Devrin önemli denizcilerinden olan ve “Kâtibî” mahlasıyla şiirler kaleme alan Seydi Ali Çelebi’nin, "Dîvân" (Açıkgöz 2017: 275), "Dîvân-ı Kâtibî" (Balcı 2021: 662) ve tespit edilen nüshalarda "Kâtibî Dîvânı" isimleriyle geçen eseri. 

Müellif nüshasının ne zaman kaleme alındığı hususunda bir bilginin bulunmadığı eser, Fransa Milli Kütüphanesinde bulunan iki ayrı mecmuanın içerisinde tespit edilmiştir. TURC-270 numarada kayıtlı "Mecmua-i Devâvin" adlı mecmuanın 129a-167b varak aralığında derkenar olarak ve TURC-380 numaralı mecmuanın 67a-79b varak aralığında bulunmaktadır. 50 gazel ve 1 beyit olarak tespit edilen, nazım sayısı bakımından daha küçük bir nüsha olan TURC-380 mecmuasındaki nazımların tamamı TURC-270 numaralı mecmuanın içerisinde “Kâtibî Dîvânı” başlığı altında mevcuttur. Daha hacimli olan TURC-270 nüshası: 4 murabba, 1 muhammes, 2 tahmis, 24 tanesi Çağatay Türkçesi ile kaleme alınmış 149 gazel, 5 tanesi Çağatay Türkçesi ile kaleme alınmış 23 kıt’a ve 9 beyitten müteşekkildir. 

Kâtibî, Anadolu Türkçesi dışında Çağatay Türkçesiyle de şiirler kaleme almıştır. Bu başarısı ile Hindistan'da bulunduğu dönemde Hümayun Şah tarafından “Mîr Alî Şîr-i Sânî” ifadesiyle övgülere mazhar olur. Tespit edilen nazımlarda şairin, en fazla gazel türünü tercih ettiği görülmektedir. Bu yönüyle şairin, daha çok aşk konusunu nazımlarında işlemiştir. Bunun yanı sıra hayatının büyük bir bölümünün denizcilikle ilgili seyahatlerde ve seferlerde geçmesi sebebiyle derin bir memleket özlemi kendini gösterir. Oldukça sade bir dil kullandığı şiirlerinde atasözlerine ve deyimlere çok fazla yer verir.

Tezkirelerdeki bilgilerden hareketle nüshaları tespit ederek ilim âlemine tanıtan ilk çalışma, Nusret Gedik tarafından XIII. Uluslararası Türkoloji Kongresinde bildiri olarak sunulmuştur (2019). Aynı nüshaların tanıtımı ve katalog taramalarında ulaştıkları Kâtibî’ye ait nazım örneklerinden müteşekkil bir çalışma da Yunus Kaplan ve Zahide Efe tarafından ortak yayına dönüştürülmüştür (2020).

Yazarın biyografisi için bk. “Kâtibî, Seydi Ali Çelebi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/katibi-seydi-ali-celebi