DİVÂN (İBRÂHİM HÂS)
şiirler
İbrâhim Hâs (d. ?/? - ö. 1175/1761-1762)

ISBN: 978-9944-237-87-1


İbrâhim Hâs’ın şiirlerini ihtiva eden iki ciltlik eseridir. Dîvân’ın ilk cildinin giriş kısmında “İşbu ilâhiyyâtın cild-i evvelinde bi-tevfîk-i Allâhu Te’âlâ beş yüz bir ‘aded ilâhî tahrîr olunmuşdur ve cild-i sânî(ye) dahi beş yüz ‘aded ilâhî tahrîr olundu. Cümlesi bin bir ilâhîdir” (İbrâhîm Hâs vr. 1a) kaydı mevcuttur. Buna göre İbrâhîm Hâs Dîvânı’nda ilk cildinde 501 ve ikinci cildinde 500 olmak üzere toplam 1001 şiir yer almaktadır. 

Eserin birinci cildi İstanbul Arkeoloji Müzesi Kütüphanesi’nde Dîvân-ı İbrâhîmü’l-Hâs adıyla ve 1164 demirbaş numarasıyla kayıtlıdır, müelllif hattıdır ve mürettep değildir. Dîvân’ın ikinci cildi ise Berlin Kütüphanesi’ndedir. Bu nüsha da Almanya Milli Kütüphanesi Türkçe Yazmaları Koleksiyonu’nda Mecmûa-i İlâhiyât ismi ve Ms.or.oct.3447 demirbaş numarasıyla kayıtlıdır. Şair Lebîb tarafından istinsah edildiği düşünülmektedir. Bu cildin sonunda İbrâhîm Hâs’ın Halvetîlikle ilgili yazdığı 58 beyitlik bir silsilenâme yer almaktadır (Tatcı 2017:26-27). 

Dîvân’ında Hâs, İbrâhîm Hâs ve Hâs İbrâhîm mahlaslarını kullanan Halvetî şairi İbrâhîm Hâs’ın şiirleri dinî-tasavvufî niteliktedir, genel olarak tevhit, naat, münacat, mev’ize ve methiye türündedir. Bunlar dörtlük ve beyitlerle, hece ile aruz ölçüleri kullanılarak kaleme alınmıştır.

Eserin tam tenkitli metni neşredilmemiş, Mustafa Tatcı tarafından İbrâhim Hâs’ın şiirlerinden seçmeler Şiirin Hâs’ı İbrâhim Hâs’tan Halvet Şiirleri Seçkisi adıyla yayımlanmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. İbrâhim Hâs. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ibrahim-has

Eserden Örnekler


İlahi

Vuslat-ı dildâr sana hicrân yeter

Bir ebedî yâr sana giryân yeter


Derd ile vuslat demine yol sana

Eylediğim nâle vü efgân yeter


Yâr ile yâr olmağa bâis heme

Aşkının âteşine sûzân yeter


Derd ile bîmâr u zahmdâr yürü

Derdi anın derdine dermân yeter


Bir nazar et cân u dile ey ahî

Gör ne durur sana bu bürhân yeter


Terk ile ol zevk ile dîdâr-ı yâr

Gam yeme sen himmet-i merdân yeter


Gayrı heves cânda ne var sür çıkar

Cânda olan sana bu mihmân yeter


Kendine gel kendini bil anla hoş

Anlamağa sana bu erkân yeter (Tatcı 2018:193-194)

Kaynakça


İbrâhim Hâs. Dîvân-ı İbrâhimü’l-Hâs. İstanbul Arkeoloji Müzesi Kütüphanesi. Yz. Nu. 1164. 347 vr.

Tatcı, Mustafa (2018). Şiirin Hâs’ı İbrâhim Hâs’tan Halvet Şiirleri Seçkisi. İstanbul: H Yay.

Tatcı, Mustafa (2018). İbrahim Hâs Halvetî Erenlerden Aşk Sözleri. İstanbul: H Yay.

Atıf Bilgileri


Karasu, Büşra. "DİVÂN (İBRÂHİM HÂS)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-tees-673. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN-I İLÂHİYYÂT (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Doç. Dr. Hasan Gültekin
Görüntüle
2 ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
3 MEKTÛBÂT-I İBRÂHİM HÂS İbrâhim Hâs Doç. Dr. Hasan Gültekin
Görüntüle
4 TEZKİRETÜ'L-HÂS İbrâhim Hâs Araş. Gör. Büşra Karasu
Görüntüle
5 RİSÂLE-İ KELİMÂT-I PÎRÂN İbrâhim Hâs Doç. Dr. Hasan Gültekin
Görüntüle
6 KURRETÜ'L-UYÛN Ra'ûfî, Şeyh Seyyid Ra'ûfî Ahmed Efendi Öğretmen mehmet cemal öztürk
Görüntüle
7 VÂRİDÂT (AZÎZ) Azîz, Azîz Ali Efendi Araş. Gör. Dr. nesrin aydın satar
Görüntüle
8 DÎVÂN (KAYGULU HALİL EFENDİ) Kaygulu Halil Efendi Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
9 HÂDİ’L-UŞŞÂK (KAYGULU HALÎL EFENDİ) Kaygulu Halil Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
10 TEFSİR-İ BA’Z-I SÜVER-İ KUR’ANİYYE Abdülhay Celvetî Doç. Dr. Şükrü Maden
Görüntüle
11 DÎVÂN (İLÂHİ-NÂME) Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. abdulkadir erkal
Görüntüle
12 MA‘RİFETNÂME Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. Lokman Taşkesenlioğlu
Görüntüle
13 ‘İRFÂNİYE Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Diğer Emine Güleç
Görüntüle
14 İNSÂNİYE Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Diğer Emine Güleç
Görüntüle
15 MECMÛ‘ATU’L-ME‘ÂNÎ Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. FİDAN ÇERİKAN
Görüntüle