İbrahim Nazîr Çelebi Efendi'nin (d. 1105/1693-94 - ö. 1188/1774-75) "Nazîr/Nazîrâ mahlaslarını kullanarak yazdığı şiirlerini ihtiva eden eseri. İbrahim Nazîr Çelebi Efendi'nin başka eserleri olmakla birlikte sanat hayatı bakımından en önemli eseri Dîvân’ıdır. Nazîr İbrahim Dîvân’ı biri bahr-i tavîl, 10 tevhid ve münâcât ile başlar. Ardından başta Hz. Peygamber olmak üzere İslam büyüklerine yazılmış 54 na’t gelir. Kasideler bölümündeki toplam kaside sayısı ise 32’dir. Daha sonra bend esasına dayalı murabba, tahmis, terkib-i bend, müsemmen, tazmin, müseddes, müstezad gazel, şarkı ve ilahileri içine alan 111 musammat yazılmıştır. Gazeller, Dîvân’ın en hacimli bölümüdür. Bu bölüm, 843 gazelle Dîvân’da oldukça hacimli bir yer tutmaktadır. Gazellerin bir başka önemli yönü, büyük ekseriyetinin başlık taşımasıdır. Bu başlıklarda yazılan gazelin muhtelif özelliklerine temas edilmiştir. Kime nazire olarak yazıldığı, nerede ve hangi olay münasebetiyle kaleme alındığı, muhtevasının ne olduğu gibi hususlar bu başlıklarda dile getirilmiştir. Gazellerin ardından 159 adet kıta ve rubai,  219 matla ve müfred, 47 muamma ve lügaz da Dîvân’ı oluşturan diğer unsurlardır. Nazîr İbrahim, dönemin çok tarih yazma geleneğine uygun olarak, 207 tarih manzumesiyle Dîvân’ını tamamlamıştır. 

Nazîr İbrahim,  hacimli bir Dîvân’a sahip olmasına karşın, kendi döneminde bir şair olarak pek fazla tanınmaz. Dönemin şuara tezkireleri ve hakkında bilgi veren diğer kaynaklar şairliğinden çok söz etmezler.  Nazîr İbrahim’in en önemli özelliklerinden biri de çok sayıda nazire yazmasıdır. O, hem kendinden önce yaşamış Nâbî, Nâilî gibi şairlere; hem de kendi döneminde yaşamış başta Koca Râgıb Paşa, Râmi Mehmet Paşa, Seyyid Vehbî, Nâdire Fıtnat Hanım, Osman-zâde Tâib ve Haşmet gibi önemli şirler başta olmak üzere Müsellim Ahmed Efendi, Ali-zâde Subhî, Edib, Neylî-zâde Hamîd, Molla-zâde Ârif, Seyyid İzzet, Edirne Kadısı Nâfiz Efendi, Örfî Mahmud Ağa, Sûzî Mustafa, Hamdî Efendi, Filibe müftüsü Nushî Efendi, Râtip Ahmed Paşa, Sâdık Efendi, Dâniş, Âtıf Efendi, Abdî Efendi, Seyyid Ârif, Behcet Efendi ve Lafzî Efendi gibi dönemin şairlerine nazireler yazmıştır. Mutasavvıf bir şair olan Nazîr İbrahim’in Dîvân’ında Gülşenî tarîkatının izleri açıkça görülür.

Nazîr İbrahim Dîvânı'nın  tespit edilen iki nüshasından hareketle doktora tezi hazırlanmıştır (Şengün1996).

Şairin biyografisi için bk. "Nazîr/Nazîrâ, İbrahim Nazîr Çelebi Efendi". Türk edebiyatı isimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nazir-nazira-ibrahim-nazir-celebi