Önceleri Vefdî sonraları Mecbûr mahlasını kullanan Çankırı yaşamış medresede müderrislik, mektepte muallimlik, mevlevihânede mesnevihan, tekkede ser-halife, camide hatiplik yapmış olan Ahmet Mecbûr Efendi’nin şiirlerini ihtiva eden eseri.  Tenkitli neşrine göre Dîvân'da (Akyol 2020) 18 münacat, 10 na’t, 2 kaside, 16 musammat, 1 terkib-bend, 4 mersiye, 1 tarih, 1 hicviyye, 1 mesnevi, 132 gazel ve 1 beyit bulunmaktadır.

Şiirlerinin ikisi hece vezni ile, diğerleri aruzla yazılmıştır. Ayrıca 7 manzume Farsçadır. Hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerin dili aruzla yazdığı şiirlere göre daha sadedir. Ancak hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerinin önemli bir kısmını imha ettiği anlaşılmaktadır. Mecbûr Efendi’nin gazelleri kaside ve musammatlara göre daha sadedir. Münacat ve na’tları muhtevanın bir gereği olarak daha sanatlı ve süslü bir dile sahiptir. Özellikle Farsça terkipler çoğunlukta olup kimi zaman 4 kelimeden oluşan tamlamalar da bulunmaktadır. Nazım tekniğine hâkim olan Mecbûr Efendi’nin aruzu kullanmada genel olarak başarılıdır ancak şiiri vezne tatbik için hemen her divan şairinde rastlanabilecek kimi aruz tasarruflarına başvurduğu görülmektedir.

Mecbûr Efendi’nin şiirlerinde 19. yüzyılın karakteristik özelliği olan zihniyet çözülmesi, gelenekli şiirin kurallarının esnetilmesi ve şiirde yeni arayışlar görülmektedir. Mecbûr Efendi şiire ilk başladığında Tokatlı Âşık Nûrî’nin etkisinde kalmış ve halk edebiyatı tarzında şiirler yazmıştır. Çerkeşli Nakşibendi Şeyhi Hilmi Efendi’ye intisabından sonra şiirinde adeta tarz değiştirmiş, mutasavvıf şairlerin etkisinde kalmıştır. Başta Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Şems-i Tebrîzî, Abdurrahman Molla Câmî, Bursalı İsmail Hakkı, Nakşibendî şeyhlerinden Neccarzâde Şeyh Rızâ Efendi, Şeyhülislâm Çelebizâde Âsım’ın etki alanına girmiş, ayrıca Fuzuli ve Bağdatlı Ruhi’nin gazellerini de tahmis etmiştir. Mecbûr Efendi olgunluk döneminde Türk edebiyatında Nâbî ekolü olarak da bilinen hikemî tarza yönelmiştir. 

Mecbûr Efendi’nin şiirleri, Ahmet Talat Onay tarafından elindeki yazma nüsha esas alınarak yayımlanmıştır (Onay 1932). Asıl nüsha olan Astarlızâde nüshası esas alınarak Onay neşrinden de yararlanılarak daha kapsamlı bir biçimde Dîvân’ın tenkitli neşri yapılmıştır (Akyol 2020).

Şairin biyografisi için bk. "Mecbûr / Vefdî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mecbur-vefdi