2019). Lâmi’î Çelebi, Fütuhu’l-Mücâhidîn li-Tervîhi Kulûbi’l-Müşâhidîn (Nefehâtü’l-Üns Tercümesi): İnceleme, Tenkitli Metin, Sözlük, Dizin. Doktora Tezi. Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi. 

Karaca, Songül (2021). “Minhuvât Kayıtlarının Tenkitli Metin Neşirleri İçin Önemi: Fütûhu’l-Mücâhidîn Örneği”. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (71): 163-180.

Köksal, M. Fatih (2005). “Elvan Çelebi’nin Şiirleri ve Şairliği”. Klasik Türk Şiiri Araştırmaları. Ankara: Akçağ Yay.  

Özcan, Abdulkadir(1989). Mehmed Mecdî Efendi, Hadâyıku’ş-Şakâyık (Şakâik-i Nu’mâniye ve Zeyilleri). C. 1. İstanbul: Çağrı Yay.

Atıf Bilgileri


GÜRBÜZ, EMİNE. "DÎVÂNÇE (ELVÂN)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divance-elvan-celebi. [Erişim Tarihi: 30 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MENÂKIBU’L-KUDSİYYE / MENÂKIBU’L-KUDSİYYE FÎ-MENÂSİBİ’L-ÜNSİYYE (ELVÂN) Elvân Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
2 ETVÂR-I MÜLÛK (ÂŞIK) Âşık Paşa, Âşık Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
3 CÂMASB-NÂME (ABDÎ) Abdî, Mûsâ Prof. Dr. Müjgân Çakır
Görüntüle
4 TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
Görüntüle
5 RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Öğretmen Ece Ceylan
Görüntüle
6 NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz Doç. Dr. Recep Uslu
Görüntüle
7 DÎVÂN (ADLÎ) Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM
Görüntüle
8 DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
9 DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
10 DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) Âfitâbî Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
11 DÎVÂN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
12 HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle