DÎVÂN (SA'DÎ)
şiirler
Sa’dî, Cem Sa’dî'si, Sa’dullâh (d. 863/1458-59 ? - ö. 898/1492-93 ?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Cem Sultân’ın nişancısı, musahibi ve yakın arkadaşı olduğu için Cem Sa’dî'si olarak tanınan Sa‘dî’nin şiirlerini ihtiva eden eser. Latîfî (ö. 990/1582)’nin, Tezkiretü’ş-Şuʻarâ’sında bahsettiği (2018: 272-274) Dîvân’ın şimdilik herhangi bir nüshasına ulaşılamamıştır. Şairden bahseden tezkirelerde, özellikle 16. yüzyıl nazire ve şiir mecmualarında çok sayıda şiiri bulunmaktadır. Bu şiirlerden, II. Bâyezîd’e sunmak üzere kaleme aldığı 33 beyitlik kasidesinin İstanbul’un güzelliklerini anlatan 10 beyti şehre dair en erken şiirlerden biri olarak kabul edilir (Eğridirli Hâcı Kemâl vr. 59a-60a). Fuad Köprülü’nün sadece 10 beyti neşretmesi, bu şiirin kasideden bağımsız tanınmasına vesile olmuştur (Aynur 1999: 36-37). Sehî Bey (ö. 955/1548)’den itibaren tezkire yazarları şiir ve şairliğinden söz ederken onun fasih ve beliğ bir şair olduğu, şiirlerinin tanınıp beğenildiği ve şiir sanatında usta olduğu konusunda birleşirler. Bu kanaati, şiirlerine Necâtî, Zâtî, Hayâlî, Muhibbî, Me'âlî, Mesîhî, İshak Çelebi’nin yazdığı ve nazire mecmualarına kaydedilmiş nazireler ile “Nûniyye” kasidesine Fâtih dönemi şairlerinden Du‘âyî ve Dürrî’nin (Latîfî 2018, 224; Kınalı-zâde 2017, 366) nazireleri pekiştirmektedir.

Şairin biyografisi için bk. “Sa’dî, Cem Sa’dî’si, Sa’dullâh”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sadi-cem-sadisi-sadullah 

Eserden Örnekler


Gazel

Didüm Ka’be midür kûyun didi bâg-ı cinândur bu

Didüm Tûbâ mıdur kaddün didi serv-i revândur bu


Ruhı üstinde zülfinden sabâ gibi alurken bû

Didi kim milket-i Rûm’a Hıtâ’dan armagandur bu


Cemâli bâgın ol servün görüp cân bülbüli didi

Ne zîbâ güller açılmış ne ra'nâ gülsitândur bu


Güle vasf-ı ruhın didüm gülüp cân ile didi kim

Ne hâcetdür beyân itmek güneş gibi ayândur bu


İnen cevr ü cefâ kılma vefâ kıl Sa'di miskîne

Bilürsin kim geçer hüsnün benüm cânum cihândur bu (Edirneli Nazmî 2017: 3924)

Kaynakça


Âlî, Gelibolulu Mustafa (2017). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. (hzl. M. İsen). Ankara: KTB Yay. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-194288/kunhul-ahbarin-tezkire-kismi.html [Erişim tarihi: 12.02.2022]

Âşık Çelebi (2018). Meşâ’irü’ş-Şu‘arâ. (hzl. F. Kılıç). Ankara: KTB Yay. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-210485/asik-celebi-mesairus-suara.html [Erişim tarihi: 12.02.2022]

Aynur, Hatice (2000). “Cem Şairleri.” İlmî Araştırmalar, (9): 33-44.

Eğridirli Hâcı Kemâl. Câmi’u’n-Nezâ’ir. Bayezid Devlet  Kütüphanesi. Nu. 5782.

Latîfî (2018). Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ. (hzl. R. Canım). Ankara: KTB Yay. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-216998/latifi-tezkiretus-suara-ve-tabsiratun-nuzama.html [Erişim tarihi: 12.02.2022]

Kınalı-zâde Hasan Çelebi (2017). Tezkiretü’ş-Şu’arâ. (hzl. A. Sungurhan). Ankara: KTB Yay. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-194494/kinalizade-hasan-celebi-tezkiretus-s-uara.html [Erişim tarihi: 12.02.2022]

Edirneli Nazmî (2017). Mecma‘u’n-Nezâ’ir (İnceleme-Tenkitli Metin). (hzl. M. F. Köksal). Ankara: KTB Yay. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-195954/mecmaun-nezair-edirneli-nazmi.html [Erişim tarihi: 12.02.2022]

Sehî Beg (2017). Heşt Bihişt. (hzl. H İpekten, G. Kut, M. İsen, H. Ayan, T. Karabey). Ankara: KTB Yay. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-191370/sehi-beg-hest-bihist.html [Erişim tarihi: 12.02.2022]

Atıf Bilgileri


Aynur, Hatice. "DÎVÂN (SA'DÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-sa-di. [Erişim Tarihi: 15 Ocak 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 SÂKÎ-NÂME (SA’DÎ) Sa’dî, Cem Sa’dî’si, Sa’dullâh Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ
Görüntüle
2 CÂMASB-NÂME (ABDÎ) Abdî, Mûsâ Prof. Dr. Müjgân Çakır
Görüntüle
3 TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
Görüntüle
4 RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Öğretmen Ece Ceylan
Görüntüle
5 NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz Doç. Dr. Recep Uslu
Görüntüle
6 DÎVÂN (ADLÎ) Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM
Görüntüle
7 DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
8 DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
9 DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) Âfitâbî Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
10 DÎVÂN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
11 HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle