- Yazar Biyografisi (TEİS)
Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi - Madde Yazarı: Ahmet Serdar Erkan
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:15/10/2022
DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ)
şiirlerLütfî, Ahmed Lütfî Efendi (d.? - ö. ?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
18. yüzyıl şairlerinden Ahmed Lütfî’nin (d.1690 ? – ö. 1745'ten sonra) şiirlerini ihtiva eden eseri. Dîvân’da, mukattaat bölümündeki ilk kıt'a-ı kebirin (Ü1 166b) başlığında “Hâl-i sıgârımda İstanbul’da iken maskat-ı re’sim olan Tekfurdağı’na irsâl eylediğim manzum muhabetnâmedir.” şeklinde bir cümle yer almaktadır. Bu şiirin sonunda 1119/1707-08 tarihi vardır. İslam hukukuna göre çocukluk döneminden çıkıp bulûğa ermenin yani yetişkinliğe adım atmanın yaşı olarak kesin bir şey söylenmese de ortak kanaat kızlarda 17, erkeklerde ise 18’dir. Bu şiirleri 17 yaşında yazdığını düşünürsek Ahmed Lutfî’nin doğum tarihi olarak hicrî 1102/1690-1691 olması kuvvetle muhtemeldir. Tuhfe-i Nâilî'ye göre (Kurnaz ve Tatçı 2001: 888), Ahmed Lutfî Efendi Tekirdağlı olup 1155/1742-43 tarihinde hayattadır ve ölümü 18. asrın ikinci yarısına rastlamaktadır. TEİS'te "Ahmed Lutfî" maddesinde "1155/1712 yılında vefat etmiştir." şeklinde bir ifade (Aksoyak 2015) varsa da burada hem verilen tarih hem de "vefat ettiği" bilgisi yanlıştır. Tarih miladî olarak 1712 değil 1742 ettiği gibi esere göre şair bu tarihte vefat etmemiş, aksine "hayattadır" (Kurnaz ve Tatçı 2001: 888; Alpaydın-Yılmaz 2021: 12). Şairin ailesi, mesleği ve hayatına dair ayrıntılı bilgi için bk. Alpaydın-Yılmaz 2021: 11-24).
Ahmed Lutfî Dîvânı'nın İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi 1028 numara ve İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, 10498 numara olmak üzere iki yazma nüshası bilinmektedir. Dîvân, 17 kaside, 357 gazel, 5 mesnevi, 106 kıta-i kebire, 110 musammat, 9 kıta, 1 rubai, 1 müfred, 2 mısradan meydana gelmektedir. Bunlardan 106 kıta/kıta-ı kebire, 20 gazel, 2 kaside ve 2 mısra tür olarak tarih; 5 gazel, 1 mesnevi şeklinde yazılmış şiir ise lugazdır.
18. yüzyılda etkili olan dört üslubun temel özelliklerini şairin Divan'ında görmek mümkündür. Gerek zamaneden şikâyet gerekse insanlara nasihatler ettiği birçok şiiriyle "hikemî" üslubun; harf oyunları ve manadan daha çok sesin şiirdeki hâkimiyetine dikkat ettiği şiirlerle "Klasik" üslubun; yaşadığı sıkıntıların etkisiyle ıstırap dolu şiirleriyle "Sebk-i Hindî"nin ve son olarak şiirlerinde birçok mahallî unsura yer vermesi sebebiyle "Mahallî" üslubun yansımaları şairde açıkça gözükmektedir. Ahmed Lutfî, yaşadığı birçok hastalık, ayrılık ve sıkıntılı durumu şiirlerine konu etmiştir. Gazellerin genelinde lirik bir söylem hâkimdir.
Ahmed Lutfî Divanı, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesinde Ahmet Serdar Erkan tarafından doktora tezi olarak hazırlanmaktadır.
Şairin biyografisi için bk. "Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/lutfi-ahmet-lutfi-efendi
Eserden Örnekler
Kad-i Tûbâlar ile bâg-ı cennetdir Tekirdağı
Semen-sîmâlar ile pür-letâfetdir Tekirdağı
Arak anda mey anda cümle âlât-ı tarab anda
Ḳarârgâh-ı ma'ârif şehr-i işretdir Tekirdağı (Ahmed Lutfî [yz]. 71b).
Ben gibi kara giyindi divîdim de yâsda
Agzın açacak liyâkat kalmadı mikrâsda
Sana ahvâlim yazınca sevdigim kırtâsda
Kâgıdım iki büküldü kalemim kan ağladı (Ahmed Lutfî [yz]. 178b).
Kaynakça
Aksoyak, İ. Hakkı (2015). Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/lutfi-ahmet-lutfi-efendi
Alpaydın, Bilal, Yılmaz, Müslüm. (2021). Ahmed Lutfî Tekfurdağî Tezkire-i Şu’arâ. İstanbul: DBY.
Kurnaz, Celal ve Tatçı, Mustafa (hzl). (2001). Mehmet Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî - Dîvân Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.
Ahmed Lütfî (yz.). Divan. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, Nu: 10498.
Ahmed Lutfî (yz.). Divan. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, Nu: 1028.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
2 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
3 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
4 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
5 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
6 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
7 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
8 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle | ||
10 | İRŞÂD-I EZKİYÂ | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |