- Yazar Biyografisi (TEİS)
Şuhûdî, Şeyh Mehmed Efendi - Madde Yazarı: Doç. Dr. Osman Kufacı
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:23/12/2021
DÎVÂN (ŞUHÛDÎ)
şiirlerŞuhûdî, Şeyh Mehmed Efendi
ISBN: 978-9944-237-87-1
Asıl adı Mehmed olan Şuhûdî mahlaslı şairin şiirlerini içeren eseri. Yazma nüshadaki şiirler klasik divan tertibine uygun olarak düzenlenmemiştir. Dîvân, hece harfleri dikkate alınarak oluşturulmuş Defter-i Evvel, Defter-i Sânî ve Defter-i Sâlis adlı üç ayrı defterden oluşmaktadır. İlk defterde müsemmen, müseddes, muhammes, murabba, mersiye ve kasideler yer almaktadır. Bu şiirlerin bazısı Arapça ve Farsçadır. Ayrıca 23 tane gazel vardır. İkinci defter 114 şiirden ve üçüncü defter 245 gazelden oluşmaktadır (Eğri 1989: 15-16).
Bir şeyh olması sebebiyle kaleme aldığı şiirlerde tasavvufi ögeler öne çıkar. Dîvân’daki şiirlerin üçte birini münacat ve naat türündeki şiirler meydana getirmiştir. Diğer şiirlerinde de dinî ve tasavvufi unsurlar görülür. Mutasavvıf bir şair olarak şiirlerinde lirizm eksik değildir. İlahi aşka engel olan her şeyi yok edip kedere gark olmak isteği şiirlerinde terennüm edilmiştir. Eserde İslam tarihi şahsiyetlerine, mitolojik ve efsanevi aşk kahramanlarına yer verilmiştir. Celâl Çelebi’nin gazelini tesdis, Nizâmî Çelebi’nin şiirini tesmin ve Hayâlî Bey’in (ö. 1557) gazelini ise tahmis etmiştir (Eğri 1989: 10-13).
İki nüshası bilinen Şuhûdî Dîvânı üzerine Sadettin Eğri tarafından yüksek lisans çalışması yapılmıştır (1989). Eğri çalışmasında Şeyh Mehmed Efendi hayatı, edebî kişiliği hakkında bilgi verdikten sonra iki nüshayı karşılaştırarak Defter-i Sâlis’teki gazellerin transkripsiyonlu metnini hazırlamıştır.
Şairin biyografisi için bk. “Şuhûdî, Şeyh Mehmed Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/suhudi-seyh-mehmed-efendi
Eserden Örnekler
Gazel
Sultân-ı ezel kıldı fermân-ı ubûdiyyet
Bin cânile kim olmaz kurbân-ı ubûdiyyet
Lâyık mı kula isyân terk edeb-i sübhânî
Kıldı bize ol sultân fermân-ı ubûdiyyet
Zikr ile namâz oldı derd ile niyâz oldı
Sûz ile güdâz oldı unvân-ı ubûdiyyet
Yoklugını zikr itmek taksirini fikr itmek
Âcizlügini bilmek pâyân-ı ubûdiyyet
İrfân ü ibâdetde aczine ider ikrâr
Ol şâh-ı ser-firâz eyvân-ı ubûdiyyet
Fakr ile fenâyile teslîm ü rızâyile
Ser-dâr-ı rüsul oldı sultân-ı ubûdiyyet
İsyân-ı Şühûdî çok anun gibi mücrim yok
Kıl ben kuluna yâ Rab ihsân-ı ubûdiyyet (Eğri 1989: 60).
Kaynakça
Eğri, Sadettin (hzl.)(1989). Şühûdî Dîvânı (Levâmiu’l-Eşvâk) Gazeller (Defter-i Sâlis) (İnceleme-Karşılaştırmalı Metin). Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
Eğri, Sadettin (1999). “Bursalı Şeyh Mehmed Şuhûdi ve Levmi’u’l-Eşvak Adlı Eseri”. Tasavvuf-İlmî ve Akademik Araştırmalar Dergisi (2): 71–83.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TEZKİRE (ŞUHÛDÎ) | Şuhûdî, Şeyh Mehmed Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ |
Görüntüle | ||
2 | TELVÎHAT-I SÜBHANİYE (ŞUHÛDÎ) | Şuhûdî, Şeyh Mehmed Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Şebnem Şerife Şahinkaya |
Görüntüle | ||
3 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
4 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
5 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
6 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
7 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
8 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
9 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
11 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
12 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |