DÎVÂN II (NÛRÎ, Priştineli)
şiirler
Nûrî, Priştineli Beg-zâde (d. ?/? - ö. ?/?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Nûrî mahlaslı 18. yüzyıl şairi Priştineli Beg-zâde Nureddin’in şiirlerini ihtiva eden eseri. Şairin iki Dîvân'ı vardır. İstanbul’da yazdığı şiirlerden oluşan ilk Dîvân’ı eşkıya tarafından çalınınca, beş aylık bir sürede yeni şiirler yazarak, ikinci Dîvân’ını meydana getirmiştir. Bu Dîvân’ın eksiksiz bir nüshası henüz elimize geçmemiştir. Eldeki tek nüshada, yalnızca kaside ve gazeller yer alır. Dîvân'ın yayımlanan metninde, kaside nazım şekliyle yazılmış beş şiir vardır. Bunlardan ilk ikisi, na’t türündedir. Üçüncüsü, III. Selim’in 1789’da tahta çıkışı münasebetiyle yazılmış bir cülusiyyedir. Dördüncü ve beşinci kasideler ise, musiki terimleri ile örülü, kâr-ı nâtık şeklinde kaleme alınmış manzumelerdir. Eserde 105 gazel bulunmaktadır (Egüz 2021).

Dîvân’daki şiirlerin dili, devrine göre sadedir. Şair, ilk Dîvân’ındaki şiirlerin çoğunu gurbetteyken yazdığı için, o Dîvân’da gurbet ve ayrılık şiirleri büyük bir yekun tutmaktaydı (Egüz 2020). İkinci Dîvân’da da zaman zaman ayrılıkla ilgili şiirlere rastlanır; fakat bunların sayısı ilk Dîvân’daki kadar fazla değildir.  Şiirlerin çoğu âşıkânedir. Ayrıca malın mülkün, makamın ve mevkinin geçici olduğunu dile getiren hikemî şiirler de vardır. İlk Dîvân’da olduğu gibi, bu eserde de şairin kendi hayatının tesiri hissedilir.

Dîvân’ın bilinen tek nüshası, Princeton Üniversitesi Kütüphanesi’nin İslamî Yazmalar Katalogu’nda Garrett Collection 2048Y numarada “Makâlât” ismiyle kayıtlıdır. 52 varaktan oluşan bu nüsha, ikinci Dîvân’dan seçilen şiirlerden oluşur. İlk 28 varakta Priştineli Beg-zâde Nureddin’in, geri kalan kısımda ise Bağdatlı Rûhî’nin şiirleri vardır. 1789 yılında istinsah edilen ve baş kısmında şairin yazdığı bir giriş bölümü bulunan bu nüsha, müellif hattıdır. Esra Egüz, bu Dîvân üzerine bir tanıtma yazısı yazdıktan sonra (2015), eserin metnini günümüz Türkçesine çevirisi ile birlikte yayımlamıştır (2021).

Şairin biyografisi için bkz. “Nûrî, Priştineli Beg-zâde”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü.  http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nuri-pristineli-begzade

Eserden Örnekler


Gazel

Beni şâd eylediñ vuslatla sultânım safâ geldiñ

Kadem-rencîde itdiñ kân-ı irfânım safâ geldiñ


Tevâzu‘ resmini icrâ idip ömrüñ mezîd olsun

Bu ben mahzûnu memnûn eylediñ cânım safâ geldiñ


Dil-i bîmârı ihyâ eyledi yâr şerbet-i vaslıñ

Tabîbim nûr-ı aynım derde dermânım safâ geldiñ


Beni mesrûr-hâtır eyleyip kâşâneme geldiñ

Ferah-yâb eylediñ lutfuñla cânânım safâ geldiñ


Münevver oldu meclis makdem-i teşrîf-i lutfuñdan

Şeref-bahş eylediñ ey mâh-i tâbânım safâ geldiñ


Gülistâna misâl olsa aceb mi beyt-i ahzânım

Açıldı gonca-i dil verd-i handânım safâ geldiñ


Safâ-yâb ol gül-i tâze-nihâlim bâğ-ı âlemde

Mürüvvet eylediñ serv-i hırâmânım safâ geldin


Bu gûşe-gîr-i uzlet sahn-ı gamda mesken itmişken

Rehâ-yâb itdiñ ey dostum sühendânım safâ geldiñ


Ziyâ-yı vech-i pür nûruñla nûr oldu dil-i Nûrî

Cemâliñ virdi revnak mihr-i rahşânım safâ geldiñ (Egüz 2021: 116-117).

Kaynakça


Egüz, Esra (2015). “Priştineli Begzade Nûrî’nin Bilinmeyen İkinci Divanı’ndaki Şiirler”. SÜ Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 37: 427-436.

Egüz, Esra (2020). Priştineli Begzâde Nureddin- I. Divan. İstanbul: Kriter Yayınları.

Egüz, Esra (2021). Priştineli Begzâde Nureddin- II. Divan. İstanbul: Kriter Yayınları.

Atıf Bilgileri


egüz o donohoe, esra. "DÎVÂN II (NÛRÎ, Priştineli)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-ii-nuri-pristineli. [Erişim Tarihi: 25 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN I (NÛRÎ, Priştineli) Nûrî, Priştineli Beg-zâde Dr. Öğr. Üyesi esra egüz o donohoe
Görüntüle
2 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
3 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
4 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
5 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
7 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
8 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
9 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
10 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
11 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle