- Yazar Biyografisi (TEİS)
Heste, Abdulla Ahun Şerîf Ahun Oğlu - Madde Yazarı: Prof. Dr. Adem Öger
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Çağatay
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap-Uygur
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:08/04/2022
DÎVÂN (HESTE)
şiirlerHeste, Abdulla Ahun Şerîf Ahun Oğlu (d. 1270/1854 - ö. 1323/1907)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Uygur divan şairi Heste’nin şiirlerini ihtiva eden eseri. 1396 beyitten mürekkep Dîvân’da, 2 müseddes, 10 muhammes, 10 murabba ve 50 gazel yer almaktadır. Hafız olan ve medresede müderrislik yapan şairin şiirlerinde kibirden uzak durma, alçak gönüllü olma, aç gözlü olmama, zalimlerle iş tutmama ve alimleri dost edinme gibi konular ağır basmaktadır. Aynı zamanda kaleme aldığı şiirlerini medresede ezgi ile icra ettiği bilinen şair, şiirlerinde akıcı bir dil kullanmıştır. Dinî konuların yanı sıra dönemin sosyal hayatına dair adaletsizlik, cahillik, riyakarlık, zalim yöneticilerin uygulamaları, yoksul ve çaresiz bırakılan halkın durumu gibi konular da şiirlerde işlenmiştir (Utuk 2006: 225-228).
Nimetulla Ebeydulla tarafından 1983 yılında Hoten’in Karakaş ilçesinde bulunan eserin günümüzde nerede korunduğuna dair bilgi yoktur. Ancak Dîvân-ı Heste’de yer alan şiirler Bulak dergisinde Uygur Türkçesiyle 1983 yılında yayımlanmıştır (Ebeydulla 1983: 210-230).
Şairin biyografisi için bk. “Heste, Abdulla Ahun Şerîf Ahun Oğlu”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/heste-abdulla-ahun-serif-ahun-oglu
Eserden Örnekler
Murabba
Edebnin hil‘atin kiygil edebdin yahşı zînet yok
Kişi kim bî-edeb bolsa uninda asla haslet yok
Uluğlar aldığa barsan edebdin özge hil‘at yok
Edebni özge pîşe kılmağanda asla rıf‘at yok
Hudâ-cûyluk kılay disen edebni özge pîş eyle
Bilip efzâl özündin hâr u hüsni sen reviş eyle
Özünni pes tutup nefsinğa her dem serzeniş eyle
Tekebbür eylegende Hak katıda asla gurbet yok
Felan oğli felanmen dep özünge fahr-i nâz etme
Behâyimdek külüp oynap dutar temburni sâz etme
Felan oğli deban mahşerde özni şerm-sâz etme
Emel lâzım seyyidlik hâcelikke asla hörmet yok
Uluğluk halisan eyle tevâzu‘ pes tutup özni
Uluğlarğa kılıp hörmet kiçikke pes kılıp sözni
Dürüstlük kılmağıl hiçkimge hergiz çong tutup özni
Bu âlem hem u âlemde dürüst goylarğa izzet yok
Eger sâlik irürsen hiç tarafge bî-haber bakma
Hudâ mahlûkını körmek hakîr dinğa hatar bakma
Özünni çong tutup canınğa dûzahtın şerer bakma
Ki mazhar bolmağan Hâkka cehânda asla halvet yok
Nübüvvetke eger tasdîk kılsan izzet ü ikrâm et
Kılıp hörmet meşâyihka özünge hizmet ilzâm et
Duâ eylep nazar kılsa özünge rif‘at i‘lâm et
Nazar tapmay biravdin hiç kişige asla ülfet yok
Tapay ülfet disen Hâkka pîr-i kemâlni ahtarğıl
Berip cân nakdini bir âlim-i âmilni ahtarğıl
Dil-i âyinedek bir mürşîd-i fâzılnı ahtarğıl
Ularnın sohbetidin tapmay kişige asla lezzet yok
Sorap Hâk haşride amelidin hergîz neseb sormas
Ne iş kıldın deban sorğay emeldin hîç lâkab sormas
Sorar her bendenin amelidin ecdâd dep sormas
Kuruk seyyid bolup kılmay emel yürmekke ruhsât yok
Tirekbağ hânkâhıda yatıp kalğan garîb Heste
Köterip hânkahı nâm-ı hevâ-yı nefsige beste
Sinenni şûmluğundin ot tutaşıp köydi bu reste
Köterip sûfî at hergiz seninde istikâmet yok (Osman 2005: 616-618).
Kaynakça
Ebeydulla, Nimetula (1983). “Dîvân-ı Heste’din Parçilar”. Bulak, 9: 210-230.
Osman, Ğeyretcan (2005). Uyğurlarning Kedimki Edebiyati 3. Ürümçi: Şincang Maarip Neşriyati.
Utuk, İmincan Ehmidi, M. Mirziehmet, H. Abdusalam, Ş. Elahun, M. Muhemmet (2006). Uyğur Edebiyatı Tarihi. C. 2. Beicing: Milletler Neşriyati.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Feridun Tekin |
Görüntüle | ||
2 | HEFT PEYKER TERCÜMESİ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
3 | GÜLİSTÂN TERCÜMESİ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
4 | TERCÜME-İ TEZKİRE-İ MUKÎMHÂNÎ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
5 | YÛSUF VE ZÜLEYHÂ TERCÜMESİ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
6 | ŞÂH U GEDÂ TERCÜMESİ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
7 | SA‘ÂDETÜ’L-İKBÂL (AVAZ OTAR) | Avaz, Avaz Otar | Dr. Duygu Koca |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (EMÎN) | Emîn, Molla Ali Binni Molla Emîn | Prof. Dr. Adem Öger |
Görüntüle | ||
9 | DİVAN (EMÎR) | Emîr, Ömer Han | Prof. Dr. Mustafa Tanç |
Görüntüle | ||
10 | KÜLLİYÂT-I GARÎBÎ (GARÎBÎ) | Garîbî, Huşal | Doç. Dr. Fatih Bakırcı |
Görüntüle |