Erzurumlu Emrah’ın şiirlerinin toplandığı eseridir. Hem Divan hem de Âşık şiiri tarzında şiirler söyleyen Emrah, sağlığında şiirlerini müretteb bir divan hâline getirmemiştir. Buna sebep olarak Emrah’ın çok gezmesi ve farklı şehirlerde bulunması gösterilebilir. Emrah’ın sağlığında özellikle aruzla yazdığı şiirlerini bir divan hâlinde toplama eğiliminin olduğunu kendi ifadesinden anlaşılmaktadır: “Nazmım Emrâhî tahaffüf eyleyen eyler hata/Nâm-ı hakkile yazılmış bu divân ibtidâ”.

Müretteb bir divan geleneğinde her harften en az bir gazel yazma gerekliliği bilincinde olan Emrah’ın bu geleneğe uyması da onun böyle bir amacının da olduğunu göstermektedir. Emrah’ın yukarıdaki ifadesi aynı zamanda şiirlerinin kayıt altına alındığını, ölümünden sonra yayınlanan Divan’ının da bu kayıtlardan yola çıkılarak oluşturulduğunu açıkça göstermektedir. Ayrıca Emrah’ın yetiştirdiği âşıklardan biri olan Tokatlı Nuri’nin de onun şiirlerini bir araya getirdiği bilinmektedir (Erkal 2015: 15).

Emrah’ın matbu divanının yanında ayrıca iki yazma divanı tespit edilmiştir. Bunun yanında Emrah’ın hem gazel hem de koşmalarına sayı olarak fazlaca yer veren mecmualar da mevcuttur. Bu mecmualarda daha ziyade aruzlu şiirlerine yer verilmiştir. Yazma divanlar arasında bulunan Divan-ı Emrâh Erzurûmî adlı yazma Emrah’ın ölümünün hemen ardından yazıya geçirilmiş (1868) olması bakımından önemlidir. 58 yapraktan ibaret olan yazmada Emrah’ın 114 gazel, 17 musammat ve 88 gazel’ine yer verilmiştir. Eser gazel-koşma sınıflaması yapmaksızın (şiirlerin başlarında gazel ya da koşma başlıkları belirtilmiştir) alfabetik olarak divan tertibine göre sıralanmıştır. Eş’âr isimli yazmada Emrah’ın 34 gazel, 2 musammat ve 15 koşma olup şiirler alfabetik olarak divan tertibine göre sıralanmıştır. Mecmua-i Eş’âr isimli yazma da ise Emrah’ın 43 gazel, 1 musammat ve 9 koşması yer almaktadır. Tek matbu divan olan Divan-ı Emrâh’ta ise sadece gazel ve musammatlara yer verilmiş olup şiirler divan tertibine göre sıralanmıştır. Eserde 215 gazel, 24 musammat bulunmaktadır. Emrah’ın özellikle hece ile yazmış olduğu şiirleri başta Eflatun Cem Güney (1928, 1944, 1953), Murat Uraz (1940), Vehbi Cem Aşkun (1942), Necati T. Göksel (1966) ve Orhan Ural (1976) olmak üzere birçok folklor araştırmacı tarafından defaatle yayınlanmıştır. Divan, Metin Karadağ (1996), A. Berat Alptekin (2004) ve Eyüp Akman (2011) akademisyenlerce de tespit edilen bazı nüshalar merkezli; son olarak Abdulkadir Erkal tarafından hem yazma divanlar ve cönklerde yer alan şiirler tespit edilerek tenkidli metin hâlinde yayınlanmıştır (Erkal 2015).

Emrah, divan şiirinin ustalarını okumuş, o tarzda da şiirler yazmıştır. Klasik tarzda yazdığı şiirlerinde Fuzûlî başta olmak üzere Bâkî ve Nedim gibi divan şairlerinin etkisi görülür. Arapça ve Farsça kelime ve terkiplerin bu şiirlerdeki yoğunluğu dikkat çeker. Yine bu tarzda yazdığı şiirlerinde klasik edebiyatın mazmunları sıkça karşımıza çıkar. Şiirlerinde zaman zaman ayet, hadis ve kelam-ı kibar iktibaslarına yer veren Emrah’ın özellikle devir nazariyesi ve vahdet-i vücûd anlayışlarını yansıtan çeşitli manzumeleri bulunmaktadır (Düzgün 2014: 1). Emrah’ın şiirlerinde halk ağzı söyleyiş şekillerine ve yerel kelimelere rastlanmasına karşın, atasözü ve halk tabiri oldukça azdır. Bunun yerine deyimlere daha fazla yer vermiştir. Emrah’ın şiirinde soyut hayallerden ziyade somut düşünceler yer alır. Şiirde hakikatin varlığının zorunluluğuna işaret ederek şiirinin manasında hakikat olmasını gönlüne hakikat imlasının yazılmasına bağlar. Emrah, halk şiirinde kalenderi denilen şekilde musikinin farklı bir çeşidini ortaya koymuştur. Bu tür kendi ismine bağlanarak Emrah Kalenderisi adını almıştır.

Emrah, şiirlerinin bir kısmını aruz, bir kısmını hece vezniyle yazmıştır. Şiirlerinde Emrah veya Emrahî mahlasını kullanmıştır. Bütün bu bilgiler ışığında Emrah’ı divan şiiri tarzında da şiirler yazan mutasavvıf bir saz şairi olarak tanımlamak mümkündür.

Şairin biyografisi için bk. "Emrah, Erzurumlu". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/emrah-erzurumlu