DÎVÂN (FENNÎ)
şiirler
Fennî, Tesalya Yenişehirli (d. ?/? - ö. 1306/1888)

ISBN: 978-9944-237-87-1


19. yüzyıl şairlerinden Tesalya Yenişehirli Fennî’nin eldeki tek eseri. Fennî Dîvânı’nda 2 mesnevi, 2 kaside, 15 tercî’-bend, 10 muhammes, 19 tahmis, 6 nefes, 149 gazel, 1 kıt'a bulunmaktadır. Dîvân’da yer alan 197 manzumede aruz ölçüsü kullanılmış, 6 nefes ve 1 kıt'a hece ölçüsüyle yazılmıştır. Nefeslerin genellikle kalenderane ve alaycı bir üslupla yazıldığı dikkat çekmektedir. Fennî Efendi, 14 farklı şairin toplam 19 manzumesine tahmis yazmıştır. Tahmiste bulunduğu şairler şunlardır: Misâlî (ö. 984-985/1577-78), Fuzûlî (ö. 963/556), Nâcî, Türâbî Dede Efendi (öl. 1285/1868), Sa’dî, Nakşî (öl. 1065/1655), Niyâzî, Vahdetî (ö. 1006/1598), Kâmil, Gaybî, Salâhî (öl. 1197/1782), Sıdkî, Şûhî ve Âkif (Hocaoğlu 2014: 18-22). Dîvân’da hecenin on birli ölçüsüyle yazılmış kıt'ada şair, Hz. Muhammed ve Hz. Ali sevgisini dile getirir. Fennî Dîvânı’nda bir münacatın yanı sıra na’t, medhiye ve mersiye örnekleri karşımıza çıkmaktadır. Döneme ve bazı kişilere dair eleştirilerde bulunmakla birlikte şairin hicviye türünde bir şiir yazmaması dikkat çekicidir. Ayrıca gazellerde temel konu aşk olmakla birlikte Hâfız, Hz. İbrahim, On iki imam, Hüseynîler ve Hz. Ali övgüsü için yazılmış methiyeler ile Hz. Hüseyin için yazılmış bir mersiye de bulunmaktadır.

Fennî Dîvânı’nda harflerin yoğun şekilde şair tarafından kullanıldığı görülmektedir. Şair bazen bir kelimeyi doğrudan yazmak yerine o kelimenin harflerini tek tek yazma yoluna gitmiş bazen de harfleri insan uzuvlarına benzeterek şiirlerinde kullanmıştır. Ayrıca harfler, sûre isimlerinin anılmasında da büyük bir yekûn tutmuştur (Hocaoğlu 2014: 81-84). Tek nüshası tespit edilebilen Dîvân, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Türkçe Yazma Divanları Bölümü, 56/4 numarada kayıtlıdır. Bu numarada aynı divanın iki farklı isme kayıtlı olduğu tespit edilmiştir: Fennî Mehmed Dede ve Tesalya Yenişehirli Fennî Efendi. Söz konusu nüsha incelendiğinde içerisindeki tarih manzumelerinden ve Alevî-Bektaşî kültüre ait unsurları barındıran birçok manzumeyi ihtiva etmesi açısından eserin Tesalya Yenişehirli Fennî’ye ait olduğu söylenebilmektedir (Hocaoğlu 2014: 5).Fennî Dîvânı,  yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır (Hocaoğlu 2014).

Şairin biyografisi için bk. “Fennî, Tesalya Yenişehirli”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fenni-tesalya-yenisehirli 

Eserden Örnekler


Gazel

Sen kime âşıksın ol gonce-dehân âşık sana

Mest-i medhûşsun şarâb-ı ergavân âşık sana


Sen şehin şems ü kamer görmek diler her gün yüzün

Şarkı garbı tolanır görsün ayân âşık sana


Haste düşmüş görsen-e benzi sararmış nergisin

Kıpkızıl dîvânedir güller ayân âşık sana


Irmak olmuş sû-be-sû çaglar sular leyl [ü] nehâr

Pâyına yüz sürmek ister her zamân âşık sana


Hâsılı bu cümlenin senin gönülde maksadı

Cânı sensin cümle zerrât-ı cihân âşık sana


Sen ne gevhersin bilir kadrin senin gevher-şinâs

İşte Fennî âşikâr sanma nihân âşık sana (Hocaoğlu 2014: 168)

Kaynakça


Hocaoğlu, K. (2014).Fennî Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


Hocaoğlu Alagöz, Kadriye. "DÎVÂN (FENNÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-fenni-tees-4. [Erişim Tarihi: 25 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
2 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
3 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
4 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
5 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
6 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
7 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
8 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
9 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
10 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle