DÎVÂN (GAYIBI)
şiirler
Gayıbı, Mahmut (d. 1147/1734-35 - ö. ?/?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


"Gayıbı" mahlasını kullanan Türkmen klasik şairlerinden Mahmut Gayıbı'nın (d. 1147/1734-35 - ö. ?/?) şiirlerini ihtiva eden eseri. 18. yüzyıl Türkmen edebiyatının önde gelen temsilcilerinden biri olan Gayıbı, daha çok Otuz İki Tohum Kıssası adlı alaegorik mesnevisi ve tahmisleriyle tanınmakla birlikte;  Türkmen klasik edebiyat  şairleri arasında şiirleri bir divan içerisinde günümüze ulaşan tek isimdir. Dîvân'da (Atayev 2015), 494 gazel, 12 murabba, 12 muhammes, 1'er tahmis, müstezad ve müsebba ile  Otuz iki Tohum Kıssası ve Nesihatname adlı iki mesnevi yer almaktadır. Tahmis, Fuzûlî'nin "sor" redifli gazeline yapılmıştır. Eserde,  gazeller kafiye harfine (elifba harflerine) göre sıralanmıştır.  Atayev, Dîvân'ın 18. yüzyılın sonlarında kaleme alındığını ifade eder. 

Gayıbı'nın şairliğinin odak noktasını gazeller teşkil eder. O, Türkmen klasik şiirinde gazel üstadı olarak bilinir. Gazellerinin çoğu aşk konuludur. Bunun yanında tasavvuf, dinî ve ahlaki konularda, sosyal meselelerde nasihat içerikli söyleyişler de görülmektedir. Birçok gazeli musammat kafiyeli olup dörtlük şekline dönüşebilmektedir. 

Yedi yazma ve bir matbu nüshası olan Dîvân yayımlanmıştır (Atayev 2005). 

Şairin biyografisi için bk. "Gayıbı, Mahmut". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/gayibi-mahmut 

Eserden Örnekler


Aryzyňdyr, eý, nigar-a, jenneti-ryzwanymyz,

Hyzyrdyr hattyň-lebiňden çeşmeýi-haýwanymyz.


Aýaty-meshap jemalyň dilde tekrar etmişüz,

Waspy-husnuňdyr hemişe aýaty-Gurhanymyz.


«Lowhy-el-mahwuzy» okyram, dilber, jemalyň niçesin,

Hak kelamydyr oňa çün jenneti-burhanymyz.


Salmaýyn göz äleme, didara eýlär bir nazar,

Ruhy-kuddus bize ol älemdedir seýranymyz.


Küpri zülpüňden jyda, eý, şahy-älem, eýle bil,

Küpür olam ger bolsa dagy dinimiz-imanymyz.


Müňkür oldy ahsany-tegwime ol nadan pekge,

Gelmedi tasdyk olup, ykrara ol soltanymyz.


Gaýyby diýr, musebba enfasy mugjyz ýadyna,

Ruhy-kudduslar gelip, bolmuş biziň myhmanymyz. (Atayev 2005: 132-133).

Kaynakça


Atayev, Kakacan (2005). Mahmyt Gaýyby  Diwan, Aşgabat: Türkmenistanyň Milli Medeniýet «Miras» Merkezi.

Atıf Bilgileri


sağlam, soner. "DÎVÂN (GAYIBI)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-gayibi. [Erişim Tarihi: 17 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 VAGZ-I AZAD AZADI, Dövletmemmet Doç. Dr. soner sağlam
Görüntüle
2 BEHİŞTNAMA Azadı, Dövletmemmet Doç. Dr. soner sağlam
Görüntüle
3 HEKAYAT (AZADI) AZADI, Dövletmemmet Doç. Dr. soner sağlam
Görüntüle
4 BEŞ NAMAZ Azadı, Dövletmemmet Doç. Dr. soner sağlam
Görüntüle
5 DÎVÂN (ARŞÎ) Arşî, Hoca Cahân (Yakup) Prof. Dr. Adem Öger
Görüntüle
6 KÜLLİYÂT-I MESNEVÎ-Yİ HARÂBÂTΠ Harâbâtî, Muhemmed Binni Abdulla Prof. Dr. Adem Öger
Görüntüle
7 MANTIKU'T-TAYR (HOTENÎ) Hotenî, İbrahim Prof. Dr. Adem Öger
Görüntüle
8 TEZKİRE-İ ARSLANHAN Kâsımî Prof. Dr. Adem Öger
Görüntüle
9 DÎVÂN (MEHZÛN) Mehzûn, İsmail Prof. Dr. Adem Öger
Görüntüle
10 DÎVÂN (Mücrim) Mücrim / Âbid / Mücrim Çelebi / Mücrim Âbid Araş. Gör. Murat ASLAN
Görüntüle