İbrahim Nâşid Bey’in (d. 1161-62/1749 - ö. 1206/1791-92) şiirlerini ihtiva eden eser. Eser, Sultan III. Selim’in emri ile İbrahim Nâşid’in manevi evladı mesabesinde olan Hademehâne-i Hâssa’dan Câvid Ahmed Bey tarafından tedvin edilmiş, başına da şairin tercüme-i hâli ağdalı bir dille Ser-tüfengî-i Şehryârî Mehmed Ârif tarafından yazılmıştır. Nâşid Dîvânı Sultan III. Selim’e sunulmuştur. Yazma nüshaları arasında farklılıklar olmakla birlikte Dîvân’ın doktora tezi olarak hazırlanan tenkitli metninde (Alıcı 1998) 6 kaside, 1 mesnevi, 1 terciibent, 1 tesdis, 1 muhammes, 3 tahmis, 1 murabba, 7 şarkı, 112 gazel (111 Türkçe, 1 Farsça ), 2 rubai, 46 kı''ta, 13 nazm, 27 müfred, 19 matla ve 1 mısra bulunmaktadır. Toplam 241 şiir bulunan Dîvân, 1768 beyit ve 1 mısradan müteşekkildir. Nâşid, gazellerden sonra en çok nazım şekli olarak kıt'a yazmıştır. Dîvân’da yer alan elli adet tarih manzumesi şairin bu türe meylini göstermektedir.

Nâşid, her şeyden önce bir gazel şairidir. Dîvân'ındaki gazellerinin çoğu âşıkânedir. Şiirlerinde dinî tasavvufi unsurları ustalıkla kullanmıştır. Şiirlerinden Mevlevî tarikatına meyil ve rağbetinin olduğu hissedilse de mutasavvıf bir şair değildir. İbrahim Nâşid’in bütün sanat hayatı İstanbul’da saray ve Enderun-ı Hümâyûn’da geçmiştir. Nâşid, hem hattat hem de musikişinas bir Enderun şairidir. Nâşid’in edebî şahsiyetinin teşekkülünde etkili olan ilk şair, babası Ahmed Râtib Paşa’dır. Sebk-i Hindî, hikemi üslup ve mahallileşme Nâşid’in şiiri ve üslûbunda etkili olmuştur. Şair, Fars şairlerinden Sebk-i Hindî’nin iki önemli temsilcisi Sa’ib ve Şevket’e rağbet etmiştir. Divan'ında çeşitli vesilelerle birçok Türk şairinden bahsetmekle birlikte Nâşid, daha çok Nâbî, Koca Râgıp Paşa, Nedîm ve Sünbül-zâde Vehbî’den etkilenmiş, onların izinde hikemî ve mahallî üslupta şiirler yazmıştır. Üslubuyla bazen Nâbî’yi bazen de Nedîm’i hatırlatırsa da Nâşid, üslup bakımından sade, akıcı, kendine has ve manidar söyleyişlere ulaşmış bir şairdir. Şiirlerinde atasözü, deyim ve halk tabirlerine oldukça fazla yer veren şair; kafiye, redif ve vezinleri başarıyla kullanmıştır. Şair, tasannuya düşkündür. Divan'da hemen bütün edebî sanatlara örnek verilebilecek beyitler bulmak mümkündür. Şairin özellikle cinas ve söz tekrarlarını fazla kullandığı görülmektedir. Gazel, musammat ve şarkılarında sade bir dil kullanırken, kaside, kıt'a ve tarih manzumelerinde dili daha ağdalıdır. Divan'ındaki Farsça gazel ve beyitler şairin Farsçaya da hâkim olduğunu göstermektedir.

Nâşid Dîvânı’nın yedi yurt içi , iki de yurt dışı olmak üzere  dokuz yazma nüshası tespit edilebilmiştir: İstanbul Üniversitesi Ktb. Ty. 5453; Topkapı Sarayı Ktb. Ty. 3991, İstanbul Üniversitesi Ktb. Ty. 1406,  İstanbul Üniversitesi Ty. 3278, İstanbul Üniversitesi Ktb. Ty. 538, Konya Koyunoğlu Ktb. Ty. 13601, İstanbul Üniversitesi İbnü’l-Emin Ktb. Ty. 2886, Almanya -Tübinger Dspot der Staata Bibliothek Ms Orguat 1500, Mısır Millî Kütüphanesi Nu.: 1912 . Dîvân'ın altı nüshası üzerinden tenkitli metni doktora tezi olarak hazırlanmıştır (Alıcı 1998). Ayrıca Dîvân üzerinde bir de yüksek lisans tezi yapılmıştır (Zülfe 1998).

Şairin biyografisi için bk. “Nâşid, İbrâhim Bey”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nasid-ibrahim-bey