DİVAN (NEBÂTÎ)
şiirler
Seyid Ebu'l-Kâsım Nebâtî, Hançoban, Hançobanî, Mecnûn, Mecnûnşâh (d. ?/1800 - ö. ?/1860/1873?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Seyid Ebulkasım Nebâtî'nin eseri. Divan; 22 kaside, 52 gazel, 16 koşma, 10 geraylı, 9 beşlik, 10 tecnis, 9 müstezad, 2 muhammes, 1 müseddes, 1 tercî-bend, 1 mesnevi, 1 bahr-i tavîl, 1 mülemma, 57 rubâî, 6 dûbeytî, 5 müfredden oluşmaktadır. Nimetullâhiyye tarikatına bağlı olan ve mutasavvıf şair olarak bilinen Nebâtî’nin şiirlerinde de tasavvuf, vahdet-i vücûd felsefesi ön plandadır. 

Divanı’nı hayattayken hazırlamıştır. Divan’da gerek klasik nazım şekilleri gerekse de halk edebiyatı nazım biçimleri kullanılmıştır. Böylece hem aruz hem de hece vezninde şiirlere yer verilmiştir. Divan'ın İran Meclis Kütüphanesi (15034) ve Tahran Üniversitesi Kütüphanesinde (2500; 4335) olmakla üç elyazması günümüze gelmiştir. Eser, 1274/1857, 1345/1976 ve 1372/1993 yıllarında İran’da yayımlanmıştır. Eserin mükemmel neşri 1372/1993 yılında Hüseyin Mehemmedzade Sadık tarafından hazırlanan baskısıdır. Söz konusu baskı, Nebâtî Divanı’nın üç yazma nüshası esas alınarak 1274 ve 1345 Tahran ve 1985 Bakü matbu metinleri ile karşılaştırılmak suretiyle yayına hazırlanmıştır. Sovyetler döneminde klasik edebiyata uygulanan sansür Nebâtî Dîvânı'nın yayımlanmasına izin vermemiştir. Divan’a dâhil olan şiirler 1933, 1939, 1958, 1968, 1985 yıllarında “Seçilmiş Eserler” başlığı altında okurlara sunulmuşsa da Sovyet ideolojisine aykırı olan şiirler buraya alınmamıştır. Nebâtî şiirleri Azerbaycan’da bağımsızlığın kazanılmasından sonra da (1992, 1997, 2004) neşredilmişse de şairin Divan'ının sağlam bir tenkitli metni henüz hazırlanmamıştır.

Şairin biyografisi için bk. "Seyid Ebu'l-Kâsım Nebâtî, Hançoban, Hançobanî, Mecnûn, Mecnûnşâh". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/seyid-ebul-kasim-nebati-hancoban 

Eserden Örnekler


Geraylı

Mâşallah, Mâşallah,

Gör nece dilber yaradıb!

Gül yüzünde efşan efşan

Zülf-i muanber yaradıb.


Ağzı gonca, lebi püste,

Beli ince, boyu beste,

Dökülübdür deste deste

Ne güzel teller yaradıb!


Kaşı fitne, gözü câdû,

Yüzü lale, hâlı hindu,

Mina gerden, saçı kargu,

Gül buhağın ter yaradıb.


Günden göyçektir cemalı,

Serve benzer kadd-i dalı,

Lebin emen neyner balı?

Sözünü şekker yaradıb.


Dili elmas, dişi inci,

Ağ sinesi gevher genci,

Vasfa gelmez naz ü ganci,

Bunu efsunger yaradıb.


Nebatî, çek Ali, Ali,

Gönlün olsun celi, celi,

Onu Allah, beli, beli,

Bu dilde ezber yaradıb (Seyid Ebulkasım 1372: 178-180).

Kaynakça


Nəbati,Seyid Əbülqasım (1935). (hzl.: Bəhçət Bəhlul). Bakı: Azərnəşr.

Nəbati,Seyid Əbülqasım (1968). Əsərləri. (hzl.: Əbülfəzl Hüseyni) Bakı: Elm.

Nəbati,Seyid Əbülqasım (1985). Seçilmiş Əsərləri. (hzl.: Əbülfəzl Hüseyni). Bakı: Yazıçı.

Nəbati,Seyid Əbülqasım (2004). Seçilmiş Əsərləri. (hzl.: Əbülfəzl Hüseyni). Bakı: Şərq-Qərb.

Nebâtî, Seyid Ebulkasım (1372/1993). Divan-ı Türkî. (hzl.: Hüseyin Muhammedzade Sıddîk). Tebriz: Ahrar Neşriyyatı.

Atıf Bilgileri


MUSALI, Vüsale. "DİVAN (NEBÂTÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-nebati-tees-1300. [Erişim Tarihi: 18 Ekim 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 KISSA-İ LEYLÂ VE MECNÛN (ENDELİB) Endelib, Garacadaği Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
2 ŞEBEDE-Yİ SERAPA (MELİKBALLI GURBAN) Melikballı Gurban Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
3 VÜCÛD-NÂME (MELİKBALLI GURBAN) Melikballı Gurban Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
4 DÎVÂN (RENCÛR) Rencûr, Şâh Nigâr Hanım Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
5 GÜLŞEN-İ VAHDET / DÎVÂN (SÂLİK) Sâlik, Ordubâdî Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
6 DÎVÂN (ENDELİB) Endelib, Garacadaği Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle