- Yazar Biyografisi (TEİS)
Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Orhan KILIÇARSLAN
- Eser Yazılış Tarihi:-
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:24/08/2022
DÎVÂN (SÜRÛRÎ)
şiirlerSürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) (d. 897/1491-92- ö. 969/1561-62)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Şârih-i Mesnevî olarak tanınan Gelibolulu Musliheddin Mustafa Sürûrî’nin Türkçe şiirlerinin bulunduğu eseri. Kaynaklarda şârihin eserlerine ilişkin birbirini tutmayan sayıların verilmesi divan(lar)ı için de geçerli bir durum olarak görünmektedir. Sürûrî Dîvânı’nın nüshaları ile ilgili olarak verilen bilgiler, Sürûrî mahlasını kullanan diğer şairlerin divan nüshaları ile karışmıştır. Süleymaniye Hacı Mahmud 3777, Bursa İnebey Genel 2172, Ali Emiri Manzum 200 numarada kayıtlı nüshalar ile Süleymaniye Esad Efendi 3849 numarada kayıtlı nüsha, Sürûrî-i Acem ve Adanalı Sürûrî’ye ait divanlar ve Sürûrî’nin Hâfız Dîvânı Şerhi’dir. (Ünver 2010: 30). Nitekim Süleymaniye Hacı Mahmud 3777’deki Sürûrî-i Acem’in Dîvân’ı üzerine ayrı bir tez çalışması yapılmıştır (Şaripbekova 2001).
Musliheddin Sürûrî’nin Dîvân’ının tespit edilen tek nüshası, Mısır Milli Kütüphanesi 16 Edeb Türkî Kavlehu numarada kayıtlıdır (Ünver 2010: 29-30). Bu nüsha üzerinden hazırlanan çalışmaya göre Dîvân’da 3 kaside, 1 mütekerrir murabba, 32’si Farsça 502 gazel, 16 kıt‘a, 19 matla ve 44 müfret bulunmaktadır (Ünver 2010: 230). Kıt‘alar içinde 3 lügaz, matla ve müfretler içinde ise 14 muamma vardır. Girişinde bir dibacenin de bulunduğu Dîvân’da gazeller ağırlıktadır. Dîvân’da bulunan 502 gazelden 196’sında kimin şiirinin tanzir edildiği belirtilmiş, herhangi bir kayıt olmayan şiirlerden 70’inin de nazire olduğu tespit edilmiştir (Ünver 2010: 64). Toplam 73 şairin şiir(leri)ni tanzir eden Sürûrî en fazla Ahmed Paşa ve Necâtî’ye nazireler yazmış, bu şairleri Zâtî, Hayâlî, Nizâmî gibi isimler takip etmiştir. Dîvân’ın dikkat çeken özelliği, gazellerin yarısından fazlasının nazire olmasıdır. Bu durum Sürûrî Dîvânı’nın nazirelerin hangi şairlerin şiirlerine yazıldığına ilişkin kayıtların bulunduğu özel bir nazire mecmuası olarak değerlendirilebileceğini göstermektedir.
Eser üzerine hazırlanan doktora tezi (Ünver 2010) elektronik kitap olarak da (Ünver 2020) yayımlanmıştır. Sürûrî Dîvânı üzerine bir kitap çalışması da (Okatan 2010) bulunmaktadır.
Şairin biyografisi için bk. “Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî)”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sururi-musliheddin-mustafa-sarihi
Eserden Örnekler
Rûşen itdi gün yüzüñ her sırr-ı pinhânum benüm
Neydügüm bildürdi halka âh u efgânum benüm
Tañ mı ârâm itmeyüp göñlüm karâr itmezse cân
Salınur çün gayr ile serv-i hırâmânum benüm
Kim virürdi ben ölümlü hasteye bir katre âb
Başum üzre olmasa bu çeşm-i giryânum benüm
Bu göñül bülbül gibi zârılıg itmezdi hezâr
Gülmese her hâra gülveş verd-i handânum benüm
Yüzini yırtar benümçün mâtem eyler gökde mâh
Alalı cânum Sürûrî mâh-ı tâbânum benüm (Ünver 2020: 212)
Kaynakça
Okatan, Halil İbrahim (2010). Sürûrî Divanı. Ankara: Engin Matbaacılık.
Şaripbekova, Saule (2001). Acem Süruri ve Divançesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Ünver, Niyazi (2010). Gelibolulu Sürûrî ve Dîvânı. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Ünver, Niyazi (2020). Gelibolulu Sürûrî ve Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/73951,gelibolulu-sururi-divanipdf.pdf?0 [Erişim tarihi: 05.08.2022]
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ŞERH-İ MU'AMMEYÂT-I MÎR HÜSEYİN (SÜRÛRÎ) | Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) | Doç. Dr. tolga öntürk |
Görüntüle | ||
2 | ŞERH-İ ŞEBİSTÂN-I HAYÂL (SÜRÛRÎ) | Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) | Doç. Dr. Mehmet Nuri Çınarcı |
Görüntüle | ||
3 | ŞERH-İ DÎVÂN-I HÂFIZ (SÜRÛRÎ) | Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) | Dr. Mustafa Atila |
Görüntüle | ||
4 | TERCÜME-İ ACÂ'İB-İ MAHLUKÂT VE GARÂ'İBÜ'L-MEVCÛDÂT (SÜRÛRÎ) | Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
5 | SANAYİ’Ü’Ş-Şİ‘RİYYE (SÜRÛRÎ) | Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
6 | TERCÜME-İ ZÂHİRETÜ'L-MÜLÛK (SÜRÛRÎ) | Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
7 | BAHRÜ'L-MA'ÂRİF (SÜRÛRÎ) | Gelibolulu Muslihüddin Sürûrî | Prof. Dr. İsmail Güleç |
Görüntüle | ||
8 | TÂRİH-İ HITÂ VÜ HOTAN Ü ÇİN Ü MAÇİN/KÂNUN-NÂME (SÜRÛRÎ) | Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
9 | KASÎDE-İ MASNÛ'A (SÜRÛRÎ) | Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) | Prof. Dr. İsmail Güleç |
Görüntüle | ||
10 | ŞERH-İ BOSTÂN (SÜRÛRÎ) | Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) | Doç. Dr. Çetin Kaska |
Görüntüle | ||
11 | ŞERH-İ GÜLİSTÂN (SÜRÛRÎ) | Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) | Dr. Gözde ÖZCANAR SEL |
Görüntüle | ||
12 | ŞERH-İ MESNEVÎ (SÜRÛRÎ) | Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) | Prof. Dr. İsmail Güleç |
Görüntüle | ||
13 | ŞERH-İ MU'AMMÂYÂT-I CÂMÎ (SÜRÛRÎ) | Sürûrî, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) | Doç. Dr. tolga öntürk |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
15 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
16 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
17 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
18 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
19 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
20 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
21 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
22 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
23 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |