- Yazar Biyografisi (TEİS)
Şâhidî, Muğlalı İbrahim Dede - Madde Yazarı: Doç. Dr. Nilüfer Tanç
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:30/09/2022
DÎVÂN (ŞÂHİDÎ)
şiirlerŞâhidî, Muğlalı İbrahim Dede (d. 874/1470 - ö. 957/1550)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Muğlalı İbrahim Şâhidî’nin şiirlerini ihtiva eden eser. Hangi tarihte yazıldığı tespit edilemeyen, tam bir nüshası ve müellif hattı ele geçmeyen eserin Süleymaniye Kütüphanesi’nde 6, Mevlânâ Müzesi İhtisas Kütüphanesi’nde 1 nüshası vardır. Bunlardan en hacimlisi Süleymaniye Kütüphanesi Şehid Ali Paşa Bölümü No: 2850/20’de kayıtlı olandır. Bu nüshalardan hareketle 84 gazel, 8 müfred, 4 kıt’a, 3 muhammes, 2 tahmîs, 2 kasîde, 1 tercî-i bend, 1, rubâî, 1 müstezad, 1 hece vezniyle yazılmış şiir tespit edilmiştir. Şâhidî’nin mecmualarda kayıtlı şiirlerine ulaşıldığı ve Dîvân’ın tam nüshası bulunduğunda bu sayının artacağı düşünülmektedir (Çıpan 1985: XXIII).
Şâhidî Dîvân’ına, şairin diğer eserlerinde olduğu gibi tasavvufi düşünce ve Mevlevîlik hâkimdir. Eserdeki şiirler na’t, nasihat, kutsal şahsiyetlere medhiye gibi dinî türlerde kaleme alınmıştır. Babası Hüdâyî ve Za’fî’nin gazellerini tahmis eden şairin aruz veznini ustalıkla kullandığı, Türkçeye ve Farsçaya hâkim olduğu görülür. Tasavvuf terminolojisinde önemli bir yer tutan zâhid ve rakîb tipleri şairin en çok işlediği konulardandır (Açık Önkaş 2013: 22). Klasik Türk şiirinin kelime, mazmun ve hayal dünyasını en iyi şekilde yansıtan şair, sanatı tasavvufi görüşlerini aktarma aracı olarak kullanmıştır. Şâhidî, didaktik yönü ağır basan şiirleriyle okurların iç huzuru yakalamalarını, toplumun gelişmesi ve iyileşmesini hedeflemiştir. Şâhidî Dîvânı, Mustafa Çıpan tarafından tenkitli metin olarak yayımlanmış, Nilgün Açık Önkaş tarafından şerh ve tahlil edilmiştir.
Şairin biyografisi için bk. “Şâhidî, Muğlalı İbrahim Dede”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sahidi-muglali-ibrahim-dede
Eserden Örnekler
Gazel
Dîv-i nefsi tîğ-ı 'ışkıla helâk itmek gerek
Tâlib-i vuslat hicâb-ı aklı çâk itmek gerek
İsteyen zâtında pür evsâf u ahlâk-ı Hüdâ
Evvel evsâf-ı beşerden kalbi pâk itmek gerek
Ger "nefahtü fîhî min rûhî"den istersen nasîb
Sen seni fakr u fenâ râhında hâk itmek gerek
Sırr-ı "lâ mevcûde illâ'llâh"ı idrâk eyleyen
Gark olur deryâ-yı tevhîde ne pâk itmek gerek
Şâhidî uşşâka şevkıla harâret virmege
Şi'rüni ışk âteşinden sûz-nâk itmek gerek (Çıpan 1985: 58-59)
Kaynakça
Açık Önkaş, Nilgün (2013). Mevlânâ Okyanusundan Muğlalı Şâhidî Denizine Şâhidî Şiirleri ve Açıklamaları. Muğla: Muğla Belediyesi Kültür Yay.
Çıpan, Mustafa (1985). Muğlalı İbrahim Şâhidî: Hayâtı, Edebî Şahsiyeti, Eserleri, Divân ve Gülşen-i Vahdet (Tenkidli Metin). Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MEVLİD (ŞÂHİDÎ) | Şâhidî, Muğlalı İbrahim Dede | Dr. Öğr. Üyesi Rabia Doğru |
Görüntüle | ||
2 | RİSÂLE-İ ÂFÂK U ENFÛS (ŞÂHİDÎ) | Şâhidî, Muğlalı İbrahim Dede | Doç. Dr. Çetin Kaska |
Görüntüle | ||
3 | TIRÂŞ-NÂME (ŞÂHİDÎ) | Şâhidî, Muğlalı İbrahim Dede | Doç. Dr. Çetin Kaska |
Görüntüle | ||
4 | TUHFE-İ ŞÂHİDÎ (ŞÂHİDÎ) | Şâhidî, Muğlalı İbrahim Dede | Doç. Dr. Nilüfer Tanç |
Görüntüle | ||
5 | FARSÇA DÎVÂN (ŞÂHİDÎ) | Şâhidî, Muğlalı İbrahim Dede | Araş. Gör. Ayşegül Akdemir |
Görüntüle | ||
6 | GÜLŞEN-İ TEVHÎD (ŞÂHİDÎ) | Şâhidî, Muğlalı İbrahim Dede | Doç. Dr. Nilüfer Tanç |
Görüntüle | ||
7 | GÜLİSTÂN ŞERHİ (ŞÂHİDÎ) | Şâhidî, Muğlalı İbrahim Dede | Dr. Bilal Güzel |
Görüntüle | ||
8 | GÜLŞEN-İ VAHDET (ŞÂHİDÎ) | Şâhidî, Muğlalı İbrahim Dede | Doç. Dr. Nilüfer Tanç |
Görüntüle | ||
9 | GÜLŞEN-İ İRFÂN (ŞÂHİDÎ) | Şâhidî, Muğlalı İbrahim Dede | Araş. Gör. Murat ASLAN |
Görüntüle | ||
10 | IŞK-NÂME (ŞÂHİDÎ) | Şâhidî, Muğlalı İbrahim Dede | Doç. Dr. Çetin Kaska |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
12 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
13 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
14 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
15 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
16 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
17 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
18 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
19 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
20 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |