- Yazar Biyografisi (TEİS)
Sâfî - Madde Yazarı: Prof. Dr. Ozlem Ercan
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:12/10/2021
DÎVÂN (SÂFÎ)
şiirlerSâfî (d. ?/? - ö. 1221-22/1807-08'den sonra)
ISBN: 978-9944-237-87-1
18. yüzyıl şairi Sâfî’nin şiirlerini ihtiva eden eseri. Şairin tespit edilen tek eseri mürettep Dîvân’ıdır. Şair, eserini Uşak’ta bir kış mevsiminde, altmış günde tertiplediğini ifade eder. Dîvân’ının oluşmasında ilk ilham kaynağı Şevket-i Buharî’dir. Şair, Dîvân’ında Şevket’in adını sık sık anarken bazı hayalleri Şevket’in etkisi ile şiirine kattığını belirtir. İşrâkîlik’in etkisi altındaki şair, bu ekole dair fikirlerini hemen bütün şiirlerinde ifade eder. Dîvân’ını bu ekolün kurucusu Sühreverdî’nin Hikmetü’l-İşrâk adlı eseriyle bir tutar (Ercan 2014: 39-40). Dîvân’da Sâfî mahlasını kullanmakla birlikte bu mahlasın Safiyullâh’tan (Hz. Âdem) miras kaldığını belirtir. Ayrıca ikinci bir Divan’ı daha olup orada “Ferîdûn” mahlasını kullandığını söyler (Ercan 2014: 11). Dîvân’ın Millî Kütüphane, Yz, FB / 245 ve Millî Kütüphane, Yz, A / 8870'da kayıtlı olan iki nüshası bulunmaktadır. Sâfî Dîvânı; 17 kaside (1’i Arapça), 1 terkib-bend, 2 terci’-bend, 7 tahmis, 9 müseddes, 3 muhammes, 3 müstezâd, 1 murabba, 287 gazel (1’i elif-name, 1’i Arapça), 1 kıt’a, 3 muamma ve 4 rubaiden müteşekkildir. Şiirleri dış dünyayı anlatmaktan uzak, iç dünyaya dönük, geniş hayaller ve mübalağalarla bezelidir. Genişletilmiş tamlamalar ve birleşik yapılarla sözü azaltma çabası; üçlü, dörtlü, beşli ve altılı tamlamalarla şiire anlam derinliği ve zenginliği katması; izâfet-i maklûb ya da izâfet-i maktû‘larla sözü kısaltma isteği; yeni kelime ve terkip arayışları; konuşma diline yer vermesi; alışılmamış bağdaştırmaların çokluğu; çeşitli usullerle oluşturduğu üslûb-ı muâdeleler Sebk-i Hindî’yi takip ettiğini göstermektedir (Ercan, 2014: 598).
Sâfî Dîvânı Özlem Ercan tarafından yayımlanmıştır (2014).
Şairin biyografisi için bk. "Sâfî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/safi
Eserden Örnekler
Gazel
Tâk-ı ebrû-yı bütâna ben didim mihrâb-ı ‘aşk
Secde itdikde mukadder oldu fethu’l-bâb-ı ‘aşk
Ders-i aşkın hâce-i müşkil-güşâsıdır gönül
Tıfl-ı ebced-hân-ı aşkam ya‘ni şeyh ü şâb-ı ‘aşk
Çâh-ı gamda var ise ıskandil itdi ey gönül
Çok gönül keştîsini gark eyledi girdâb-ı ‘aşk
Dir çerâgân-hâne-i gönlüm temâşâ eyleyen
Yâ tecellîzâr-ı Eymen yâ şeb-i meh-tâb-ı ‘aşk
Firkatinle künc-i gamda çekdigim tâ subh-ı haşr
Çeşm-i fettânın kıyâs eyler hayâl-i hˇâb-ı ‘aşk
Dest-i cûdundan emân ey çeşm-i fettân el-emân
Kâse kâse içdigim kâfîdir ol zehr-âb-ı ‘aşk
İsteyenler şeb-çerâgı dürr-i deryâda bulur
İşte Sâfî bir benim bir gevher-i nâ-yâb-ı ‘aşk (Ercan 2014: 468).
Kaynakça
Ercan, Özlem (2014). Sâfî Dîvânı, Hayatı, Sanatı, Karşılaştırmalı Metin, Sözlük, Dizin. Bursa: Gaye Kitabevi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
2 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
3 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
4 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
5 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
6 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
8 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
9 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |