DÎVÂN (RAHMÎ)
şiirler
Rahmî, Mustafa Rahmî Efendi (d. ?/? – ö. 1165/1752)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Kırımlı Mustafa Rahmî Efendi’nin (d. ?/? – ö. 1165/1752) şiirlerini ihtiva eden eser. Dîvân’da 20 kaside (biri Farsça), 142 gazel (biri Farsça), 22 kıta, 6 rubai, 21 matla, geneli kıta olmak üzere farklı nazım biçimleriyle yazılmış 117 tarih manzumesi (ikisi Arapça, dördü Farsça, biri mülemma) ve 4 lugaz bulunmaktadır (Elmas 1997: VIII; Öztürk 2012: 243). Rahmî Dîvânı, mürettep bir divandır. Dîvân’daki “Mevlânâ” redifli kaside Mevlânâ’nın çeşitli yönleriyle övüldüğü 10 beyitlik bir medhiyyedir. Eserin en hacimli bölümünü ise gazeller ve tarihler oluşturmaktadır. Hakîmâne şiirler yazan şair, gazellerinde redif olarak çoğunlukla Türkçe kelimeleri tercih etmiştir. Dile hâkim olan Rahmî, şiirlerinde söyleyiş gücünü arttırmak amacıyla atasözü ve deyimlere de çok fazla yer vermiştir. Dil ve vezin kullanımında başarılı olan şair, tarih düşürmede de ustadır. Rahmî, bu devirde yaptırılan cami, bahçe ve çeşmeler, devlet yönetiminde terfi eden kişiler ve terfi ettikleri makamlar, kazanılan zaferler, fethedilen kaleler, doğumlar, ölümler, denize indirilen yeni kalyonlar gibi birçok olaya tarih düşürmüştür (Öztürk 2012: 250).

Dîvân’ın Süleymaniye Ktp. (Hamidiye 1094, Yahya Tevfik Efendi 299, Esad Efendi 2640), Millet Ktp. (Ali Emirî Manzum Eserler 167), Bayezid Devlet Ktp 5796, İstanbul Üniversitesi Ktp. (T.523, T.2007), Selim Ağa Ktb. 918 ve Atatürk Üniversitesi Ktp. ASL Koleksiyonunda nüshaları bulunmaktadır (Elmas 1997: XLI). Dîvân üzerine Sevgi Elmas tarafından bir yüksek lisans tezi yapılmıştır (1997).

Şairin biyografisi için bk. “Rahmî, Mustafa Rahmî Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rahmi-mustafa-rahmi-efendi 

Eserden Örnekler


Gazel

Etsin esîr-i derd devâmız budur bizim

Kim ol tabîb-i câna recâmız budur bizim


Nûş-ı şarâb-ı câm-ı lebin isteriz müdâm

Olduk harîs-i bâde belâmız budur bizim


Çeşmin gazâle-i Huten ü Çîne beñzedip

Sevdik o mâh-rûyu hatâmız budur bizim


Bir câm sun ki ber-taraf olsun gam-ı cihân

Sâkî medâr-ı zevk ü safâmız budur bizim


Olsun esîr-i aşkı o da bir sitemgeriñ

Rahmî cenâb-ı yâre du‘âmız budur bizim (Elmas 1997: 95-96).

Kaynakça


Elmas, Sevgi (1997). Rahmî (Kırımlı, Mustafa) Hayatı, Edebî Şahsiyeti, Eserleri ve Dîvânının Tenkidli Metni. Yüksek Lisans Tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi.

Öztürk, Sevgi (2012). “Kırımlı Rahmi ve Divanı”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1): 237-268.

Atıf Bilgileri


KARACA, Derya. "DÎVÂN (RAHMÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-rahmi-tees-1366. [Erişim Tarihi: 23 Aralık 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 SEFÂRET-NÂME-İ İRAN (RAHMÎ) Rahmî, Mustafa Rahmî Efendi Doç. Dr. Türkan Polatcı Demirkol
Görüntüle
2 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
3 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
4 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
5 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
7 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
8 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
9 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
10 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
11 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle