DÎVÂN-I İLÂHİYYÂT (İBRÂHİM HÂS)
şiirler
İbrâhim Hâs (d. ?/? - ö. 1175/1761-1762)

ISBN: 978-9944-237-87-1


İbrahim Hâs’ın çoğunluğu ilahilerden oluşan iki ciltlik eseri. İbrâhim Hâs, Dîvân'ındaki ilahi türü şiirlerinde aruzla kaleme aldığı gazel nazım şeklini ve hece vezni ile kaleme aldığı koşma nazım şeklini tercih etmiştir. İlahilerinde Hâs İbrâhîm mahlasını kullanmıştır. Şiirler, çoğunlukla tasavvufi muhtevaya sahip ilahi türüne özgü şiirlerdir.

Şairin Divân'ının tespit edilen iki nüshası bulunmaktadır. Eserin nüshasının birinci cildi İstanbul Arkeoloji Müzesi Kütüphanesi Yazmalar Bölümü Yz. Nu: 1164'te kayıtlı olup 348 yapraktır. Yazmanın 1a sayfasında eserin Ünsî Hasan'ın halifesi İbrahim el-Hâs'a ait olduğu ve birinci cildinde 501 adet, ikinci cildinde ise 500 adet ilahi yer aldığı ve toplam 1001 ilahiden oluştuğunu bildiren bir kayıt vardır. Aynı kayda birinci cildin sonunda tekrar verilmiş ve altına İbrâhîm el-Hâs mührü vurulmuştur. Eserin nüshasının ikinci cildi ise Almanya Milli Kütüphanesi Türkçe Yazmaları Bölümü Ms. or. oct. 3447 numarada kayıtlıdır.

Şairin Divan-ı İİâhiyyât'ından seçilen ilahileri yayımlanmıştır (Tatcı 2018).

Şairin biyografisi için bk. “İbrâhîm Hâs”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ibrahim-has  

Eserden Örnekler


Gönlümü aşkın odı durmaz yakar

Derd-i aşk vîrâne gönlüm hoş yıkar


Derd-i aşkın ehline hayrân olur

Kanda görse bu gönül ana akar


Yoklarım kandan gelür bu derd bana

Cân içinde aşk odı andan çıkar


Aşk odına yanarım hoş bî-karâr

Yine her der ü belâ başa çıkar


Kül olup aşk yoluna savrulmuşam

Bir koku kalmadı benlikden kokar


Bî-nişânam kalmadı benden nişân

Yine bana derd-i gam nişân dakar


Kanda duram kalmadı benden eser

Derd ü belâ gör yine kapu kakar


Gör bu gönlümü aceb uslanmadı

Kendüyi varır yine aşka çakar


Neyleyem dertden usanmaz bir gönül

Derd-i sûzânı bulur câna tıkar


Zâr u nâlânım irişdi arşa dek

Derd beni ejder gibi durmaz sokar


Dûd-ı âhımdan kebûddur âsumân

Dertlüler derdin koyup bana bakar


Hâs İbrâhîm derdine bilmez yine de

Derd odı durmaz yakar durmaz yakar

(İbrahim Hâs. Divan-ı İlâhiyyât. İstanbul Arkeoloji Müzesi Kütüphanesi Yazmalar Bölümü Yz. Nu: 1164. 271b-272b).

Kaynakça


Tatcı, Mustafa (2018), Şiirin Hâs’ı-İbrahim Hâs. İstanbul: H Yay.

İbrahim Hâs. Divan-ı İlâhiyyât. İstanbul Arkeoloji Müzesi Kütüphanesi Yazmalar Bölümü Yz. Nu: 1164.

İbrahim Hâs. Divan-ı İlâhiyyât. Almanya Milli Kütüphanesi Türkçe Yazmaları Bölümü Ms. or. oct. 3447.

http://akademik.semazen.net/author_article_print.php?id=1239 [erişim tarihi: 23.02.2022].

Atıf Bilgileri


Gültekin, Hasan. "DÎVÂN-I İLÂHİYYÂT (İBRÂHİM HÂS)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-i-ilahiyyat-ibrahim-has-tees-1936. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
2 DİVÂN (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Araş. Gör. Büşra Karasu
Görüntüle
3 MEKTÛBÂT-I İBRÂHİM HÂS İbrâhim Hâs Doç. Dr. Hasan Gültekin
Görüntüle
4 TEZKİRETÜ'L-HÂS İbrâhim Hâs Araş. Gör. Büşra Karasu
Görüntüle
5 RİSÂLE-İ KELİMÂT-I PÎRÂN İbrâhim Hâs Doç. Dr. Hasan Gültekin
Görüntüle
6 KURRETÜ'L-UYÛN Ra'ûfî, Şeyh Seyyid Ra'ûfî Ahmed Efendi Öğretmen mehmet cemal öztürk
Görüntüle
7 VÂRİDÂT (AZÎZ) Azîz, Azîz Ali Efendi Araş. Gör. Dr. nesrin aydın satar
Görüntüle
8 DÎVÂN (KAYGULU HALİL EFENDİ) Kaygulu Halil Efendi Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
9 HÂDİ’L-UŞŞÂK (KAYGULU HALÎL EFENDİ) Kaygulu Halil Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
10 TEFSİR-İ BA’Z-I SÜVER-İ KUR’ANİYYE Abdülhay Celvetî Doç. Dr. Şükrü Maden
Görüntüle
11 DÎVÂN (İLÂHİ-NÂME) Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. abdulkadir erkal
Görüntüle
12 MA‘RİFETNÂME Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. Lokman Taşkesenlioğlu
Görüntüle
13 ‘İRFÂNİYE Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Diğer Emine Güleç
Görüntüle
14 İNSÂNİYE Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Diğer Emine Güleç
Görüntüle
15 MECMÛ‘ATU’L-ME‘ÂNÎ Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. FİDAN ÇERİKAN
Görüntüle