DÎVÂN (Mücrim)
Şiirler
Mücrim / Âbid / Mücrim Çelebi / Mücrim Âbid (d. 1159/1747 - ö. 1230?/1814-1815?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Buhara Hanlığı’nın 18.-19. yüzyıllardaki önemli temsilcilerinden olan Mücrim Âbid’in şiirlerinden oluşan eseri.

Çağatay edebiyatının gerileme devrine ait olan bu hacimli eserde 1 kaside, 1 mesnevi, 484 gazel, 10 muhammes, 62 rubai ve 12 kıta bulunmaktadır. Rindane, âşıkane ve hakîmane üslupta yazılan bu şiirlerin bazılarında tasavvufî izler, siyasi ve sosyal eleştiriler de görülür (Ildırı, 2016: 10).

Divan’ın tespit edilebilen üç nüshası Özbekistan Cumhuriyeti İlimler Akademisi Ebu Reyhan El Biruni Şarkşinaslık Enstitüsü El Yazmalar Bölümü’nde 976, 1797 ve 3798 numaralarıyla kayıtlıdır (Ildırı, 2016: 8). Daha önce Rustam Kamilov (1960) ve G’afurjon Eshmonov (1996) tarafından bazı kısımları yayımlanan eser üzerine Nursan Ildırı, 2016 yılında bir doktora tezi hazırlamıştır.

Şairin biyografisi için bkz. Mücrim / Âbid / Mücrim Âbid, Mücrim Çelebi. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mucrim-abid-mucrim-abid-mucrim (Erişim Tarihi: 09.02.2022).

Eserden Örnekler


Gazel

Her söz ki ten kulagı eşitkende cân tapar

Oldur sened ki yahşılar içre beyân tapar


Genc-i nihân ki mahzen-i köngülde bar edi

Îsâr eterge anı kilîd-i zebân tapar


Bî-baht ilgeri kadem ursa keyin tüşer

Manzûrı bolsa sûd-ı husûlin ziyân tapar


Müjgânları hedef kılıp erdi yüregimi

Her tiken oknı istesengizler nişân tapar


Ahbâbga küle yüz ile baka almadım

Her kim körerge kelse közüm hûn-feşân tapar


Hûn çeker közüm arıgıdın revânedür

Her mihr-bân kim uçrasa kolunda kan tapar


‘Âbid tamâm-ı halk murâdın özi berür

Şekkerni tûti yer ü hümâ üstühân tapar (Ilgırı, 2016: 153-154)

Kaynakça


Eshmonov, G'afurhon (1996). Mujrim Obid-Ruboiy va Qıt'alar. Toshkent: Ozbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi Alisher Navoiy Nomidagi Adabiyot Instituti.  

Ildırı, Nursan (2016). Mücrim Âbid Divânı (İnceleme-Metin-Dizin). Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Kamilov, Rustam (1960). Mujrim Obid-G'azallar. Toshkent: Badiiy Adabiyot.

Selçuk, Engin (2014). Mücrim / Âbid / Mücrim Âbid, Mücrim Çelebi. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mucrim-abid-mucrim-abid-mucrim (Erişim Tarihi: 09.02.2022).

Atıf Bilgileri


ASLAN, Murat. "DÎVÂN (Mücrim)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-mucrim. [Erişim Tarihi: 14 Mart 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 HASB-İ HÂL (MÜCRİM) Mücrim / Âbid / Mücrim Âbid, Mücrim Çelebi Araş. Gör. Murat ASLAN
Görüntüle
2 VAGZ-I AZAD AZADI, Dövletmemmet Doç. Dr. soner sağlam
Görüntüle
3 BEHİŞTNAMA Azadı, Dövletmemmet Doç. Dr. soner sağlam
Görüntüle
4 HEKAYAT (AZADI) AZADI, Dövletmemmet Doç. Dr. soner sağlam
Görüntüle
5 BEŞ NAMAZ Azadı, Dövletmemmet Doç. Dr. soner sağlam
Görüntüle
6 DÎVÂN (ARŞÎ) Arşî, Hoca Cahân (Yakup) Prof. Dr. Adem Öger
Görüntüle
7 DÎVÂN (GAYIBI) Gayıbı, Mahmut Doç. Dr. soner sağlam
Görüntüle
8 KÜLLİYÂT-I MESNEVÎ-Yİ HARÂBÂTΠ Harâbâtî, Muhemmed Binni Abdulla Prof. Dr. Adem Öger
Görüntüle
9 MANTIKU'T-TAYR (HOTENÎ) Hotenî, İbrahim Prof. Dr. Adem Öger
Görüntüle
10 TEZKİRE-İ ARSLANHAN Kâsımî Prof. Dr. Adem Öger
Görüntüle
11 DÎVÂN (MEHZÛN) Mehzûn, İsmail Prof. Dr. Adem Öger
Görüntüle