- Yazar Biyografisi (TEİS)
Fennî, Tesalya Yenişehirli - Madde Yazarı: Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:25/10/2021
DÎVÂN (FENNÎ)
şiirlerFennî, Tesalya Yenişehirli (d. ?/? - ö. 1306/1888)
ISBN: 978-9944-237-87-1
19. yüzyıl şairlerinden Tesalya Yenişehirli Fennî’nin eldeki tek eseri. Fennî Dîvânı’nda 2 mesnevi, 2 kaside, 15 tercî’-bend, 10 muhammes, 19 tahmis, 6 nefes, 149 gazel, 1 kıt'a bulunmaktadır. Dîvân’da yer alan 197 manzumede aruz ölçüsü kullanılmış, 6 nefes ve 1 kıt'a hece ölçüsüyle yazılmıştır. Nefeslerin genellikle kalenderane ve alaycı bir üslupla yazıldığı dikkat çekmektedir. Fennî Efendi, 14 farklı şairin toplam 19 manzumesine tahmis yazmıştır. Tahmiste bulunduğu şairler şunlardır: Misâlî (ö. 984-985/1577-78), Fuzûlî (ö. 963/556), Nâcî, Türâbî Dede Efendi (öl. 1285/1868), Sa’dî, Nakşî (öl. 1065/1655), Niyâzî, Vahdetî (ö. 1006/1598), Kâmil, Gaybî, Salâhî (öl. 1197/1782), Sıdkî, Şûhî ve Âkif (Hocaoğlu 2014: 18-22). Dîvân’da hecenin on birli ölçüsüyle yazılmış kıt'ada şair, Hz. Muhammed ve Hz. Ali sevgisini dile getirir. Fennî Dîvânı’nda bir münacatın yanı sıra na’t, medhiye ve mersiye örnekleri karşımıza çıkmaktadır. Döneme ve bazı kişilere dair eleştirilerde bulunmakla birlikte şairin hicviye türünde bir şiir yazmaması dikkat çekicidir. Ayrıca gazellerde temel konu aşk olmakla birlikte Hâfız, Hz. İbrahim, On iki imam, Hüseynîler ve Hz. Ali övgüsü için yazılmış methiyeler ile Hz. Hüseyin için yazılmış bir mersiye de bulunmaktadır.
Fennî Dîvânı’nda harflerin yoğun şekilde şair tarafından kullanıldığı görülmektedir. Şair bazen bir kelimeyi doğrudan yazmak yerine o kelimenin harflerini tek tek yazma yoluna gitmiş bazen de harfleri insan uzuvlarına benzeterek şiirlerinde kullanmıştır. Ayrıca harfler, sûre isimlerinin anılmasında da büyük bir yekûn tutmuştur (Hocaoğlu 2014: 81-84). Tek nüshası tespit edilebilen Dîvân, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Türkçe Yazma Divanları Bölümü, 56/4 numarada kayıtlıdır. Bu numarada aynı divanın iki farklı isme kayıtlı olduğu tespit edilmiştir: Fennî Mehmed Dede ve Tesalya Yenişehirli Fennî Efendi. Söz konusu nüsha incelendiğinde içerisindeki tarih manzumelerinden ve Alevî-Bektaşî kültüre ait unsurları barındıran birçok manzumeyi ihtiva etmesi açısından eserin Tesalya Yenişehirli Fennî’ye ait olduğu söylenebilmektedir (Hocaoğlu 2014: 5).Fennî Dîvânı, yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır (Hocaoğlu 2014).
Şairin biyografisi için bk. “Fennî, Tesalya Yenişehirli”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fenni-tesalya-yenisehirli
Eserden Örnekler
Gazel
Sen kime âşıksın ol gonce-dehân âşık sana
Mest-i medhûşsun şarâb-ı ergavân âşık sana
Sen şehin şems ü kamer görmek diler her gün yüzün
Şarkı garbı tolanır görsün ayân âşık sana
Haste düşmüş görsen-e benzi sararmış nergisin
Kıpkızıl dîvânedir güller ayân âşık sana
Irmak olmuş sû-be-sû çaglar sular leyl [ü] nehâr
Pâyına yüz sürmek ister her zamân âşık sana
Hâsılı bu cümlenin senin gönülde maksadı
Cânı sensin cümle zerrât-ı cihân âşık sana
Sen ne gevhersin bilir kadrin senin gevher-şinâs
İşte Fennî âşikâr sanma nihân âşık sana (Hocaoğlu 2014: 168)
Kaynakça
Hocaoğlu, K. (2014).Fennî Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
2 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
3 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
4 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
5 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
6 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
7 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
9 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |