DÎVÂN (YÛSUF)
şiirler
Yûsuf, Yûsif, Yûsuf Big/Bey Ustaclu, Yûsuf Big/Bey Çavuşlu (d. ?/? - ö. ?/?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Şah İsmail (ö. 1524) ve Şah Tahmasb (ö.1576) devri saray şairlerinden Yusuf Bey'in şiirlerinden oluşan eseri. Eser, 94 gazel, 2 mesnevi, 2 tahmis, 3 rubai, 1 beyit ve 1 mısradan müteşekkildir (Kerimov 2012: 17). 

Sam Mirza (ö. 974/ 1567) Tuhfe-i Sâmî isimli eserinde Yusuf Bey'in Türkçe ve Farsça şiirleri itibariyle Türk ve Tacik şairleri arasında eşsiz bir konumda olduğunu ifade etmektedir (Bayram 2014: 329). Sadıkî (ö. 1022/ 1613) Mecmâ'u'l-Havâs isimli eserinde Yusuf Bey'i Fuzûlî (ö. 963/ 1556) edasına yakın bir şair olarak takdim eder (Bağırov 2008: 45). Divan'ında Fuzulî ve Nevâyî (ö. 906/ 1501) şiirlerine yapılan nazireler ve tahmislerin yanı sıra Fuzûlî tarzını çağrıştıran lirik ve aşıkane üslup ile Nevâyî'yi hatırlatan Çağatayca kelimeler ondaki etkilenmenin boyutlarını gözler önüne sermektedir. Ulaşılmaz sevgili ve kederli aşık tipi ile aşk ekseninde belirginleşen korku, ümit, ayrılık ve sabır temaları onun şiirinin genel hususiyetlerindendir (Kerimov 2012: 14-25). 

Eserin biri British Library Nu. OR-15398 (Bağırov 2008: 45) diğeri Mirza Cafer Sultan el-Kurrârî'nin şahsi kütüphanesinde olmak üzere iki nüshası bulunmaktadır (Kerimov 2012: 3). Eser üzerine mevcut tek neşir çalışması Paşa Kerimov tarafından British Library nüshası temel alınarak gerçekleştirilmiştir (2012).

Şairin biyografisi için bk. "Yûsuf, Yûsif, Yûsuf Big/Bey Ustaclu, Yûsuf Big/Bey Çavuşlu". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/yusuf-yusif-yusuf-big-bey-ustaclu

Eserden Örnekler


Gazel

Bir nazar dîdâr içün bizden talep cân eylemiş

Müjde ey 'aşk ehli kim yâr işi âsân eylemiş


Sırr-ı hüsnin fehm edip halk içre fâş etmege

Her kime göstermiş özin anı hayrân eylemiş


Gamzesin kılmış havale zâhide açmış yüzin

Tîg ile bîm etmiş andan 'arz-ı îmân eylemiş


Gönlümün ma'mûresinde genc-i 'aşkın gizlemiş

Girmeye anda bir gayr anı vîrân eylemiş


Tutmasın dimiş melâmet hârı nâgeh dâmenin

'Aşk Mecnûn'un 'abes sanman ki 'üryân eylemiş


Ne belâ bir an geçer cân u gönülden de meger

Berk-i âhımı tapıp okına peykân eylemiş


Yûsuf'ı tapmış nazar ehli ara çün pâk-bâz

'Aşk manzûr ana pes her pâk-dâmân eylemiş     (Kerimov 2012: 53, 115-116)

Kaynakça


Bağırov, Ekrem (hzl.) (2008). Sadiq Bey Əfşar, Məcməül-Xəvas. Bakı: AMEA M. Füzuli Adına Əlyazmalar İnstitutu.

Bayram, Parvana (hzl.) (2014). İsmail Hikmet Azerbaycan Edebiyatı Tarihi I-II. Ankara: Akçağ Yay.

Kerimov, Paşa (2012). Yusif Bey Ustaclu, Divan. Bakü: Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Muhammed Fuzuli Adına El Yazmalar Enstitüsü Yay.

Kuşoğlu, Mehmet Oğuzhan (2016). Sâdıkî-i Kitâbdâr'ın Mecma'ü'l-Havâs Adlı Eseri. İstanbul: Sone Yay.

Atıf Bilgileri


ilhan, enes. "DÎVÂN (YÛSUF)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-yusuf. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (CÂHÎ) Câhî, İbrâhîm Mîrzâ Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
2 HADÎKATÜ'S-SÜ'EDÂ (FUZÛLÎ) Fuzûlî Filiz Kılıç
Görüntüle
3 MENÂKIB (GARİBÎ) Garîbî Prof. Dr. İsrafil Babacan
Görüntüle
4 DÎVÂN (GARÎBÎ) Garîbî Prof. Dr. İsrafil Babacan
Görüntüle
5 DÎVÂN (HATÂYÎ) Hatâyî, Şâh İsmail Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
6 DEH-NÂME (HATÂYÎ) Hatâyî, Şâh İsmail Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
7 NASÎHAT-NÂME (HATÂYÎ) Hatâyî, Şâh İsmail Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
8 DÎVÂN (RAHMETÎ) Rahmetî, Tebrîzî Araş. Gör. Dr. Orhan Baldane
Görüntüle
9 KASÂYİD Ü GAZELİYYÂT-I TÜRKÎ (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
10 ZÜBDETÜ'L-KELÂM (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle