DÎVÂN (KAYGULU HALİL EFENDİ)
şiirler
Kaygulu Halil Efendi (d. ?/1759 - ö. ?/1818)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Kaygulu Halil Efendi'nin hece ölçüsü ile kaleme alınmış şiirleri muhtevi eseri. Kaygulu Halil Efendi Divanı’nın nüshaları Bursa Yazma ve Eski Basma Eserler Kütüphanesi 4935, 4936, 4937 ve 4938'de bulunmaktadır. Şiirlerde halk şiiri nazım şekilleri kullanmıştır. Halk şiiri geleneğindeki yarım kafiye kullanma eğilimi şiirlerde görülür. Hatta rediflerle ahenk sağlanmıştır. Oldukça sade, samimi bir dil ve anlatıma sahip şiirlerde Yunus tarzı söyleyişin izlerini görmek mümkündür. Ancak şiirler lirizmden uzaktır, daha ziyade sûfiyâne üslubun özellikleri öne çıkar (Reis 2002: 7). Kimi zaman konuşma diline yaklaşan bir dil ile duygular ifade edilmiştir. Arapça ve Farsça tamlamalar azdır. Şiirlerin çoğunda samimi bir kulun hissiyatı görülür.

Divan’da tekke şiirinde işlenen konular paralelinde İslam’ın şartlarından namaz, hac, oruç, Allah’ın birliği, Hz. Peygamber sevgisi, nefs, züht, zikir, aşk, ahiret gibi dinî ve tasavvufi konular işlenmiştir. Ayrıca şiirlerde şairin sevdiklerinin ölümünden duyduğu üzüntü dile getirilmiştir. Osmanlı Devleti’ne, ordusuna edilen dua ve çeşitli mutasavvıflar için kaleme alınan şiirler dikkat çekmektedir. Şairin tarikatına ait mutasavvıflar şiirlerde zikredilmiştir (Reis 2002: 7).

Kaygulu Halil Efendi’nin Divan’ı üzerine Bedriye Reis, 2002 yılında bir yüksek lisans çalışması gerçekleştirmiştir. 

Şairin biyografisi için bk. “Kaygulu Halil Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/kaygulu-halil-efendi

Eserden Örnekler


Gazel Erenlerin erkânına

Giren devr-i devrân ider

Âşıkın düşer şânına

Bulan seyr-i seyrân ider


Cezbe yellerine erer

Usûl-i erkâna girer

Nefis şeytân dünyâ ırar

Soran hayr-ı hayrân ider


İçerüden gönül çoşar

Görenlerin aklı şaşar

Deryâ mevc gibi daşar

Duran vecd-i vicdân ider


Görünür dostun illeri

Zikrullah ider dilleri

Ferâha irer cânları

Bulan kevn-i kervân ider


Şeyh Kaygulu erenlerin

Sevgisi kalbinde cânların

Alasın sen himmetlerin

Alan nûr-ı nûrân ider (Reis 2002: 571).

Kaynakça


Reis, Bedriye (2002). Kaygulu Dergahı ve Halil Efendi’nin Dîvân’ı. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


Kufacı, Osman. "DÎVÂN (KAYGULU HALİL EFENDİ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-kaygulu-halil-efendi. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 HÂDİ’L-UŞŞÂK (KAYGULU HALÎL EFENDİ) Kaygulu Halil Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
2 KURRETÜ'L-UYÛN Ra'ûfî, Şeyh Seyyid Ra'ûfî Ahmed Efendi Öğretmen mehmet cemal öztürk
Görüntüle
3 VÂRİDÂT (AZÎZ) Azîz, Azîz Ali Efendi Araş. Gör. Dr. nesrin aydın satar
Görüntüle
4 DÎVÂN-I İLÂHİYYÂT (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Doç. Dr. Hasan Gültekin
Görüntüle
5 ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
6 TEFSİR-İ BA’Z-I SÜVER-İ KUR’ANİYYE Abdülhay Celvetî Doç. Dr. Şükrü Maden
Görüntüle
7 DÎVÂN (İLÂHİ-NÂME) Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. abdulkadir erkal
Görüntüle
8 MA‘RİFETNÂME Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. Lokman Taşkesenlioğlu
Görüntüle
9 ‘İRFÂNİYE Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Diğer Emine Güleç
Görüntüle
10 İNSÂNİYE Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Diğer Emine Güleç
Görüntüle
11 MECMÛ‘ATU’L-ME‘ÂNÎ Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. FİDAN ÇERİKAN
Görüntüle