DÎVÂN (ŞUHÛDÎ)
şiirler
Şuhûdî, Şeyh Mehmed Efendi

ISBN: 978-9944-237-87-1


Asıl adı Mehmed olan Şuhûdî mahlaslı şairin şiirlerini içeren eseri. Yazma nüshadaki şiirler klasik divan tertibine uygun olarak düzenlenmemiştir. Dîvânhece harfleri dikkate alınarak oluşturulmuş Defter-i Evvel, Defter-i Sânî ve Defter-i Sâlis adlı üç ayrı defterden oluşmaktadır. İlk defterde müsemmen, müseddes, muhammes, murabba, mersiye ve kasideler yer almaktadır. Bu şiirlerin bazısı Arapça ve Farsçadır. Ayrıca 23 tane gazel vardır. İkinci defter 114 şiirden ve üçüncü defter 245 gazelden oluşmaktadır (Eğri 1989: 15-16).

Bir şeyh olması sebebiyle kaleme aldığı şiirlerde tasavvufi ögeler öne çıkar. Dîvân’daki şiirlerin üçte birini münacat ve naat türündeki şiirler meydana getirmiştir. Diğer şiirlerinde de dinî ve tasavvufi unsurlar görülür. Mutasavvıf bir şair olarak şiirlerinde lirizm eksik değildir. İlahi aşka engel olan her şeyi yok edip kedere gark olmak isteği şiirlerinde terennüm edilmiştir. Eserde İslam tarihi şahsiyetlerine, mitolojik ve efsanevi aşk kahramanlarına yer verilmiştir. Celâl Çelebi’nin gazelini tesdis, Nizâmî Çelebi’nin şiirini tesmin ve Hayâlî Bey’in (ö. 1557) gazelini ise tahmis etmiştir (Eğri 1989: 10-13).

İki nüshası bilinen Şuhûdî Dîvânı  üzerine  Sadettin Eğri tarafından yüksek lisans çalışması yapılmıştır (1989). Eğri çalışmasında Şeyh Mehmed Efendi hayatı, edebî kişiliği hakkında bilgi verdikten sonra iki nüshayı karşılaştırarak Defter-i Sâlis’teki gazellerin transkripsiyonlu metnini hazırlamıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Şuhûdî, Şeyh Mehmed Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/suhudi-seyh-mehmed-efendi 

Eserden Örnekler


Gazel

Sultân-ı ezel kıldı fermân-ı ubûdiyyet

Bin cânile kim olmaz kurbân-ı ubûdiyyet


Lâyık mı kula isyân terk edeb-i sübhânî

Kıldı bize ol sultân fermân-ı ubûdiyyet


Zikr ile namâz oldı derd ile niyâz oldı

Sûz ile güdâz oldı unvân-ı ubûdiyyet


Yoklugını zikr itmek taksirini fikr itmek

Âcizlügini bilmek pâyân-ı ubûdiyyet


İrfân ü ibâdetde aczine ider ikrâr

Ol şâh-ı ser-firâz eyvân-ı ubûdiyyet


Fakr ile fenâyile teslîm ü rızâyile

Ser-dâr-ı rüsul oldı sultân-ı ubûdiyyet


İsyân-ı Şühûdî çok anun gibi mücrim yok

Kıl ben kuluna yâ Rab ihsân-ı ubûdiyyet (Eğri 1989: 60).

Kaynakça


Eğri, Sadettin (hzl.)(1989). Şühûdî Dîvânı (Levâmiu’l-Eşvâk) Gazeller (Defter-i Sâlis) (İnceleme-Karşılaştırmalı Metin). Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.

Eğri, Sadettin (1999). “Bursalı Şeyh Mehmed Şuhûdi ve Levmi’u’l-Eşvak Adlı Eseri”. Tasavvuf-İlmî ve Akademik Araştırmalar Dergisi (2): 71–83.

Atıf Bilgileri


Kufacı, Osman. "DÎVÂN (ŞUHÛDÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-suhudi. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 TEZKİRE (ŞUHÛDÎ) Şuhûdî, Şeyh Mehmed Efendi Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ
Görüntüle
2 TELVÎHAT-I SÜBHANİYE (ŞUHÛDÎ) Şuhûdî, Şeyh Mehmed Efendi Dr. Öğr. Üyesi Şebnem Şerife Şahinkaya
Görüntüle
3 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
4 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
5 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
6 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
7 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
8 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
9 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
10 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
11 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
12 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle