18. yüzyıl şairlerinden Pîrîz-âde Mehmed Sâhib (d. 1085/1674 - ö. 1162/1749)’in şiirlerini ihtiva eden eser. Sâhib Dîvânı’nda 5 kaside, 13 tarih, 1 muhammes, 4’ü Farsça 117 gazel, 1 kıtʻa, 3 rubai ve 24 matla olmak üzere toplam 164 manzume bulunmaktadır. Dîvân’daki kasidelerin dördü Hz. Peygamber medhi için söylenmiş naʻt türünde olup biri de Bağdat Valisi Hasan Paşa’nın medhi için yazılmıştır. Tarihler ise saray ve kasır gibi mimari yapıların inşasına, fetihlere ve bazı şahısların tayinlerine düşürülmüştür. Sâhib, bütün manzumeler içinde sayıca önemli bir yekûn tutan gazellerinde âşıkane ve rindane duyguları terennüm etmenin yanı sıra tasavvufi ve ahlaki konulara da yer vermiştir.

İyi bir tahsil gören ve devlet kademelerinde önemli görevler üstlenen Sâhib Efendi, şairliğinin yanında âlim ve fazıl kişiliğiyle de şöhret bulmuştur. Bir şair olarak tarz ve üslupta hikemî üslubun en önemli temsilcisi olan Nâbî’nin etkisinde kalmıştır. Şiirlerinde sade bir dil kullanmış, daha çok ahlaki ve dinî-tasavvufî konulara yer vermiştir.

Sâhib Dîvânı, üç yazma nüshası (İstanbul Üniv. Nadir Eserler Küt. T. 1710/6, T. 738; Millet Küt. Ali Emiri Manzum 243) üzerinden bir yüksek lisans tez çalışmasına konu olmuştur (Topal 2004).

Şairin biyografisi için bk. “Sâhib, Pîrî-zâde Mehmed Sâhib Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/pirizade-mehmed-sahib-efendi