- Yazar Biyografisi (TEİS)
İbrahim Gülşenî - Madde Yazarı: Prof. Dr. Muhsin Macit
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Azerbaycan
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:22/03/2022
DÎVÂN (GÜLŞENÎ)
şiirlerİbrahim Gülşenî (d. ?/? - ö. 940/1534)
ISBN: 978-9944-237-87-1
İbrahim Gülşenî'nin Türk edebiyatı açısından en önemli eseri Türkçe şiirlerinin toplandığı divanı. Üç dilde; Türkçe, Farsça ve Arapça divan tertip etmiş şairin sağlığında Kahire’de istinsah edilen Farsça eserleri günümüze ulaştığı hâlde Türkçe Dîvânı’nın müstensihi, istinsah tarihi, tertip tarzı bakımından tutarlı ve tam bir nüshası henüz tespit edilememiştir. İbrahim Gülşenî başta Mevlânâ ve Dede Ömer Rûşenî olmak üzere İbnü’l-Fârız, Nesîmî ve Yunus Emre gibi irfan geleneğinin büyük şairlerine öykünerek inşa ettiği sanat evreninde ustalarının bulunduğu irtifaya erişemese de takipçilerine aktardığı estetik heyecan ve aşıladığı musiki zevki sayesinde Türk tasavvuf edebiyatında yerini almıştır.
Gülşenî Dîvânı’nın günümüze ulaşan yazma nüshaları içerdikleri şiir ve varak sayıları itibarıyla birbirinden büyük farklılıklar gösterir. Eserin günümüze ulaşan yazma nüshaları eksik, şiirlerin sıralanışı genellikle düzensiz ve epeyce şiir ise mükerrerdir. Mehmet Akay, Gülşenî Dîvânı’nın yurt içindeki kütüphanelerde bulunan nüshalarından dördünü (Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum No: 379; İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar No. 890; Süleymaniye Kütüphanesi Carullah Veliyüddin No: 1061; Ankara Üniversitesi DTCF Kütüphanesi No: A-289) karşılaştırarak metnini hazırlayıp dil özellikleri açısından incelemiştir (1996). Akay’ın tezinde toplam 172 şiir vardır.
Azade Musayeva da eserin Vatikan, Petersburg ve İstanbul (Ali Emiri) nüshalarını tarayarak hazırladığı Şeyh İbrahim Gülşeni Berdei başlıklı çalışmasında şairin 408 şiirini derlemiştir (2006). Son olarak Mehmet Avçin, İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Şevket Rado Yazmaları No: ŞR-_0031’de kayıtlı bulunan en hacimli nüshayı da dâhil ederek Gülşenî Dîvânı’nın karşılaştırmalı metnini doktora tezi olarak hazırlamıştır (2021). Bu çalışmada ise 1287 şiir yer almaktadır. Mevcut çalışmaların içerdikleri şiir sayısındaki büyük fark, Gülşenî Dîvânı’nın yazma nüshalarından kaynaklanmaktadır.
Muhsin Macit, İbrahim Gülşenî'nin şiirlerinden bir seçki yayımlamıştır (2022).
Şairin biyografisi için bk. "İbrahim Gülşenî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ibrahim-gulseni
Eserden Örnekler
Gazel
Bana sensiz cihân ey cân gerekmez
Tenimde senden özge cân gerekmez
Devâsız derd imiş aşkını bildim
Devâ istemezem dermân gerekmez
Delîl isteyene aşkına hüccet
Verip cânım derim bürhân gerekmez
Gönül Mısr’ında Yûsuf’tan azîzim
Çü sensin özgeler sultân gerekmez
Başın top eyleyen aşkın yolunda
Ayaktan özge der çevgân gerekmez
Senin aşkından özge mülk-i dilde
Cânımdan sevgili mihmân gerekmez
Demâdem Gülşenî der Rûşenî’ye
Bana cân sensiz ey cânân gerekmez (Macit 2022: 80-81).
Kaynakça
Akay, Mehmet (1996). İbrahim Gülşenî’nin Dîvânı: Metin-Dil Hususiyetleri. Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
Avçin, Mehmet (2021). İbrahim Gülşenî Dîvânı. Doktora Tezi. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi.
Macit, Muhsin (2022). Ene’l-Aşk Demişti İbrahim Gülşeni. İstanbul: Muhit Kitap Yay.
Musayeva, Azade (2006). Şeyh İbrahim Gülşeni Berdei. Bakü: Avrasya Press.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (HALÎLÎ / GÜLŞENÎ) | İbrahim Gülşenî | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
2 | MA'NEVÎ (GÜLŞENÎ) | İbrahim Gülşenî | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
3 | PEND-NÂME (GÜLŞENÎ) | İbrahim Gülşenî | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
4 | KENZÜ'L-CEVÂHİR (GÜLŞENÎ) | İbrahim Gülşenî | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
5 | DÎVÂN (GÜLŞENÎ) | İbrahim Gülşenî | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
6 | KIDEM-NÂME (İBRAHİM GÜLŞENÎ) | İbrahim Gülşenî | Doç. Dr. Mehmet Sait ÇALKA |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN (CÂHÎ) | Câhî, İbrâhîm Mîrzâ | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
8 | HADÎKATÜ'S-SÜ'EDÂ (FUZÛLÎ) | Fuzûlî | Filiz Kılıç |
Görüntüle | ||
9 | MENÂKIB (GARİBÎ) | Garîbî | Prof. Dr. İsrafil Babacan |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (GARÎBÎ) | Garîbî | Prof. Dr. İsrafil Babacan |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN (HATÂYÎ) | Hatâyî, Şâh İsmail | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
12 | DEH-NÂME (HATÂYÎ) | Hatâyî, Şâh İsmail | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
13 | NASÎHAT-NÂME (HATÂYÎ) | Hatâyî, Şâh İsmail | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (RAHMETÎ) | Rahmetî, Tebrîzî | Araş. Gör. Dr. Orhan Baldane |
Görüntüle | ||
15 | KASÂYİD Ü GAZELİYYÂT-I TÜRKÎ (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
16 | ZÜBDETÜ'L-KELÂM (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle |