- Yazar Biyografisi (TEİS)
Şevkî, Yûsuf - Madde Yazarı: Tuba Durmuş
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:28/10/2021
DÎVÂN (ŞEVKÎ)
şiirlerŞevkî, Yûsuf (d. ? - ö. ?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
15. yüzyılın sonu ile 16. asrın başlarında yaşamış olan Şevkî'nin (ö. ?) şiirlerinden oluşan eseri. Şevkî Dîvânı’nda 24 kaside, 224 gazel, terkib-bend nazım şekliyle yazılmış bir mersiye ile birlikte 6 musammat, 6 kıt'a, 5 müfred yer almaktadır. 4 kaside ve 12 gazel Farsçadır.
Şevkî, dönem kaynaklarında ikinci sınıf bir şair olarak nitelendirilmektedir. Latîfî (ö. 1582), nazmın çeşitlerini bilen şairin kaside ve gazellerini gayet sanatlı ve muhayyel bulmakta iken Âşık Çelebi (ö. 1572), şiirlerinin çağdaşları Necâtî (ö. 1509), Sun’î (ö. 1509-10) ve Tâli'î (ö. 1519)’den yüz kat aşağıda olduğu görüşündedir. Beyânî (ö. 1597-98) de bu görüşü tekrar etmekte birlikte “Lâkin sâ’ir şu'arâya nisbet yine a’lâdur” (Kutluk 1997: 143) der. Hayatından söz ederken Şevkî’nin yaşadığı dönemde isminin zamanın üstat şairi Necâtî Bey ile anılması, şairin onun çevresinde yetiştiğini göstermektedir. Zaten her iki divana bakıldığında Necâtî Bey Dîvânı’nda ve Şevkî Dîvânı’nda ortak kullanılan kafiye ve redifler olduğu, 32 gazelin her iki şairde de aynı redifi taşıdığı, iki gazelin mahlas dışında tamamen, iki gazelin de beşer beytinin aynı olduğu görülmektedir. Bilindiği gibi bu yüzyılın, Necâtî Bey ve takipçilerinin üslubu, folklorik üslubu bir üst basamağa taşıyan, ona estetik özellikler de ekleyen bir geçiş dönemi üslubudur. Şevkî de kendi dönemindeki Amrî (ö 1523-24?), Vasfî (ö. ?), Üsküplü İshak Çelebi (ö. 1538) gibi bu tarzın takipçisidir. Söz konusu isimler için klasik tarzın hazırlayıcıları denebilir.
Şevkî Dîvânı’nın mevcut iki nüshası üzerinden Halil İbrahim Yakar 2010 yılında, Tuba Işınsu Durmuş ve Rıdvan Canım 2018'de iki ayrı çalışma yayımlamışlardır.
Şairin biyografisi için bk. “Şevkî, Yûsuf”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sevki-yusuf
Eserden Örnekler
Gazel
Hâl-i müşkîn dâneler kim la'l-i cânânumdadur
Nokta-i cevr ü cefâdur kim benüm cânumdadur
Müntehâ tutup iki bükdi nihâl-i sidreyi
Şol letâfet kim benüm serv-i hırâmânumdadur
Şol gönül didükleri k'üstâd-ı kâr-ı aşkdur
Şimdi şâkird oldu yıllardur benüm yanumdadur
Ol elif-kaddün cemâlinde dehânı noktası
Sûret-i mîm-i mahabbetdür ki îmânumdadur
Ne neyün gûşına çalındı ne ûdun dostum
Sûz-ı âteş-nâk kim nâlemle efgânumdadur
Toludur her mâh-rû mihr ile ser-tâ-pâ gönül
Gûyiyâ genc-i mahabbet künc-i vîrânumdadur
Cennet içre serv-kad hûrî-i miskîn-câmedür
Her elif kim Şevkıyâ defterle dîvânumdadur (Durmuş ve Canım 2018: 168)
Kaynakça
Canım, Rıdvan (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şuarâ ve Tabsıratu’n-Nuzamâ. Ankara: AKM Yay.
Canım, Rıdvan (1995). Edirne Şairleri. Ankara: Akçağ Yay.
Durmuş, Tuba Işınsu ve R. Canım (2018). Şevkî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-210484/sevki-divani.html [Erişim tarihi: 19.09.2021]
Durmuş, Tuba (2011). "Edirneli Şevkî Dîvânı Üzerine Değerlendirme ve Şevkî'nin Farsça Şiirleri". Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, (7): 69-106.
Köksal, M. Fatih (2013). “Şevkî, Yusuf”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sevki-yusuf [Erişim tarihi: 19.08.2021]
Köksal, M. Fatih (2007). “Şevkî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 8. Ankara: AKM Yay. 95-96.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1998). “Şevkî”. C. 8. İstanbul: Dergâh Yay. 141-142.
Yakar, Halil İbrahim (2010). Edirneli Şevkî Divanı. Konya: Palet Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TÂRÎH-İ ÂL-İ OSMÂN (ŞEVKÎ) | Şevkî, Yûsuf | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
2 | AVÂMİL-İ FÂRİSÎ (ŞEVKÎ) | Şevkî, Yûsuf | Tuba Durmuş |
Görüntüle | ||
3 | CÂMASB-NÂME (ABDÎ) | Abdî, Mûsâ | Prof. Dr. Müjgân Çakır |
Görüntüle | ||
4 | TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği |
Görüntüle | ||
5 | RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Öğretmen Ece Ceylan |
Görüntüle | ||
6 | NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) | Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz | Doç. Dr. Recep Uslu |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN (ADLÎ) | Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed | Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) | Âfitâbî | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
12 | HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle |