DÎVÂN (ŞEMSÎ)
şiirler
ŞEMSÎ, Şemseddîn Sivasî (d. 926/1520 - ö. 1006/1597)

ISBN: 978-9944-237-87-1



Halvetiyye tarikatının Şemsiyye kolunun kurucusu, mutasavvıf, şair ve âlim Şemseddin Sivâsî’nin şiirlerini topladığı eseri. Dîvân-ı Ârifâne, Dîvân-ı İlâhiyât, Dîvân-ı İlâhiyât ve Gazeliyât isimleri ile de bilinen eserde yer alan şiirlerin tamamı dinî tasavvûfî niteliktedir. Divân, çok hacimli olmamakla birlikte gazel, murabba, muhammes, kıt’a gibi birçok nazım şekliyle yazılmış şiirler ihtivâ etmektedir. Eserde 144 gazel, 8 murabba, 2 muhammes, 1 müseddes, 3 kıt’a, 1’i Farsça olmak üzere 80 dübeyt ve 3’ü musarra, 32’si müfred toplam 55 beyit bulunmaktadır. Divandaki 2 tevhid, 8 münacât ve 10 na’tın yazımında gazel ve murabba nazım şekillerinin tercih edildiği görülür. Aruz ölçüsünün hâkim olduğu eserdeki şiirlerin 7’si ise hece ölçüsüyle yazılmıştır.

Şemseddin Sivâsî Divanı üzerine şu ana kadar 3 çalışma yapılmıştır. İlk çalışma Abuzer Biçer tarafından gerçekleştirilen bir lisans tezidir ve tek nüsha esas alınmıştır (1977). Recep Toparlı’ya ait olan ikinci çalışma 4 nüsha esas alınarak hazırlanmış olup 1984 yılında basılmıştır. Eser üzerine yapılan üçüncü çalışma M. Fatih Süer tarafından hazırlanan doktora tezidir (2015). Süer, Divân’ın tenkitli metnini yurt içi ve yurt dışı kütüphanelerinde tespit edilen 13 nüsha içerisinden seçilen 8 nüshayı esas alarak hazırlamıştır. Bu çalışma ayrıca kitap hâlinde de basılmıştır (2017).

Şairin biyografisi için bkz. “Şemsî, Şemseddîn Sivasî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/semsi-semseddin-sivasi 

Eserden Örnekler


Gazel

İlâhi vaslun bâğına girmek diler cân bülbüli

Anda hakâyık güllerin dirmek diler cân bülbüli


Bakmayup perr ü bâline azm eyleyüp gülzârına

Varını aşkun nârına yakmak diler cân bülbüli


Sen işidirsin zârumı göster bana gülzârumı

Her dem senün dîdârunı görmek diler cân bülbüli


Sensin âlemlerden ğanî lutf eyle men‘ itme beni

Aşk ile yoluna cânı virmek diler cân bülbüli


İşidecek Şemsî sözin giryân ider iki gözin

Dergâhuna her dem yüzin sürmek diler cân bülbüli (Süer 2015: 285)

Kaynakça


Aksoy, Hasan (2010). “Şemseddin Sivâsî”. İslâm Ansiklopedisi. C.38. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 523-526.

Biçer, Abuzer (1977). Dîvân-ı Şeyh Ahmed Şemse’d-dîn Sivâsî. Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.

Süer, Fatih Ramazan (2015). Şemseddîn Sivâsî Dîvânı (İnceleme-Metin). Doktora Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.

Süer, Fatih Ramazan (2017). Şemseddîn-i Sivâsî Dîvânı (İnceleme-Metin). İstanbul: H Yay.

Toparlı, Recep (1984). Şemseddin Sivâsî Divanı. Sivas: Gurbet Yay.

Atıf Bilgileri


Erzen, Mehmet Halil. "DÎVÂN (ŞEMSÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-semsi-tees-151. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 SÜLEYMÂNİYYE (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Dr. okan doğan
Görüntüle
2 İBRET-NÜMÂ (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Dr. okan doğan
Görüntüle
3 MEVLİD (ŞEMSÎ) ŞEMSÎ, Şemseddîn Sivasî Doç. Dr. Lokman Taşkesenlioğlu
Görüntüle
4 GÜLŞEN-ÂBÂD (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Doç. Dr. Fatih Ramazan Süer
Görüntüle
5 HEŞT BİHİŞT (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Dr. Duygu KAYALIK ŞAHİN
Görüntüle
6 MİR'ÂTÜ'L-AHLÂK (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Prof. Dr. Ahat Üstüner
Görüntüle
7 MENÂKIB-I İMÂM-I A‘ZAM (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Dr. okan doğan
Görüntüle
8 ŞERH-İ GAZELİYYÂT-I SULTÂN MURÂD-I SÂLİS (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Dr. UĞUR ÖZTÜRK
Görüntüle
9 TERCEME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
Görüntüle
10 MENÂKIB-I ÇEHÂR-YÂR-İ GÜZÎN (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Doç. Dr. yusuf yıldırım
Görüntüle
11 İRŞÂDÜ'L-AVÂM (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Dr. Öğr. Üyesi Ayşe PARLAKKILIÇ MUCAN
Görüntüle
12 UMDETÜ'L-HUCCÂC (ŞEMSEDDİN SİVÂSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Doç. Dr. Fatih Ramazan Süer
Görüntüle
13 MENÂZİLÜ'L-ÂRİFÎN (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Doç. Dr. yusuf yıldırım
Görüntüle
14 EMR-İ İLÂHÎ VE HÜCCET-İ İLÂHÎ (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî Doç. Dr. yusuf yıldırım
Görüntüle
15 DÂİRETÜ'L-USÛL (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî (D. 926/1520 - Ö. 1006/1597) Dr. Fatih Çınar
Görüntüle
16 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
17 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
18 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
19 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
20 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
21 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
22 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
23 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
24 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
25 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle