- Yazar Biyografisi (TEİS)
Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov - Madde Yazarı: Prof. Dr. Beyhan KESİK
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Azerbaycan
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:08/12/2021
DÎVÂN (KUDSÎ)
şiirlerKudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov (d. 1208/1794 - ö. 1262/1846)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Kudsî mahlasını kullanan Abbaskulu Ağa Bakıhanov’un Arapça, Farsça ve Türkçe şiirlerinin bulunduğu eseri. Dîvân; gazel, rubaî, kıt’a, mesnevi ve muhammes gibi değişik nazım şekilleriyle yazılmış manzumelerden oluşur. Çeşitli konuları ihtiva eden bu şiirler; aşk, rint-zahit gibi klasik konuların yanı sıra Bakıhanov’un genel düşüncesi ve hayatıyla ilgili bazı ayrıntıları da içermektedir.
Şairin Gülistân-ı İrem (s. 219) adlı eserinde çeşitli konulara dair Arapça, Farsça ve Türkçe şiirlerinin bulunduğu ve bu şiirlerin Dîvân diye isimlendirildiği belirtmektedir. F. Köçerli, onun Dîvân’ından söz etmemiş, belirli eserlerinin dışında şiirlerinden birçoğunun kayıp olduğunun altını çizmiştir (Köçerli 2005: 266). Eserin adı M. Terbiyet’te Mecmûe-yi Eş’âr (1314: 306), A. Tahrânî’de Dîvan-i Kudsî el-Bâkûyî (Tahrânî 1983: 878) şeklindedir. Bakıhanov’un özel kütüphanesinde Eş’âr-ı Müteferrıka-yı Cenâb-ı Kutsî adlı eserinin bulunduğu da belgelerle sabittir (Berezin 1850: 16). Bütün bunların yanı sıra Azerbaycan Bilimler Akademisi Yazmalar Enstitüsü Kütüphanesinde bulunan ve Külliyat ismiyle anılan yazmanın büyük bir kısmının, Bakıhanov’un çeşitli şiirlerinden oluştuğu dikkate alınarak bu yazma onun Dîvân’ının büyük bir bölümü olarak değerlendirebilir (Aliyev 2007: 57).
Kudsî’nin Gürcistan güzelleri vasfında yazdığı manzumesi Azerbaycan, özellikle de Karabağ şairlerince çok beğenilip tanzir edilmiştir (Köçerli 2005: 270). Dîvân’ın çeşitli bölümleri, bazı araştırmacılar tarafından müstakil eserler olarak zikredilmiştir. Elmin Aliyev, Abbaskulu Bakühanlı ve Ahlak Düşüncesi adlı yüksek lisans tezinde Kudsî’nin Dîvân’ındaki muhteva özelliklerine yer vermiştir (2007).
Şairin biyografisi için bk. “Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/kudsi-abbaskulu-aga-bakihanov
Eserden Örnekler
Gazel-i Kudsî
Ârzû eyler gönül dil-dâr gelsin gelmedi
Zülfü kâfir gözleri hûh-hâr gelsin gelmedi
Her perîveş cilve-i hüsn eylemiş men gözledim
Dil-rübâlar fevcine ser-dâr gelsin gelmedi
Câna geldim bî-vefâlar ülfetinden isterem
Bir vefâ resminde sâbit yâr gelsin gelmedi
Derd ü mihnet geçdi hadden bes ki çekdim intizâr
Gözledim ol şûh-ı gül-rûhsâr gelsin gelmedi
Lehçe-i cân-perinden şûr salsın âleme
Andelîb-i saht-ı gülzâr gelsin gelmedi
İstedim Kudsî deyim vasf-ı cemâlin dil-berin
Gûşiş etdim zînet-i güftâr gelsin gelmedi (Köçerli 2005: 269).
Kaynakça
Abbaskulu Ağa Bakıhanov. Gülistân-ı İrem, Azerbaycan Milli ilimler Akademisi kütüphanesi Nu. 2268/2313.
Abbaskulu Ağa Bakıhanov. Divan. Azerbaycan Milli ilimler Akademisi Kütüphanesi Nu. M-120/11099.
Aliyev, Elmin (2007). Abbaskulu Bakühanlı ve Ahlak Düşüncesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Berezin, İlya Nikolayeviç (1850). Puteşestviye po Vostoku. C. I. Kazan: Universitetskoy Tipografiya.
Köçerli, Firudun Bey (2005). Azerbaycan Edebiyatı. İki Cildde I Cild. Bakı. Avrasiyya Press.
Sultanov, Memmedağa (hzl.) (1985). Gurd ve İlbiz. Bakü: Genclik Neşriyatı.
Tahrânî, Ağa Bôzorg (1983). Ez-Zerî’a ila Tasânifi’ş-Şî’a, C. 9. Beyrut: Dârü'l-Edva.
Terbiyet, Muhammed Ali (1314). Danişmendân-i Azerbaycan. Tahran: Matbaa-i Meclis.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | RİYÂZU’L-KUDS (KUDSÎ) | Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov | Dr. Sultan Şenödeyici |
Görüntüle | ||
2 | TEHZÎBÜ’L-AHLÂK (KUDSÎ) | Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
3 | NESÂYİH/KİTÂB-I NASÎHAT/NASÎHATNÂME (KUDSÎ) | Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
4 | AYNU’L-MÎZÂN (KUDSÎ) | Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
5 | MİŞKÂTU’L-ENVÂR (KUDSÎ) | Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
6 | MİR’ATÜ’L-CEMÂL (KUDSÎ) | Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
7 | GÜLİSTÂN-I İREM (KUDSÎ) | Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov | Araş. Gör. Dr. Orhan Baldane |
Görüntüle | ||
8 | KİTÂB-I ASKERİYE (KUDSÎ) | Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN (ÂCİZ) | Âciz, Ali Akber | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN / DÎVÂN-I KASÂİD Ü GAZELİYYÂT (DÎDE) | Dîde, Mirza Nasrullah | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
11 | KİTÂBÜN-NASÂYİH (DÎDE) | Dîde, Mirza Nasrullah | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
12 | KİTÂB-I MAKTEL (DÎDE) | Dîde, Mirza Nasrullah | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂN (DİLSÛZ) | Dilsûz, Muhammed Emîn | Prof. Dr. Yakup POYRAZ |
Görüntüle | ||
14 | [DÎVÂN] (ANDELÎB) | Andelîb Karacadağî | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
15 | GÜLŞEN-İ İRFÂN (FAKÎR) | Fakîr, Hacı Ağa | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
16 | SA’LEBİYE (HALHÂLÎ) | Halhâlî, Muhammed Bâkir | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
17 | DÎVÂN (HASAN) | Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov | Öğr. Gör. ÖZLEM KAHRAMAN |
Görüntüle | ||
18 | TİLKİ İLE KURT (HASAN) | Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov | Araş. Gör. Seher Erenbaş Pehlivan |
Görüntüle |