DÎVÂN (HANÎF)
şiirler
Hanîf, Seyyid İbrahim (d. 1164/1750-51 - ö. 1217/1802-03)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Seyyid İbrahim Hanif’in (d. 1164/1750-51 - ö. 1217/1802-03) şiirlerini ihtiva eden eseri. Tek nüshası, Ali Emirî Manzum eserler 121 numarada kayıtlı olan Dîvân, müsvedde defter görünümünde olup, şiirler nazım şekillerine veya türlerine göre belli bir tertip hâlinde sıralanmamıştır ve tamamı 33 varaktan oluşmaktadır.
Bu hâliyle bir divançe görünümündeki eser, Hanîf'in Mevlânâ’ya duyduğu sevgiyi anlatan bir gazel ve Arapça birkaç beyitle başlar.  Şairin,  Mevlânâ muhibbi veya Mevlevî olduğu Mevlânâ hakkındaki şiirinden anlaşılmaktadır.  Ayrıca şairin Aziz Mahmud Hüdâyî, Niyazî-i Mısrî, Ahmed-i Bîcan için yazdığı şiirler de vardır. Hanîf’in, Şeyh Galib’in 1205/ 1791 yılında Galata Mevlevihanesi şeyhi olması hadisesi hakkında tarih düşürdüğü şiir, Eğriboz, Eğriboz’daki Karababa Kalesi, Çatalca, Üsküdar gibi yerler hakkında yazdığı manzumeler Dîvân'da mevcut şiirlerdendir. Eserde,  bazı manzumelerin üzerinde veya alt kısmında şiirin yazıldığı tarih bulunmaktadır. Bu tarihler genellikle H.1204-1205 yıllarına aittir. Tarih aralığının bu kadar dar olması ve karalamaların fazlalığı sebebiyle eser hakkında, Hanîf’in -ileride divan hâline getirmeyi düşündüğü şiirleri kaydettiği- not defteri olma ihtimali vardır diyebiliriz.
Şiirler arasında Hz Muhammed için yazdığı manzumelerin oranı oldukça fazladır. Hanîf Dîvânı'nda "yâ Resûlallâh" redifli şiirler eserin  bazı sayfalarında ara ara yazılmış olup sayıca oldukça fazladır; bu da Seyyid İbrahim Hanif’in Hz Muhammed’e karşı derin bir muhabbet duyduğunu göstermektedir. Ayrıca Hz Muhammed için Ahmedî, Muhammedî kafiyeli beyitler bulunmaktadır. Onun şiirlerinin çoğunda, Hz. Peygamber sevgisi, Mevlânâ sevgisi, din büyüklerine duyulan hürmet dile getirilmiştir.
Şairin biyografisi için bk. "Hanîf, Seyyid İbrahim". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hanif-seyyid-ibrahim

Eserden Örnekler


Didiler kim Galata Tekyesine

Oldı şeyh Es’ad-ı vâlâ-mend


Ben de tebrîkine yazdım târîh

Oku bu mısra’ımı kıl sen add


Geldi bâ-feyz-i Hudâ târîhi

Mevlevî şeyhi cenâb-ı Es’ad    Sene 1205 (Hanîf. Dîvân, vr. 1b).


Hâk-i pâk-i Ka’be’den cüzdür renîn-i Üsküdâr

Vâsıl-ı ihsân olur her dem mekîn-i Üsküdâr


Bâ husûs ol ravza-i pür-nûr fahrü’l-mürselîn

Mekke’den çend merhale oldı yakîn-i Üsküdâr


Nûr-ı feyz-i Mustafâ’dan tâb alur şâm u seher

Subh-ı dîdâr-ı Muhammed’den cebîn-i Üsküdâr

.......


Hazret-i Monlâ-yı Rûm’un feyz-i pâkiyle Hanîf

Ola İhsâniyye’de yâ Rab emîn-i Üsküdâr (Hanîf. Dîvân, vr.15b).

                                                                                                      

Kaynakça


Hanîf (Seyyid İbrahim) (yz.). Dîvân. Ali Emirî Millet Kütüphanesi, Mnz. Eserler Nu. 121.


Atıf Bilgileri


Kaya Yiğit, Bilge. "DÎVÂN (HANÎF)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-hanif. [Erişim Tarihi: 19 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 NAKD-İ GAYRET-İ HANÎF Hanîf, Seyyid İbrâhim Doç. Dr. HALİL BATUR
Görüntüle
2 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
3 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
4 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
5 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
7 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
8 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
9 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
10 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
11 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle