- Yazar Biyografisi (TEİS)
Gayıbı, Mahmut - Madde Yazarı: Doç. Dr. Soner Sağlam
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Çağatay
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:13/12/2021
DÎVÂN (GAYIBI)
şiirlerGayıbı, Mahmut (d. 1147/1734-35 - ö. ?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
"Gayıbı" mahlasını kullanan Türkmen klasik şairlerinden Mahmut Gayıbı'nın (d. 1147/1734-35 - ö. ?/?) şiirlerini ihtiva eden eseri. 18. yüzyıl Türkmen edebiyatının önde gelen temsilcilerinden biri olan Gayıbı, daha çok Otuz İki Tohum Kıssası adlı alaegorik mesnevisi ve tahmisleriyle tanınmakla birlikte; Türkmen klasik edebiyat şairleri arasında şiirleri bir divan içerisinde günümüze ulaşan tek isimdir. Dîvân'da (Atayev 2015), 494 gazel, 12 murabba, 12 muhammes, 1'er tahmis, müstezad ve müsebba ile Otuz iki Tohum Kıssası ve Nesihatname adlı iki mesnevi yer almaktadır. Tahmis, Fuzûlî'nin "sor" redifli gazeline yapılmıştır. Eserde, gazeller kafiye harfine (elifba harflerine) göre sıralanmıştır. Atayev, Dîvân'ın 18. yüzyılın sonlarında kaleme alındığını ifade eder.
Gayıbı'nın şairliğinin odak noktasını gazeller teşkil eder. O, Türkmen klasik şiirinde gazel üstadı olarak bilinir. Gazellerinin çoğu aşk konuludur. Bunun yanında tasavvuf, dinî ve ahlaki konularda, sosyal meselelerde nasihat içerikli söyleyişler de görülmektedir. Birçok gazeli musammat kafiyeli olup dörtlük şekline dönüşebilmektedir.
Yedi yazma ve bir matbu nüshası olan Dîvân yayımlanmıştır (Atayev 2005).
Şairin biyografisi için bk. "Gayıbı, Mahmut". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/gayibi-mahmut
Eserden Örnekler
Aryzyňdyr, eý, nigar-a, jenneti-ryzwanymyz,
Hyzyrdyr hattyň-lebiňden çeşmeýi-haýwanymyz.
Aýaty-meshap jemalyň dilde tekrar etmişüz,
Waspy-husnuňdyr hemişe aýaty-Gurhanymyz.
«Lowhy-el-mahwuzy» okyram, dilber, jemalyň niçesin,
Hak kelamydyr oňa çün jenneti-burhanymyz.
Salmaýyn göz äleme, didara eýlär bir nazar,
Ruhy-kuddus bize ol älemdedir seýranymyz.
Küpri zülpüňden jyda, eý, şahy-älem, eýle bil,
Küpür olam ger bolsa dagy dinimiz-imanymyz.
Müňkür oldy ahsany-tegwime ol nadan pekge,
Gelmedi tasdyk olup, ykrara ol soltanymyz.
Gaýyby diýr, musebba enfasy mugjyz ýadyna,
Ruhy-kudduslar gelip, bolmuş biziň myhmanymyz. (Atayev 2005: 132-133).
Kaynakça
Atayev, Kakacan (2005). Mahmyt Gaýyby Diwan, Aşgabat: Türkmenistanyň Milli Medeniýet «Miras» Merkezi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | VAGZ-I AZAD | AZADI, Dövletmemmet | Doç. Dr. soner sağlam |
Görüntüle | ||
2 | BEHİŞTNAMA | Azadı, Dövletmemmet | Doç. Dr. soner sağlam |
Görüntüle | ||
3 | HEKAYAT (AZADI) | AZADI, Dövletmemmet | Doç. Dr. soner sağlam |
Görüntüle | ||
4 | BEŞ NAMAZ | Azadı, Dövletmemmet | Doç. Dr. soner sağlam |
Görüntüle | ||
5 | DÎVÂN (ARŞÎ) | Arşî, Hoca Cahân (Yakup) | Prof. Dr. Adem Öger |
Görüntüle | ||
6 | KÜLLİYÂT-I MESNEVÎ-Yİ HARÂBÂTÎ | Harâbâtî, Muhemmed Binni Abdulla | Prof. Dr. Adem Öger |
Görüntüle | ||
7 | MANTIKU'T-TAYR (HOTENÎ) | Hotenî, İbrahim | Prof. Dr. Adem Öger |
Görüntüle | ||
8 | TEZKİRE-İ ARSLANHAN | Kâsımî | Prof. Dr. Adem Öger |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN (MEHZÛN) | Mehzûn, İsmail | Prof. Dr. Adem Öger |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (Mücrim) | Mücrim / Âbid / Mücrim Çelebi / Mücrim Âbid | Araş. Gör. Murat ASLAN |
Görüntüle |